Нийслэлийн хэмжээнд өнөөдрийн байдлаар амбулаторийн үзлэгт нийт 130 мянга гаруй иргэн үйлчлүүлсэн байна. Үүнээс 4.7 хувь нь томуу, томуу төст өвчний шалтгаанаар амбулаториор үйлчлүүлжээ. Энэ нь өнгөрсөн долоо хоногтой харьцуулахад 0.3 хувиар буурсан, өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 0.4 хувиар буурсан үзүүлэлттэй байна. Тодруулбал, томуугийн дэгдэлт үүсээгүй буюу томуугийн А болон В хүрээний вирус өвдсөн иргэдийн дунд илрээгүй. Гэсэн ч хүйтний улирал эхэлсэнтэй холбоотойгоор өвчлөл нэмэгдэх хандлагатай байгаа аж.
Одоогоор томуугийн зорилтот бүлгийн дархлаажуулалт 80 гаруй хувьтай үргэлжилж байна.
Томуу, томуу төст өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх өвөрмөц арга бол вакцин, харин ахуйн нөхцөлд иргэд өөрсдөө эрүүл ахуйн аргаар урьдчилан сэргийлэх боломжтой юм. Тухайлбал, олон хүн цугласан газраар бага насны хүүхдийг дагуулж явахгүй байх, амны хаалт хэрэглэх, гараа тогтмол угаах, өрөө тасалгааг агааржуулж, нойтон цэвэрлэгээ тогтмол хийж байхыг  зөвлөж байна.

Томуугийн вакцинд 144 мянган иргэн хамрагджээ DNN.mn

Энэ онд тохиож буй Бүгд Найрамдах Улсыг тунхаглаж, анхдугаар Үндсэн хууль баталсны 100 жилийн ойг улс орон даяар тэмдэглэх хүрээнд “Эмэгтэй парламентчдын чуулган 2024” арга хэмжээг Улсын Их Хурлын Төрийн байгуулалтын байнгын хороо, Улсын Их Хурал дахь Эмэгтэй гишүүдийн бүлэг хамтран зохион байгуулна.
<img decoding="async" src="https://img.parliament.mn/1280x720,sc,sYK5zV-Flmdj8jKYmKIDFGIleKb6d4J77sfx7An9Xn0k/files/3188e066793a480faad40d848b8ca3e5?d=0" /> 

“Чингис хаан” үндэсний музейд арван нэгдүгээр сарын 04-ний өдөр болох тус чуулганы үеэр “Өөрчлөлтийн зүгт” өгөгдөл дүрслэлийн үзэсгэлэнг дэлгэж, “Анхдугаар Үндсэн хууль батлагдсаны 100 жилд эмэгтэй парламентчдын оролцоо, манлайлал”, “Шийдвэр гаргах түвшинд эмэгтэйчүүдийн төлөөллийг нэмэгдүүлэх эрх зүйн орчны шинэчлэл” сэдэвт илтгэл танилцуулах юм.  
Монгол Улсын үе үеийн эмэгтэй парламентчид “Анхдугаар Үндсэн хуулийн 100 жилд эмэгтэй парламентчдын оролцоо, манлайлал” сэдэвт гурав дахь удаагийн чуулганаараа 1924 оноос хойших парламентын түүхэнд эмэгтэйчүүдийн оролцоо, парламентад төлөөллийг хангахад чиглэсэн эрх зүйн шинэчлэлийн үр дүн, шинэчлэлийн талаар хэлэлцэнэ.
Төрийн шийдвэр гаргах түвшинд жендэрийн тэгш байдлыг хангахад чиглэсэн парламент дахь эмэгтэйчүүдийн оролцоо, манлайлал, эв нэгдлийг бэхжүүлэх зорилготой “Эмэгтэй парламентчдын чуулган 2024” арга хэмжээнд Улсын Их Хурлын гишүүд, Улсын Их Хуралд сонгогдсон үе үеийн эмэгтэй гишүүд, парламентад суудалтай улс төрийн намуудын төлөөлөл, жендэрийн манлайлагч улс төрчдийн төлөөлөл, аймаг, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын эмэгтэй төлөөлөгчид, Монгол Улсад суугаа гадаад орнуудын Дипломат төлөөлөгчдийн газрын тэргүүн, олон улсын байгууллагын төлөөлөл, төрийн болон төрийн бус байгууллага, эмэгтэйчүүдийн манлайллын сүлжээний төлөөлөл оролцох аж. 
“Эмэгтэй парламентчдын чуулган”-ыг 2022, 2023 онд Улсын Их Хурлын Төрийн байгуулалтын байнгын хороо, НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөрөөс, БНСУ-ын Олон улсын хамтын ажиллагааны байгууллага /КОЙКА/-ын дэмжлэгтэйгээр хэрэгжүүлж буй “Шийдвэр гаргах түвшинд жендэрийн тэгш байдал, эмэгтэйчүүдийн оролцоог дэмжих нь” төсөлтэй хамтран  зохион байгуулж байв гэж Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээллээ.

Монгол Улсын үе үеийн эмэгтэй парламентчид гурав дахь удаагаа чуулна DNN.mn

Энэ оны эхний есүгээр сарын байдлаар Улаанбаатар хотод орон сууцны үнэ өмнөх оны мөн үеэс 12.2 хувиар, өмнөх сараас 2.8 хувиар тус тус өссөн байна.
Орон сууцны насжилтаар авч үзвэл шинэ орон сууцны үнэ өмнөх оны мөн үеэс 9.6 хувиар, өмнөх сараас 4.0 хувиар, харин хуучин орон сууцны үнэ өмнөх оны мөн үеэс 13.8 хувиар, өмнөх сараас 2.1 хувиар тус тус өссөн байна. Шинэ орон сууцны 1 метр квадрат талбайн дундаж үнэ 4.39 сая төгрөг байна. Харин Хан-Уул дүүрэгт хамгийн өндөр буюу 4.6 сая төгрөгийн үнэтэй байгаа аж. Хуучин орон сууцны 1 метр квадрат талбайн дундаж үнэ 4.02 сая төгрөг болж, Сүхбаатар дүүрэгт хамгийн өндөр буюу 4.91 сая төгрөгийн үнэтэй байна.

