Аргын тооллын нэгдүгээр сарын 24, Сугар гариг. Билгийн тооллын 25, Онгоц одтой, харагчин могой өдөр. Өдрийн наран 08:29 цагт мандаж 17:39 цагт жаргана. Тухайн өдөр үхэр, тахиа жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба бар, туулай жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр буян номын үйлд шамдах, бүтээл туурвил эхлэх, худалдаа арилжаа хийх, бизнес эхлэх, зэрэг дэвших, сан тавиулах, угаал үйлдэх, газар лусын зан үйл хийх, өр барагдуулах, гэр бүрэхэд сайн. Ургаа мод таслах, газрын ам нээх, сэтгэлд сэвтэй газар очиход муу. Өдрийн сайн цаг нь үхэр, луу, морь, хонь, нохой, гахай болой. Хол газар яваар одогсод баруун хойш мөрөө гаргавал зохистой. с шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй.

ЗУРХАЙ: Өнөөдөр харагчин могой өдөр DNN.mn

Хур тунадас: 22-нд Монгол-Алтайн уулархаг нутгаар, 23-нд баруун аймгуудын ихэнх нутгаар, 24-нд баруун болон говийн аймгуудын нутгийн зарим газар, төвийн аймгуудын ихэнх нутгаар, 25-нд төв болон зүүн аймгуудын ихэнх нутаг, говийн аймгуудын нутгийн зарим газар, 26-нд нутгийн зүүн өмнөд хэсгээр, 27-нд Халх голын сав газраар цас орж, цасан шуурга шуурна.
Салхи: Ихэнх хугацаанд ихэнх нутгаар секундэд 5-10 метр, 22, 23-нд Алтайн уулархаг нутгаар, 24, 25-нд нутгийн зарим газраар секундэд 16-18 метр хүрч ширүүснэ.
Агаарын температур: Хугацааны эхээр ихэнх нутгаар хүйтний эрч сулавтар Увс нуурын болон Дархадын хотгор, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Идэр, Тэс голын хөндийгөөр шөнөдөө -33&#8230;-38 градус, өдөртөө -22&#8230;-27 градус, Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Эг, Үүр, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж, Хэрлэн, Онон, Улз голын хөндийгөөр шөнөдөө -24&#8230;.-29 градус, өдөртөө -11&#8230;-16 градус, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө -7&#8230;.-12 градус, өдөртөө +2&#8230;-3 градус, бусад нутгаар шөнөдөө -18&#8230;-23 градус, өдөртөө -5&#8230;-10 градус хүйтэн байна. 24-нд баруун аймгуудын нутгаар цаашдаа ихэнх нутгаар хүйтний эрч чангарч Увс нуурын болон Дархадын хотгор, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Идэр, Тэс голын хөндийгөөр шөнөдөө -40&#8230;-45 градус, өдөртөө -30&#8230;-35 градус, Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Эг, Үүр, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж, Хэрлэн, Онон, Улз голын хөндийгөөр шөнөдөө -31&#8230;.-36 градус, өдөртөө -21&#8230;-26 градус, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө -12&#8230;-17 градус, өдөртөө -5&#8230;-10 градус, бусад нутгаар шөнөдөө -25&#8230;-30 градус, өдөртөө -13&#8230;-18 градус хүйтэн байна.

ЦАГ АГААР: Улаанбаатарт өдөртөө 7 хэм хүйтэн байна DNN.mn

“Өдрийн сонин”-ы баасан  гаригийн дугаар хэвлэгдэж, та бүхний гарт хүрч байна.
<hr />
“Өдрийн сонин”-ы тэргүүн нүүрт УИХ-ын гишүүн Г.Лувсанжамц &#8220;Хашаандаа амьдрах хүмүүсийн эрчим хүчний хэмнэлттэй, ногоон байшинтай болох саналыг дэмжих хэрэгтэй&#8221;   хэмээн ярилаа.
