Т.Номондэлгэр: Оюу толгой компанийн номер нэг соёл нь аюулгүй ажиллагаа, үнэт баялаг нь хүн байдаг DNN.mn

Бидэнд Оюу толгойн гүний уурхайн барилгын үйл явцын талаар танилцуулах инженерүүдийн багийн нэг төлөөлөл болох Гүний уурхайн барилгын хэлтсийн механик шугам хоолойн мэргэжилтэн Т.Номондэлгэр юм. Тэрээр “Одоогоор гүний уурхайн бүтээн байгуулалтын төсөл ойролцоогоор 74 хувийн гүйцэтгэлтэй явж байгаа талаар хэлж байна. Гадаргын барилгын угсралтын ажлууд 2020 оноос хойш зогссон байсан. Учир нь ковидын нөхцөл байдалтай холбоотойгоор хүн хүчний асуудлаас үүдэн гадаргын төслүүдийг зогсоосон. Гүний уурхайн үндсэн ажлууд барилга угсралтын ажлын бүтээн байгуулалт амжилттай урагшилж байгаа. Одоогоор гүний уурхайн үндсэн нэвтрэлттэй холбоотой барилга угсралтын, бүтээн байгуулалтын ажил ерөнхийдөө хийгдэж дууссан. Үргэлжлээд техникийн комисс туршилт, тохируулгын ажлууд амжиттай явагдаад 2022 оны гуравдугаар сарын 02-ны өдөр гүний уурхайн хамгийн том дэд бүтцийн нэг болох материал тээвэрлэх системийн нэгдүгээр үе шатны ажлыг улсын комисст хүлээлгэн өгсөн. Энэ бол Гүний уурхайн хамгийн том дэд бүтцийн байгууламж юм. Бид гүний уурхайн блоклонолборлох аргачлалаар хүдрийг олборлох юм. Уг хүдрийг материал тээвэрлэх систем нэгээр бутлах юм. Буталсан хүдрээ туузан дамжуургаар дамжуулж босоо ам хоёроор дамжиж дээшээ гаргах бүтэц, зохион байгуулалтын процесстой. Хоёрдугаар үе шатыг гүйцэтгэгч нь сонгогдоод барилга угсралтын бэлтгэл ажил хийгдээд явж байна.Материал тээвэрлэх системийн хоёрдугаар үе шат 2022 оны хоёрдугаар сараас газар шорооны ажил нь эхэлчихсэн явж байна” гэв. Гүний уурхайн бүтээн байгуулалтын үйл явцад дэд бүтэц хамгийн чухал. Тиймээс 2016 оноос хойш бүтээн байгуулалтын ажлууд тасралтгүй үргэлжилснээр өнөөдрийн үр дүнд хүрсэн нь түүний ярианаас тод харагдаж байсан юм.Мөн Гүний уурхайн барилга байгууламжийн бүтээн байгуулалтгэдэг ил уурхайн барилга байгууламжаас олон талаараа ялгаатай гэдгийг ч мөн хэлж байлаа. Тухайлбал, Гүний уурхайн барилга байгуулж гэдэг бол иргэний зориулалттайбус уул уурхайн хүнд үйлдвэрийн байгууламж, мөн газрын баялагийг дамжилгаар дамжуулж үнэ цэнэд хүргэх үйлдвэрийн тоног төхөөрөмж юм. Гүний уурхай газрын гадаргаас хамгийн гүндээ 1.3 км гүнд байрлаж байна. Газрын гадаргатай харьцуулахад орон зайн хувьд хязгаарлагдмал учраас газрын гүнд барилга байгууламж барина гэдэг газрын гадарга дээрх барилгын ажлаас ихээхэн ялгаа, онцлогтой. Тийм ч учраас нарийн мэргэжил шаардахаас гадна, аюулгүйн ажиллагааны стандартыг чанд мөрдөхийгшаарддаг. Түүнчлэн угсралтын арга техник, аргачлал нарийн боловсруулагддаг гэнэ.