Орон сууцны үнэ өмнөх сараас 2.8 хувиар өсчээ DNN.mn

Эрүүл мэндийн сайд Т.Мөнхсайхан өчигдөр Харвардын их сургуулийн тэтгэлэгт хөтөлбөрт тэнцсэн эмч, мэргэжилтнүүдийг хүлээн авч уулзлаа.
Эрүүл мэндийн яам НҮБ-ын Хүүхдийн сантай хамтран Харвардын Их Сургуулийн Зүүн өмнөд Азийн бүсийн тэтгэлэгт хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж буй юм.
“Эрүүл Мэндийн Салбар дахь Манлайлал” чиглэлээр таван жилийн хугацаанд нийт 100 залуу манлайлагчдыг бэлтгэх зорилготой уг хөтөлбөрт өнгөрсөн жил 20 эмч, мэргэжилтэн амжилттай хамрагдсан бол энэ жилийнх буюу 2 дахь ээлжийн эмч, мэргэжилтэн тун удахгүй зорих гэж байна.
Уулзалтын үеэр Т.Мөнхсайхан хөтөлбөрт оролцохоор шалгарсан залууст баяр хүргэж амжилт хүсээд “Бидэнд салбарынхаа хөгжлийг олон улсын түвшинд хүргэх зайлшгүй шаардлага бий. Хамгийн гол нь богино хугацаанд үр дүнтэй ажиллахын тулд хүн бүрийн хичээл, зүтгэл хэрэгтэй. Хэн нэгэн сайд, дарга солигдоод энэ салбарын асуудал шийдэгдчихгүй. Энэ салбарт хүчин зүтгэж буй 66 мянган эмч, эмнэлгийн ажилчид бүгд хүчээ нэгтгэж байж, амжилтад хүрнэ. Та бүхэн бол үүний эхлэлийг тавих хүмүүс шүү. 
Манай улсын иргэдийн эрүүл мэнд сайнгүй байгааг та бүхэн сайн мэднэ. Жил ирэх бүр хүн амын өвчлөл нэмэгдэж байна. Эрт илрүүлэг, урьдчилан сэргийлэх ажлаа хэрхэн зохион байгуулах, Монгол Улсад эмчлэгддэггүй өвчнөө яаж эмчилдэг болох зэрэг олон чухал асуудал дээр та бүхний оролцоо, манлайлал чухал үүрэгтэй. Өнгөрсөн жилүүдэд эрүүл мэндийн салбар удирдлага менежментийн тал дээрээ дутагдалтай ажиллаж ирсэн тал бий. Цаашид энэ мэтчилэн анхаарч ажиллана” хэмээн онцоллоо.
Харвардын Анагаах ухааны их сургуулийн эрүүл мэндийн салбар дахь манлайлал сэдэвт хөтөлбөр нь Зүүн өмнөд Азийн бүсийн орнуудын эмч, мэргэжилтнүүдэд тусгайлан зориулсан сургалт бөгөөд эрүүл мэндийн салбарын тулгамдсан асуудал болох өвчний чанар, аюулгүй байдал, эрүүл мэндийн санхүүжилт, удирдлага зохион байгуулалт зэрэг чиглэлүүдэд манлайлагчдыг бэлтгэдэг юм.
Тиймдээ ч сургалтын хөтөлбөртөө  стратегийн удирдлага, эмнэлгийн бүтэц, зохион байгуулалт, санхүүгийн удирдлага болон тооцоолол, эрүүл мэндийн салбарын хүний нөөцийн удирдлага, эмнэлгийн мэдээлэл технологи, эмнэлгийн тусламжийн чанар, аюулгүй байдал зэрэг өнөөгийн эрүүл мэндийн салбарт нэн шаардлагатай чиглэлүүдийг багтаажээ.
<img decoding="async" class="img-responsive" src="https://moh.gov.mn/uploads/userfiles/images/photo_2024-10-31_16-23-20.jpg" alt="" /> 
Хөтөлбөрийн хугацаанд оролцогчид 2 удаагийн семинарт биечлэн оролцох бөгөөд төгсгөлтийн семинарыг Харвардын анагаах ухааны их сургууль зохион байгуулах аж.

Харвардын их сургуулийн тэтгэлэгт хөтөлбөрт тэнцсэн эмч, мэргэжилтнүүдийг хүлээн авч уулзлаа DNN.mn