<blockquote>Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Төрийн өмчит компанийн засаглалд өмнө хийгдэж байгаагүй далайцтай реформ хийнэ</blockquote>
“Өдрийн сонин”-ы нийтлэлийн бодлогыг тодорхойлогч, ард түмний дуу хоолой болдог “Баримт, үзэл бодол” нүүрт &#8220;Улстөрчид сонгогдсоныхоо маргаашнаас нь л 
амлалтаа биелүүлж эхэлдэг юм байна&#8220; хэмээн өгүүллээ.
<blockquote>УИХ дахь АН-ын бүлгийн хаалттай хуралдаанаар ЗГХЭГ-ын дарга Ураны төсөлтэй холбоотойгоор мэдээлэл хийсэн. Энэхүү мэдээллийн үеэр тэрээр өмнө ураны лицензээс Монгол Улсын төрийн өндөр албан тушаалтай хоёр хүн авлига авсан талаарх Францын шүүхийн шийдвэр гарсан гэж мэдэгдсэн. Тэгвэл өчигдөр Н.Учрал сайдын нэр дурдсан хоёр хүний нэг Д.Үүрийнтуяа сэтгүүлчдэд мэдээлэл өглөө
&nbsp;</blockquote>
Үндэсний давхар даатгал” ХК-ийн гүйцэтгэх захирлын үүрэг түр орлон гүйцэтгэгч Б.Жавхлант &#8220;Эрсдэл үүссэн цаг үедээ нөхөн төлбөрөө авдаг байх заалтыг хуульд нэмж тусгах хүсэлтийг малчдын зүгээс их тавьсан&#8221; гэлээ.
“Монголоороо байя” морьтой жагсаал маргааш Сүхбаатарын талбайд болох ажээ. Энэхүү жагсаалыг зохион байгуулагч О.Гэрэлт-Одтой ярилцлаа
АН-ын Хүний эрхийн хорооны дарга Д.Ганбаяр &#8220;Б.Ариунзаяаг заналхийлэх байдлаар талийгаачийг дарамталж байсан“&#8221; гэлээ.
ДЭЛХИЙН МЭДЭЭ:  
НОМ ЯРЬЖ ӨГЬЕ: 
<hr />
&nbsp;
Эдгээр болон бусад цаг үеийн мэдээ мэдээлэл, ярилцлага, сурвалжлагыг “Өдрийн сонин”-ы  баасан гаригийн дугаараас уншаарай.
&nbsp;
Дэлгэрэнгүй мэдээллүүдийг уншихыг хүсвэл дараах линкээр бүртгүүлж уншина уу. https://tsahim.dnn.mn/login
&nbsp;
Эрхэм уншигч та, манай сонины өнөөдрийн дугаарыг “Монгол шуудан” компанийн(77078975) нийслэл Улаанбаатар дахь 35 салбар, “Түгээмэл” шуудангийн салбаруудаас(70115015) болон сонин борлуулах цэгүүд, Хэвлэлийн биржээс худалдан авах боломжтой. “Өдрийн сонин”-ы өөрийн байранд ирж худалдан авч болно.
&nbsp;
Уншигч та “Өдрийн сонин”-ыг захиалан уншихыг хүсвэл 9911-2954, 8811-1375 дугаарт холбогдоно уу.
&nbsp;
Цахим хэлбэрээр нь захиалахыг хүсвэл 88111375 дугаарт холбогдож дэлгэрэнгүй мэдээлэл аваарай.
&nbsp;
“Өдрийн сонин”-той холбоотой мэдээ мэдээллийг 1900-1987-гоос лавлана уу
&nbsp;
&nbsp;
&nbsp;
&nbsp;
“ӨДРИЙН СОНИН” ӨГЛӨӨ БҮР ТАНТАЙ ХАМТ

ТОЙМ: “Улстөрчид сонгогдсоныхоо маргаашнаас нь л амлалтаа биелүүлж эхэлдэг юм байна” хэмээн өгүүллээ DNN.mn

Энэ сарын 11-ний өдрөөс эхэлсэн “Засгийн газар огцор” жагсаалын явцын талаар “Эрх чөлөөний эвсэл” намын тэргүүн Б.Цацралтай ярилцлаа.