Оюу толгой компанийн номер нэг соёл нь аюулгүй ажиллагаа, үнэт баялаг нь хүн байдаг гэдгийг тодотгож байлаа. Түүнчлэн Оюу толгойн төсөл дээр ажиллаж байгаа ажилчид дэлхийн хэмжээний мэдлэг,туршлага хуримтлуулж байгаа нь хамгийн чухал үзүүлэлт. Оюутолгой компани эд эс бүхний энд ажиллаж байгаа шалтгаан нь гэр бүлтэйгээ сайн сайхан амьдрах л байгаа шүү. Зарим нэг нь олон улсын томоохон компаниудад ажиллах сонирхол ихтэй болсон. Бас урилгаар гадагшаа явах ажилчдын тоо ч нэмэгдсэн. Оюу толгой төсөл дээр ажиллаж байгаа гүйцэтгэгч компаниудын 95 орчим хувийг монголчууд эзэлж байна. Зарим нэг тусгайлсан ажлууд дээр нарийн мэргэжлийн гадаадын экспертүүдийг ажиллуулах хэрэгцээ шаардлага гардаг. Ялангуяа цахилгааны өндөр хүчдэлүүдийг холбох, механик ажлуудын туршилт, тохируулга зэрэг ажлууд маш нарийн ур чадвар шаарддаг, мм-ийн ч зөрүү ч гаргах ёсгүй. Бусдаар үндсэн ажилтан нь монголчууд өөрсдөө байна. Тиймээс гэрээт компаниуд хөдлөмөрийн үндсэн зах зээл дээр байгаа ажиллах хүчнүүдийн дунд сонгон шалгаруулалт хийж, аюулгүй ажиллагаа, мэргэжлийн ур чадвар, тоног төхөөрөмж, өндөр эрсдэлтэй холбоотой олон төрлийн сургалтад хамруулдаг. Ингээд ажлын байран дээр гарсны дараа захиалагчийн талаас гүйцэтгэгчтэй нягт хамтран ажиллаж өөрсдийн туршлагаа монгол залууст харамгүй хуваалцаж, харилцан туршлага солилцож, бүтээн байгуулалтын ажлаа амжилттай хэрэгжүүлж байна. Мөн манлайлал, багийн ажилтай холбоотой сургалтууд явагддаг. Тухайлбал, 2016 оноос хэрэгжиж байгаа “Хамтдаа” хөтөлбөр байна. Энэ төслийн зорилго, үнэт зүйл яг юу болох, нэг баг болж хамтарч ажиллахын давуу тал нь юу байдаг, бусад улс орнуудаас бидний соёл юугаараа ялгаатай, юугаараа нэгдэж ажиллах ёстой гэх мэт өргөн хүрээ хамарсан сургалтууд явуулдаг. Бид энэхүү мега төслийнхөө үр дүнд гүний уурхайн баялагыг гаргаж авах бүтээнбайгуулалтад өөрсдийн хувь нэмрийг оруулах нь өөрөө үнэт зүйл, үнэ цэнэ гэдгийг бүрэн ухамсарлаж байгаа. Монголчууд эрч хүчтэй, сэтгэлийн хаттай, аливааг сурах хүсэл эрмэлзэлтэй. Тийм учраас хүсэл эрмэлзэлдээ хөлөгдөөд бүтээн байгуулалтын ажил маань амжилттай урагшилж байна. Ковидынхоёр жил бидэнд олон сорилт бэрхшээл тулгарсныг нуухгүй. Өнөөдөр эргээд харахад чамлахааргүй амжилттай ажилласан байна. Гүйцэтгэгч, захиалагчын талуудын олон хүний хүч хөдөлмөр шингэсэн бүтээн байгуулалтын ажлууд явагдаж байна” хэмээн гүний уурхайн бүтээн байгуулалтын талаар онцоллоо.