Их эзэн Чингис хааны мэндэлсний 862 жилийн ой өвлийн эхэн сарын шинийн нэгэн буюу Монгол бахархлын өдөрт зориулсан хүчит 128 бөхийн барилдаан болж байна. 
Уг барилдаанд зодоглохоор нийт 189 бөх бүртгүүлжээ. Тодруулбал,
1. у.ав Пүрэвийн Бүрэнтөгс
2. у.ав Оргихын Хангай
3. у.ар Цэдэнсодномын Бямба-Отгон
4. у.ар Рэнцэнбямбын Пүрэвдагва
5. у.з Мөнхсайханы Өсөхбаяр
6. у.з Баярхүүгийн Бат-Өлзий
7. у.з Мөнхтөрийн Лхагвагэрэл
8. у.з Сүхбаатарын Сүхбат
9. у.х Нацагсүрэнгийн Золбоо
10. у.х Алтанбаганын Цацабшир
11. у.х Шархүүгийн Пүрэвгарьд
12. у.х Лхагваагийн Лха-Очир
13. у.х Оюунбаатарын Мөнх-Эрдэнэ
14. у.х Ганцогтын Бадрах
15. у.х Эрдэнэбатын Даш
16. у.х Хүрэл-Очирын Гантулга
17. у.х Дамдинпүрэвийн Бат-Эрдэнэ
18. у.х Баянзулын Цэдэнсодном
19. у.н Чинчулууны Батчулуун
20. у.н Шоовдойхүүгийн Шинэбаяр
21. у.н Болдбаатарын Батжаргал
22. у.н Дэлгэрсайханы Амарсайхан
23. у.н Шоовдорын Дарханбат
24. у.н Дашзэвэгийн Амаржаргал
25. у.н Батбаярын Даваа-Очир
26. у.н Насанцогтын Баярбаатар
27. у.н Төрмөнхийн Дүгэрдорж
28. у.н Батжаргалын Лхагвадорж
29. у.н Булган-Эрдэнийн Түмэндэмбэрэл
30. у.н Эрдэнэбилэгийн Энх-Амгалан
31. у.н Энхтүвшиний Батмагнай
32. у.н Дамдины Тогтохжаргал
33. у.н Бүрнээгийн Баянмөнх
34. у.н Эрдэнэхүүгийн Мөнхжаргал
35. у.н Лхагвасүрэнгийн Энхсаруул
36. а.а Намсрайн Баттүвшин
37. а.а Ганболдын Өсөхбаяр
38. а.а Нямдоржийн Өсөхбаяр
39. а.а Мальш Еркебулан
40. а.а Өрнөхбаярын Сүхбат
41. а.а Цогтоогийн Мөнхбаяр
42. а.а Ерболат Көптилек
43. а.а Дагвасамбуугийн Бямбасүрэн
44. а.а Төрмөнхийн Төгсдөлгөөн
45. а.а Ганпүрэвийн Ганбаатар
46. а.а Хангайн Наранбаяр
47. а.а Галбадрахын Мөнхбаяр
48. а.а Батчулууны Хашбат
49. а.а Пүрвээгийн Өсөхбаатар
50. а.а Баттулгын Нямсамбуу
51. а.а Баасандоржийн Бадрал
52. а.а Энхтөрийн Баасанжав
53. а.а Насан-Очирын Намнансүрэн
54. а.а Бат-Эрдэнийн Хаш-Эрдэнэ
55. а.а Бат-Очирын Гончигтавхай
56. а.а Энх-Амгалангийн Өлзийбаяр
57. а.а Пүрэвдоржийн Эрхэмжаргал
58. а.а Цэвээнпүрэвийн Төмөрцоож
59. а.а Алтанхуягийн Нармандах
60. а.а Бат-Эрдэнийн Түвшинтөгс
61. а.а Тулгаагийн Сүрэнжав
62. а.а Батсуурийн Бат-Орших
63. а.а Ядамсүрэнгийн Бумбаяр
64. а.а Цэвээнпүрэвийн Адъяа
65. а.а Даваасүрэнгийн Аззаяа
66. а.а Чинбатын Алтангэрэл
67. а.а Доржсүрэнгийн Батсүх
68. а.а Будаагийн Батсайхан
69. а.а Дорждэрэмийн Цэнд-Аюуш
70. а.а Мягмарцэрэнгийн Гантулга
71. а.а Доржготовын Батбаатар
72. а.а Мөнхжаргалын Бэлгүтэй
73. а.а Хүрэлбаатарын Болдбаатар
74. а.а Жаргалсайханы Алтаншагай
75. а.а Гүрзулын Ганцоож
76. а.а Уламбаярын Батцоож
77. а.а Мөнхбаярын Баасанжав
78. а.а Ганжуурын Цоггэрэл
79. а.а Дэмчигийн Урианхай
80. а.а Дашренчингийн Дэмиддорж
81. а.а Цогтбаярын Мөнхбаяр
82. а.а Даваадоржийн Эрдэнэтулга
83. а.а Доржийн Ням-Очир
84. а.а Эрдэнээгийн Буянтогтох
85. а.а Цэндээгийн Лувсан-Адъяа
86. а.а Мягмаржаргалын Эрхэмбаяр
87. а.а Төмөрбаатарын Баттогтох
88. а.а Мөнхбатын Цэрэн
89. а.а Баасангийн Шаравдорж
90. ц.а Дэлгэрийн Цэрэнням
91. а.а Нэргүйн Дэмбэрэлцэрэн
92. а.а Чулуунбатын Бямбадорж
93. а.з Эрдэнэбаатарын Түмэндэмбэрэл