<hr />
&#8211;Өнөөдөр /2025.01.22/ “Засгийн газар огцор” жагсаалын сүүлийн өдөр. Өнгөрсөн хугацаанд юу юу болов? 
-Иргэдийн амьдрал өдрөөс өдөрт уруудан доройтож байна. Ажил хөдөлмөр эрхэлдэг иргэдийн төлж буй татвар дийлдэхээ болилоо. Өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний үнэ нэмэгдэж байна. Энэ бүхэн Засгийн газар хангалтгүй ажиллаж байгаатай шууд холбоотой. Засгийн газраа огцруулна гэдэг парламентын засаглалтай улсад хэвийн үзэгдэл. Иргэдтэйгээ дайтаж, байлдаад байдаг Засгийн газар гэж байхгүй. Энэ бол бол дарангуйлал. Тиймээс бид энэ дарангуйллыг сөрж зогсох хэрэгтэй.
Сүхбаатар дүүрэгт энэ сарын 12-ны өдөр өгсөн албан бичгийн хариуд жагсаалыг бүртгэж авахаас татгалзлаа гэсэн хариу ирсэн. Жагсаал цуглаан зохион байгуулж байгаа иргэд мэдэгдэх л үүрэгтэй. Мэдэгдсэн тохиолдолд цагдаагийн байгууллага аюулгүй байдлыг хангах үүрэгтэй. Гэтэл дүүргээс жагсаал дээр ямар нэг үймээн самуун үүсч, та бүхний биед халдвал өөрсдөө хариуцаарай гэх албан бичиг ирүүлсэн. Энэ нь иргэдийн эвлэлдэн нэгдэх, үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх чөлөө хэчнээн хаагдмал боогдмол байна вэ гэдгийн илэрхийлэл. Засгийн газар ажлаа хийж чадахгүй бол огцруулдаг болохоос “ажлаа хийгээд өгөөч дээ, тэгэх үү” гэдэг жагсаал болгож огт болохгүй.
&#8211;Энэ жагсаалыг бүртгэж аваагүй шалтгаанаа та бүхэнд тайлбарласан уу? 
-Жагсаалыг бүртгэж аваагүй шалтгаанаа энэ сарын 11-ний өдрийн жагсаалтай холбоотой гэж тайлбарласан. “Засгийн газар огцор” жагсаалыг хэн нэгэн толгойлохгүй. Засгийн газартай аливаа хэлбэрийн зөвшилцөлд орохгүй. Бид гагцхүү огцруулах шаардлага тавьж байгаа. Жагсаалыг хэн нэгэн толгойлоод, манлайлаад явахаар ордон руу ороод ямар нэгэн яриа хэлцэлд хүрчихдэг, эсвэл элдвээр гүтгүүлдэг. Энэ дүр зургийг бид сүүлийн найман жил харлаа. Амьдралын чанаргүй байдлаа бид өдөр бүр эрүүл мэндээрээ төлж байна. Үүнээс өөр муу муухай ямар амьдрал үзэх гэсэн юм бэ. Одоо хангалттай шүү дээ.
&#8211;Танай намын зүгээс УИХ-ын гишүүдэд Засгийн газрыг огцруулахтай холбоотой албан бичиг хүргүүлсэн. Хариу ирэв үү? 