94. а.з Оюунбаатарын Мөнх-Ирээдүй
95. а.з Жавзандуламын Хатанзоригт
96. а.з Бямбасүрэнгийн Бат-Эрдэнэ
97. а.з Даваадагвын Дарханбаатар
98. а.з Халтарын Бөхбаяр
99. а.з Мөнхбатын Жамсрандорж
100. а.з Тоочингийн Батсүрэн
101. а.з Мишигдоржийн Лувсандорж
102. а.з Гармаагийн Бат-Эрдэнэ
103. а.з Жаргалсайханы Жавхлан
104. а.з Цогтбаярын Хашбат
105. а.з Чулуунбатын Даш
106. а.з Төмөрсүхийн Дэчинжүрмэд
107. а.з Даваанасангийн Төртогтох
108. а.з Эрдэнэбаярын Мөнхболд
109. а.з Батболдын Тожил
110. а.з Батсайханы Адъяасүрэн
111. а.з Сугирын Доржпалам
112. а.з Отгонбатын Баяржаргал
113. а.з Лхагвын Сайханбилэг
114. а.з Амарбатын Баянмөнх
115. а.з Хүүхэнбаатарын Чойжилсүрэн
116. а.з Оргилсайханы Доржсамбуу
117. ц.х Дашийн Төрбаяр
118. а.х Оргодолын Үйтүмэн
119. а.х Эрдэнэбатын Лхамхүү
120. а.х Эрдэнэцогтын Шийравнямбуу
121. а.х Жаргалсайханы Дэлгэрсайхан
122. а.х Буян-Өлзийн Амар-Амгалан
123. а.х Болдбаатарын Одсүрэн
124. а.х Нямжавын Ширчинхүү
125. а.х Батцэнгэлийн Сайнбаяр
126. а.х Мөнгөнхуягийн Анхбаяр
127. а.х Болдбаатарын Ренчинжүгдэр
128. а.н Батхуягийн Адъяасүрэн
129. а.н Цэнд-Аюушийн Саранзолбоо
130. а.н Батсүхийн Баатарболд
131. а.н Мейромбек Бекежан
132. а.н Буяндэлгэрийн Мөнхтүшиг
133. а.н Батмөнхийн Лхагва-Очир
134. а.н Сумъяабээсийн Бат-Орших
135. а.н Ганбатын Ганзориг
136. а.н Өлзийбаярын Даваацэрэн
137. а.н Жамъяншаравын Баярдамба
138. а.н Базарсадын Отгонцоож
139. а.н Баттулгын Дашдаваа
140. а.н Энхмэндийн Өлзийсайхан
141. а.н Эрдэнэбатын Дарамсэнгэ
142. а.н Батсүхийн Эрдэнэбуян
143. а.н Алтангэрэлийн Батхүү
144. а.н Улаандалайн Цэндпүрэв
145. а.н Баянмөнхийн Төрмөнх
146. а.н Пүрэвсүрэнгийн Авирмэд
147. а.н Болдын Лхамдорж
148. а.н Нацагдоржийн Даваадорж
149. а.н Санжсүрэнгийн Амарсанаа
150. а.н Батбаатарын Төгссайхан
151. а.н Батдоржийн Батжаргал
152. а.н Сугирын Лундаа
153. а.н Бямбаагийн Билгүүнтөгс
154. а.н Эрдэнэбаатарын Бат-Эрдэнэ
155. а.н Хадбаатарын Нямдорж
156. а.н Батжаргалын Бадрангуй
157. а.н Батбаатарын Баянсайхан
158. а.н Баярсайханы Батзориг
159. а.н Оюунсурталын Эрдэнэсайхан
160. а.н Цэрэнчимэдийн Билэгсайхан
161. а.н Хүрэлбаатарын Балжинням
162. а.н Төрбатын Мягмаржав
163. ц.н Ганбатын Эрдэнэтогтох
164. а.н Мухтар Бердаулет
165. а.н Дамжингийн Ядамсүрэн
166. а.н Өнөрбаянгийн Шийрэв
167. а.н Цагаанхүүгийн Мөнх-Эрдэнэ
168. а.н Дүгэрсүрэнгийн Дашням
169. а.н Батхуягийн Гончигсүрэн
170. а.н Болорын Бадрал
171. а.н Бат-Эрдэнийн Жигжидсүрэн
172. а.н Анхбаатарын Хишигдорж
173. а.н Амарбаясгалангийн Ширнэндагва
174. а.н Батбаатарын Бат-Эрдэнэ
175. а.н Төмөрбатын Мөнхбат
176. а.н Отгонбатын Бат-Эрдэнэ
177. а.н Цэрэнжавын Мөнх-Эрдэнэ
178. а.н Оюунчимэгийн Пүрэв-Очир
179. а.н Түдэвдагвын Пэрэнлэйжамц
180. а.н Айдис Айбек
181. а.н Баярцогтын Мөнхзориг
182. а.н Нүржигдаваагийн Пүрэвдаваа
183. ц.н Батхүүгийн Бат-Эрдэнэ
184. а.н Ганбаатарын Өнөрбат
185. а.н Гончигсүрэнгийн Батзориг
186. а.н Довдоны Сумъяабазар
187. а.н Мөнхбатын Сумъяабазар
188. а.н Содномжамцын Бат-Эрдэнэ
189. а.н Нэргүйбаатарын Уугангэрэл нарын бөхчүүд бүртгүүллээ.

Монгол бахархлын өдөрт зориулсан барилдаан эхэллээ DNN.mn

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх зарлиг гарган, Их эзэн Чингис хааны мэндэлсний 862 жилийн ой, “Монгол бахархлын өдөр”-ийг тохиолдуулан НҮБ-ын наймдахь Ерөнхий нарийн бичгийн дарга, “Илүү сайхан ирээдүйн төлөөх Бан Ги Мүн” сангийн тэргүүн  Бан Ги Мүн-д төрийн дээд шагнал, “Чингис хаан” тэргүүн зэргийн одон хүртээлээ.
“Чингис хаан” тэргүүн зэргийн одонт Бан Ги Мүн-ий хэлсэн үгийг бүрэн эхээр нь хүргэж байна.
<h6>БАН ГИ МҮН:  </h6>
Эрхэмсэг ноён  Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх,
Эрхэмсэг ноён  Ерөнхий сайд Лувсаннамсрайн Оюун-Эрдэнэ,
Эрхэм хүндэт Монгол Улсын Их Хурлын дарга Дашзэгвийн Амарбаясгалан,
Эрхэм хүндэт Монгол Улсын 7, 8 дахь удаагийн Их Хурлын дарга, Монгол Улсын
Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга Гомбожавын Занданшатар,
Эрхэм хүндэт зочид, хатагтай, ноёд оо.
Өнөөдөр би та бүхний өмнө Монгол Улсын төрийн дээд шагнал, “Чингис хаан” одонгоор шагнагдаж буйдаа туйлын их хүндэтгэл, талархлаар дүүрэн байна.
Энэхүү шагнал нь хувь хүний ололт амжилтыг үнэлэхийн зэрэгцээ хамгийн чухал нь  Монголын ард түмний баялаг түүх, цуцашгүй зоригийг бахдан тэмдэглэдэг баяр ёслол билээ.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, эрхэмсэг ноён Ухнаагийн Хүрэлсүх болон энэ нэр хүндтэй шагналын эзнээр намайг тодруулахад оролцсон бүх хүнд гүн талархал илэрхийлье.
<blockquote>Чингис хааны нэр алдар нь Монгол Улсын хил хязгаараас хальж алс хол цуурайтсан алдар суу бөгөөд хүч чадал, алсын хараа, шинэчлэл, уйгагүй шийдэмгий байдлын бэлгэдэл юм. </blockquote>
Тэрээр манлайлал, тэсвэр тэвчээр, эв нэгдлийн хүч нөлөөг үнэт өв болгон үлдээсэн билээ. Энэхүү шагналыг эгэл даруугаар хүлээн авахдаа өдгөө түүний чиглүүлэн үлдээсэн  үнэт зүйлсийн ач холбогдол хэзээнээс ч илүү улам бүр чухал болохыг ойлгон мэдэрч байна.
Талцаж хуваагдсан мэт санагдах өнөөгийн энэ дэлхийд олон ард түмнийг нэгэн зорилгын дор нэгтгэж чадсан Чингис хааны агуу чадвар нь хамтын ажиллагаа, ялгаатай байдлыг хүндэтгэх үзэл, харилцан ойлголцлын ач холбогдлын чухлыг улам бүр ойлгуулж байна.
Энэхүү шагнал нь биднийг өөр хоорондын ялгаатай байдлаа давж, цаашдыг  харах, илүү сайхан ирээдүйн төлөө хамтран ажиллах их урам зориг өгч байна.
<blockquote>Агуу их Чингис хааны хажууд миний туулсан замнал өчүүхэн боловч миний туулсан бүх амьдрал Чингис хааны бүтээсэн төгс үзэл санаанд тулгуурлан бүрэлдсэн билээ.</blockquote>
 “Илүү сайхан ирээдүйн төлөөх Бан Ги Мүн” сан нь “байгаль эхийг эзэмших бус хүндлэн хайрлах учиртай” гэсэн үзэл баримтлалыг дагаж мөрддөг. Хүн төрөлхтөн хүрээлэн буй байгалиа хүндэтгэж байж гэмээнэ оршин тогтнох боломжтой.
2030 он хүртэлх Тогтвортой хөгжлийн хөтөлбөр  болон Тогтвортой хөгжлийн зорилтуудад хүний эрх, бүх нийтийн тэгш хөгжлийн суурь зарчмуудыг байгаль дэлхийтэйгээ зохицон амьдрах шаардлагатай хослуулан тусгасан байдаг.
Эдгээр үнэт зүйлс нь агуу удирдагч Чингис хааны алсын харааг илэрхийлээд зогсохгүй өнөө үеийн Монгол Улсын Засгийн газрын алсын харааг ч төлөөлж байгаа гэдэгт миний бие итгэлтэй байна.
Хатагтай, ноёд оо,
Миний бие НҮБ-ын үзэл санааг хэрэгжүүлэхийн төлөө яриа хэлэлцээг хөгжүүлэх, олон талт хамтын ажиллагааг дэмжихэд амьдралаа зориулсан билээ. Боловсрол, олон нийтийн санаачилга, соёл хоорондын хамтын ажиллагаа зэрэг арга замаар бид бүгдийг холбосон гүүрийг бүтээж чадна гэдэгт би итгэдэг.
Харилцан ойлголцлын хүч нөлөөг би харж байсан. Харилцан ярилцах, үзэл бодлоо хуваалцах тусам бид бүгдээрээ хүн төрөлхтөн гэдэг том зургийн нэг хэсэг гэдгийг ойлгож байдаг.
<blockquote>Үүнтэй холбогдуулан хэлэхэд Монголын түүх өнгөрсөн үед зогсож хоцорсон үйл явдал биш, үргэлжлэн хөгжиж буй амьд өгүүллэг юм.</blockquote>
Энэ бол хүч чадал, дасан зохицох чадварын түүх юм. Харилцан уялдаатай сорилтуудаар дүүрсэн орчин үеийн ертөнцийн сорилтуудыг даван туулахад бидэнд  улам бүр чухал болж байгаа чанарууд юм.
<blockquote>Энэхүү шагналыг хүлээн авч буйтай холбогдуулан Чингис хааны өв уламжлалыг хүндэтгэн дээдэлж байхыг хүн бүрээс хүсэж байна. </blockquote>
Өөрсдийн янз байдлаа хадгалахын зэрэгцээ эвлэлдэн нэгдэхийн төлөөх идэвх зүтгэл, бэрхшээлийг даван туулах эр зориг, энх тайвны төлөөх тууштай зүтгэл, хамтын хүчин чармайлтаа өргөжүүлэн хөгжүүлцгээе.
Эцэст нь, энэхүү шагналыг би зөвхөн өөрийн нэрийн өмнөөс төдийгүй харилцаа, хамтын ажиллагаа, харилцан ойлголцлын хүч чадал, үнэ цэнд итгэдэг бүх хүнд хүндэтгэл үзүүлэн хүлээн авч байна.
Энэхүү гайхалтай өндөр хүндэтгэлийг надад үзүүлсэн Монгол Улс болон Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, эрхэмсэг ноён Ухнаагийн Хүрэлсүх Таны манлайлалд  дахин гүн талархал илэрхийлье.
Хамтын аяллаа үргэлжлүүлэхийг тэсэн ядан хүлээж байна. Тогтвортой болон энх тайван ертөнцийг хамтдаа бүтээцгээе.
Баярлалаа.

“Чингис хаан” одонт Бан Ги Мүн: Монголын түүх өнгөрсөн үед зогсож хоцорсон үйл явдал биш, үргэлжлэн хөгжиж буй амьд өгүүллэг юм DNN.mn

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх зарлиг гарган, Их эзэн Чингис хааны мэндэлсний 862 жилийн ой, “Монгол бахархлын өдөр”-ийг тохиолдуулан НҮБ-ын наймдахь Ерөнхий нарийн бичгийн дарга, “Илүү сайхан ирээдүйн төлөөх Бан Ги Мүн” сангийн тэргүүн  Бан Ги Мүн-д төрийн дээд шагнал, “Чингис хаан” тэргүүн зэргийн одон хүртээлээ.
Тогтвортой хөгжлийн зорилгууд, уур амьсгалын өөрчлөлтийн тухай НҮБ-ын суурь конвенцын Парисын хэлэлцээрийг манлайлан батлуулж, даян дэлхийн энх тайван, хүний эрх, шударга ёс, тэгш байдлын төлөө тууштай зүтгэн, байгаль орчныг хамгаалах, ногоон хөгжлийг эрчимжүүлэхэд гүйцэтгэж байгаа гавьяа зүтгэл, Монгол Улс, НҮБ-ын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэн бэхжүүлэхэд оруулсан жинтэй хувь нэмрийг нь ийнхүү өндрөөр үнэллээ.
Бан Ги Мүн нь АНУ-ын эрдэмтэн Жак Уэтерфордын дараа “Чингис хаан” тэргүүн зэргийн одон хүртэж байгаа хоёр дахь гадаад хүн боллоо.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Чингис хаан” тэргүүн зэргийн одон хүртсэн Бан Ги Мүн-д төр, засаг, ард түмнийхээ нэрийн өмнөөс чин сэтгэлийн баяр хүргэлээ.
<blockquote>Тэр бээр, Бан Ги Мүн нь уур амьсгалын өөрчлөлтийг сааруулах, цөлжилт, газрын доройтлыг бууруулах чиглэлээр Монгол Улс, НҮБ-ын хамтын ажиллагааг эрчимжүүлэхэд онцгой хувь нэмэр оруулж, олон талын дэмжлэг үзүүлж байсныг онцоллоо. </blockquote>
Ерөнхий нарийн бичгийн даргын хувиар 2009 онд Монгол Улсад  айлчлахдаа даян дэлхийд энх тайван тогтоох, дайн дажин, зөрчил, мөргөлдөөнтэй улс орнуудын нөхцөл байдлыг тогтворжуулах үйлсэд монгол цэргүүд үүргээ нэр төртэй гүйцэтгэн, НҮБ-ын энхийг сахиулах үйл ажиллагаанд хувь нэмрээ оруулж буйд НҮБ талархаж байдгийг сайшаан тэмдэглэж байсныг тодотгов.
Энэ айлчлалынхаа үеэр далайд гарцгүй хөгжиж буй орнуудын тулгамдаж буй асуудлууд, хөгжлийн сорилт бэрхшээлийг даван туулах гарц шийдлийг тодорхойлоход хувь нэмэр оруулж буй Монгол Улсад төвтэй Далайд гарцгүй хөгжиж буй орнуудын олон улсын судалгааны төвийн үйл ажиллагааг эхлүүлж байсныг дурдлаа.
Жендерийн эрх тэгш байдал, эмэгтэйчүүдийг чадавхжуулах чиглэлд онцгой ач холбогдол өгч, НҮБ-ын Эмэгтэйчүүдийн байгууллагыг үүсгэн байгуулахад үнэтэй хувь нэмэр оруулсан.
“Илүү сайхан ирээдүйн төлөөх Бан Ги Мүн” сан “Номхон далай дамнасан тогтвортой байдлын яриа хэлэлцээ”-г өргөтгөн, УИХ, Стэнфордын их сургуультай хамтран “Алтай дамнасан тогтвортой байдлын яриа хэлэлцээ”-г 2023, 2024 онд Улаанбаатар хотноо зохион байгуулах зэргээр нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд чухал дэмжлэг үзүүлсээр ирсэнд талархал илэрхийллээ.
Эх дэлхийгээ хайрлан хамгаалах, даян дэлхийн энх тайван, хүний эрх, шударга ёс, эрх тэгш байдлын төлөөх цаашдын ажилд нь амжилт хүсэж, эрхэм хүндэт зочин болон гэр бүл, Солонгосын ард түмэнд аз жаргал, эрүүл энх, сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөлөө.
<a href="https://president.mn/wp-content/uploads/2024/11/462544216_1065436772033802_312009585101598251_n.jpg"><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-large wp-image-31394" src="https://president.mn/wp-content/uploads/2024/11/462544216_1065436772033802_312009585101598251_n-1024x683.jpg" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" srcset="https://president.mn/wp-content/uploads/2024/11/462544216_1065436772033802_312009585101598251_n-1024x683.jpg 1024w, https://president.mn/wp-content/uploads/2024/11/462544216_1065436772033802_312009585101598251_n-300x200.jpg 300w, https://president.mn/wp-content/uploads/2024/11/462544216_1065436772033802_312009585101598251_n-768x512.jpg 768w, https://president.mn/wp-content/uploads/2024/11/462544216_1065436772033802_312009585101598251_n-1536x1025.jpg 1536w, https://president.mn/wp-content/uploads/2024/11/462544216_1065436772033802_312009585101598251_n.jpg 2048w" alt="" width="1024" height="683" /></a>
Ерөнхийлөгч “Чингис хаан” тэргүүн зэргийн одон гардуулсны дараа хэлсэн үгийг бүрэн эхээр нь хүргэж байна.
<h6>МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙЛӨГЧ УХНААГИЙН ХҮРЭЛСҮХ:</h6>
Их Монгол Улсын гал голомтыг сахин суугаа манай улсын ард иргэд ээ,
Дэлхий даяар тархан суугаа элэг нэгт монгол ахан дүүс ээ,
НҮБ-ын найм дахь Ерөнхий нарийн бичгийн дарга,
Эрхэм хүндэт Бан Ги Мүн болон хүндэт зочид оо.
Та бүхэнд дэлхийн мянганы суут хүмүүн, өнөөгийн дэлхий ертөнцийг үндэслэгчдийн нэг, хаадын хаан Их эзэн Чингис хааны мэндэлсний 862 жилийн ой, “Монгол бахархлын өдөр”-ийн мэндийг өргөн дэвшүүлье.
Их эзэн Чингис хаан бол Монгол Улсын тусгаар тогтнол, оршин тогтнохуйн баталгаа, Монгол үндэстний үнэт зүйл, эв нэгдлийн бэлгэдэл, монголчууд бидний эрт, эдүгээ, ирээдүй гурван цагийн алтан хэлхээ, оюун санааны эх ундарга, төрт ёсны ой санамж юм.
<blockquote>Чингис хааны түүх бол дан ганц монголчууд бидний түүх биш, дэлхий ертөнцийн түүх юм.</blockquote>
Их эзэн Чингис хаан болон түүний залгамжлагчид Евроазийн өргөн уудам газар нутагт сүр хүчээ мандуулан, хүн төрөлхтний түүхэнд суу алдраа бадраасан Монголын эзэнт гүрнийг цогцлоон байгуулж, Ази, Европын олон үндэстэн хоорондын дайн тулаан, зөрчил тэмцлийг зогсоож, дэлхий дахинд “Монголын их амар амгалан”-г тогтоон, улс түмнүүдийн харилцаа холбоо, эе эвийг бэхжүүлж, оюун санаа, шашин шүтлэг, худалдаа арилжаа, соёл урлаг, шинжлэх ухаан хийгээд тухайн үеийн хүний нийгэм хөгжин дэвжих таатай нөхцөлийг бүрдүүлж чадсан бахдам сайхан гавьяатай билээ.
Их хааны суу алдар, билиг сургаал, үйл хэрэг дэлхий дахины хөгжил, дэвшилд онцгой байр суурь эзэлж, зуун зууныг өртөөлөн хүн төрөлхтний түүхэнд дуурьсагдаж, өнөө цагийн дэлхий ертөнцийг үндэслэхэд үнэлж баршгүй түүхэн хувь нэмэр оруулсан юм.
<blockquote>“Монголын их амар амгалан” нь хүн төрөлхтний энх тайван, тогтвортой хөгжлийн төлөөх улс орнуудын хамтын хүчин чармайлтын үндэс суурь болохуйц дэвшилтэт үзэл санааг агуулж байсан хэмээн орчин цагийн эрдэмтэн судлаач, түүхчид үнэлэн дүгнэж байна.</blockquote>
Тиймээс хүн төрөлхтний эв нэгдэл, хөгжил дэвшил, даян дэлхийн энх тайван, аюулгүй байдлыг бэхжүүлэхэд болон дэлхий дахинд Монгол Улсыг сурталчлан таниулах, манай улсын гадаад харилцаа, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэн хөгжүүлэх, нийгэм, эдийн засаг, оюун санааны хөгжилд оруулсан үнэтэй хувь нэмрийг нь өндрөөр үнэлэн дотоод, гадаадын төр, нийгмийн зүтгэлтэн, иргэнд төрийн дээд шагнал “Чингис хаан” тэргүүн зэргийн одонг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч зарлиг буулган, соёрхон гардуулдаг сайхан уламжлалтай билээ.
Энэ жил энэхүү эрхэм хүндэт шагналаар хүн төрөлхтний хөгжил дэвшлийн хөтөч болсон Тогтвортой хөгжлийн зорилгууд болон уур амьсгалын өөрчлөлтийн тухай НҮБ-ын суурь конвенцын Парисын хэлэлцээрийг батлахад улс орнуудыг манлайлан нэгдсэн зөвшилцөлд хүргэж, даян дэлхийн энх тайван, хүний эрх, эрх чөлөө, шударга ёс, тэгш байдлын төлөө тууштай зүтгэн, байгаль орчныг хамгаалах, ногоон хөгжлийн бодлогыг эрчимжүүлэх хийгээд Монгол Улс, НҮБ хоорондын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэн хөгжүүлэхэд оруулсан жинтэй хувь нэмрийг нь өндрөөр үнэлэн НҮБ-ын найм дахь Ерөнхий нарийн бичгийн дарга, “Илүү сайхан ирээдүйн төлөөх Бан Ги Мүн” сангийн тэргүүн эрхэм хүндэт Бан Ги Мүн Таныг Монгол Улсын төрийн дээд шагнал “Чингис хаан” тэргүүн зэргийн одонгоор шагнан алдаршуулж байна.
<blockquote>Монгол Улсын төрийн дээд шагнал “Чингис хаан” тэргүүн зэргийн одон хүртсэн эрхэм хүндэт Бан Ги Мүн Танд төр, засаг, ард түмнийхээ нэрийн өмнөөс чин сэтгэлийн халуун баяр хүргэе.</blockquote>
Эрхэм хүндэт зочид оо,
Эрхэм хүндэт Бан Ги Мүн Та Ази, Номхон далайн бүсийн хоёр дахь төлөөлөл болон НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргаар хоёр удаа сонгогдон, НҮБ-ыг амжилттай удирдан ажилласанд монголчууд бид баяртай байдаг билээ.
Эрхэм хүндэт Бан Ги Мүн Та НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргаар  ажиллаж байх хугацаандаа жендерийн эрх тэгш байдал, эмэгтэйчүүдийг чадавхжуулах чиглэлд онцгой ач холбогдол өгч, НҮБ-ын Эмэгтэйчүүдийн байгууллагыг үүсгэн байгуулахад үнэтэй хувь нэмэр оруулсан.
Тэгвэл Монгол Улс даян дэлхийн энх тайван, тогтвортой хөгжлийн зорилтуудыг ханган хэрэгжүүлэх, дэлхий дахины өмнө тулгамдсан асуудлуудыг шийдвэрлэхэд эмэгтэйчүүдийн манлайлал, оролцоог нэмэгдүүлэх зорилгоор 2022 онд “Эмэгтэйчүүд, энх тайван ба аюулгүй байдал” сэдэвт олон улсын энхийг сахиулагч эмэгтэйчүүдийн бага хурал, 2023 онд Гадаад хэргийн эмэгтэй сайд нарын уулзалт, 2024 онд Дэлхийн эмэгтэйчүүдийн чуулга уулзалтыг НҮБ-тай хамтран “Ногоон ирээдүйн төлөө” уриатайгаар Улаанбаатар хотноо амжилттай зохион байгууллаа.
<blockquote>Эрхэм хүндэт Бан Ги Мүн Та НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргын хувиар манай улсад 2009 онд айлчлахдаа дэлхийд энх тайван тогтоох, дайн дажин, зөрчил, мөргөлдөөнтэй улс орнуудын нөхцөл байдлыг тогтворжуулах үйлсэд Монгол Улсын цэрэг дайчид олон улсын түвшинд үүргээ нэр хүндтэй гүйцэтгэж, НҮБ-ын энхийг сахиулах үйл ажиллагаанд Монгол Улсын “Цэнхэр дуулгатнууд” хувь нэмрээ оруулж буйд НҮБ-аас нэн талархалтай ханддагийг сайшаан тэмдэглэж байсныг энэхүү баярт өдөр дурсан хэлэхэд таатай байна.</blockquote>
Мөн энэхүү айлчлалын хүрээнд Та Монгол Улсад төвтэй Далайд гарцгүй хөгжиж буй орнуудын олон улсын судалгааны төвийн үйл ажиллагааг эхлүүлж байсан билээ.
Эдүгээ энэхүү судалгааны төв нь бие даасан Засгийн газар хоорондын байгууллага болон хөгжиж, Далайд гарцгүй хөгжиж буй орнуудын тулгамдаж буй асуудлууд, хөгжлийн сорилт бэрхшээлийг даван туулах гарц шийдлийг тодорхойлоход хувь нэмэр оруулсаар байна.
<blockquote>Түүнчлэн уур амьсгалын өөрчлөлтийг сааруулах, цөлжилт, газрын доройтлыг бууруулах чиглэлээр Монгол Улс, НҮБ-ын хамтын ажиллагааг эрчимжүүлэхэд Таны оруулсан хувь нэмэр, оролцоо, дэмжлэг маш чухал байсныг тэмдэглэн хэлэхэд таатай байна.</blockquote>
Энэ хүрээнд Монгол Улс “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөнийг улс орон даяар өрнүүлж, НҮБ-ын Цөлжилттэй тэмцэх конвенцын Талуудын 17 дугаар бага хурлыг 2026 онд Улаанбаатар хотноо зохион байгуулах зэрэг санал, санаачилга гарган идэвхтэй ажиллаж байгааг дуулгахад таатай байна.
Таны тэргүүлэн ажилладаг “Илүү сайхан ирээдүйн төлөөх Бан Ги Мүн” сан НҮБ-ын Тогтвортой хөгжлийн зорилгуудыг ханган хэрэгжүүлэхэд чиглэсэн “Номхон далай дамнасан тогтвортой байдлын яриа хэлэлцээ” олон улсын чуулга уулзалтыг 2022 оноос эхлэн зохион байгуулж байна.
Энэхүү олон улсын яриа хэлэлцээний платформ цар хүрээгээ улам тэлж,  Улсын Их Хурал, Стэнфордын их сургуультай хамтран “Алтай дамнасан тогтвортой байдлын яриа хэлэлцээ”-г 2023, 2024 онд Улаанбаатар хотноо амжилттай зохион байгууллаа.
Мөн эрхэм хүндэт Бан Ги Мүн Та НҮБ, Монгол Улсын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэн бэхжүүлэхэд жинтэй хувь нэмэр оруулснаас гадна өөрийн тэргүүлэн ажилладаг сан, байгууллагаар дамжуулан манай улсын нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд чухал дэмжлэг үзүүлсээр ирсэнд гүн талархал илэрхийлье.
Эх дэлхийг хайрлан хамгаалах, даян дэлхийн энх тайван, хүний эрх, шударга ёс, эрх тэгш байдлын төлөөх Таны цаашдын их үйл хэрэгт өндөр амжилт хүсэж, Танд болон таны сайхан гэр бүл, хүүхэд, Солонгосын найрсаг ард түмэнд аз жаргал, эрүүл энх, сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе.
Монгол Улсын төрийн дээд шагнал “Чингис хаан” тэргүүн зэргийн одон хүртсэн эрхэм хүндэт Бан Ги Мүн Танд Монгол төр, монголын ард түмний нэрийн өмнөөс дахин баяр хүргэе.
Мөнх хөх тэнгэр хүн төрөлхтөн биднийг өнө мөнхөд ивээх болтугай.

Бан Ги Мүн-д “Чингис хаан” тэргүүн зэргийн одон хүртээлээ DNN.mn

Малчид, иргэд, тээвэрчдийн анхааралд:
Арваннэгдүгээр сарын 2-ны өдөр Сэлэнгийн нутаг, Төв аймгийн хойд хэсгээр, 3-нд Хэнтий, Дорнод, Сүхбаатарын нутгаар цас орж, цасан шуурга шуурч, зам, даваа, гүвээнд халтиргаа, гулгаа үүсч, үзэгдэх орчин хязгаарлагдаж, ихэнх нутгаар хүйтрэхийг анхааруулж байна.
2024 оны 11-р сарын 03-наас 2024 оны 11-р сарын 07-ныг хүртэлх цаг агаарын урьдчилсан төлөв:
Энэ сарын 3-нд төв болон говийн аймгуудын нутгийн зүүн хэсэг, зүүн аймгуудын ихэнх нутгаар, 4-нд Халх голын хөндийгөөр цас орж, цасан шуурга шуурна. Бусад хугацаанд нийт нутгаар хур тунадас орохгүй. Салхи ихэнх хугацаанд секундэд 6-11 метр, 3-нд говь, талын нутгаар, 4-нд нутгийн зүүн хэсгээр секундэд 14-16 метр хүрч ширүүснэ.
Мөн энэ сарын 3-нд ихэнх нутгаар, 4-нд нутгийн зүүн хагаст хүйтэрч Дархадын хотгор, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Байдраг голын хөндийгөөр шөнөдөө -26…-31 градус, өдөртөө -8…-13 градус, Монгол-Алтай, Хангай, Хэнтийн уулархаг нутаг, Идэр, Тэс, Ерөө, Туул, Тэрэлж, Хэрлэн, Улз, Халх голын хөндийгөөр шөнөдөө -19…-24 градус хүйтэн, өдөртөө -3…-8 градус, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө -1…-6 градус хүйтэн, өдөртөө +4…+9 градус дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө -11…-16 градус хүйтэн, өдөртөө -2…+3 градус дулаан байна. 5-нд нутгийн баруун хагаст, 6-нд ихэнх нутгаар өдөртөө бага зэрэг дулаарна.

Хайх