-Өнгөрсөн хугацаанд бид УИХ-ын гишүүдэд Засгийн газрыг огцруулах санал гаргах албан бичиг хүргүүлсэн. Одоогийн байдлаар энэ саналыг гаргахад бэлэн байна гэдгээ мэдэгдсэн 20 гаруй гишүүн байна. Гэхдээ санал гаргасан нэг ч гишүүн байхгүй. Энэ нь УИХ Засгийн газрынхаа хяналт дор орчихсон гэдгийг харуулж байна. УИХ-ын гишүүдээ, та бүхнийг Засгийн газраар ажлыг нь хийлгэ. Чадахгүй бол огцруулаад дараагийн Засгийн газрыг гарга гэж иргэд сонгосон. Гэтэл яагаад УИХ нь Засгийн газраа сөрж чадахгүй, иргэдийнхээ дуу хоолой болж чадахгүй байгаа юм бэ. Ийм байхад та бүхнийг ард иргэд татварын мөнгөөрөө тэжээх хэрэг байна уу. Та бүхэн биднийг төлөөлж чадахгүй бол бид та нарын цалин хөлсийг өгмөөргүй байна гэдэг арга хэлбэр лүү шилжинэ. Иргэдийнхээ итгэлээр үнэгүйдүүлж, олон дахин хуурч мэхлээд байвал та бүхэнтэй хариуцлага тооцно. Энэ бол цаг хугацааны л асуудал. Одоогоор нэг ч гишүүн Засгийн газрыг огцруулах санал гаргаагүй. Хэрэв УИХ Засгийн газартаа хариуцлага тооцож чадахгүйгээ удаа дараа нотолбол олон нийт чадамжгүй УИХ-аа тараах эрхтэй. Бид цагаан дээр хараар бичигдсэн хуулийн дагуу шат дараатайгаар эсэргүүцлийн үйл ажиллагаагаа зохион байгуулж байна. Өнөөдөр Монголд сөрөг хүчин, чөлөөт хэвлэл гэж байдаггүй юм байна. Бид сайхан цаг ирэх байх гэж горьдоод хэрэггүй юм байна. Иргэдийн итгэлээр тоглож байгаа хүмүүс олон нийтийн дэмжлэгийг ахин хүртэнэ гэж битгий горьд.
Манай улс дэлхийн улс орнуудыг эрэмбэлдэг бүхий л үзүүлэлтээрээ ухарч байна. Эрх баригчдын хэлж ярьж байгаа зүйл бодит амьдрал дээрх үзүүлэлт урвуу хамааралтай байхад яаж өөрсдийгөө болж бүтэж байна гэж итгэж чадаж байна аа. Нийгмийн стресс бухимдал, иргэдийн амьдралын чанаргүй байдал та нартай хариуцлага тооцох өдрийг ойртуулж байгаа. Харин хариуцлага тооцох өдөр ирэхэд юу хийснээ эргэн санаарай. Мартчих вий. Иргэдийн итгэл найдвар, үнэмшилээр удаа дараа тохиролцож, доромжилж болдоггүй юм. Энэ бол тун гутамшигтай үйлдэл. Эрх чөлөөний эвсэл нам сүүлийн найман жилийн хугацаанд сөрөг хүчний ажлыг хийсэн. Үргэлжлүүлэн хийсээр байх болно. Харин парламентад иргэдийн итгэлийг авч сонгогдсон хүмүүс иргэдээсээ урваж байгаа юм байна.
&#8211;Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхэд албан бичиг хүргүүлсэн үү? 
-Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхэд албан бичиг хүргүүлсэн. Ерөнхийлөгч Үндсэн хуулиар олгогдсон бүрэн эрхийнхээ хүрээнд УИХ-ыг тараах санал гаргах эрхтэй. Энэ албан бичгийн хариу ирэхийг харж байя.
-Та бүхэнтэй УИХ-ын гишүүд, Засгийн газрын гишүүд уулзсан уу? 
-Нэг ч хүн уулзаагүй. Бид Засгийн газартай аливаа хэлцэл хийхгүй, зөвшилцөхгүй. Гол шаардлага бол огцруулах. Дахин хугацаа өгөх шаардлагагүй. Найман жилийн хугацаа авчихаад дахиад ямар хугацаа авах гэсэн юм, тэдэнд өөр юу хэрэгтэй юм бэ. Засгийн газрыг авч үлдэх ямар үндэслэл байгаа гэж. Өглөө гэрээсээ гарахад утаа хариулт болно. Замын түгжрэлд өнгөрүүлж буй цаг тань хариулт болох байлгүй дээ. Хүүхдүүдийн тань сурч байгаа орчин нөхцөл ч хариулт болно.
&#8211;Иргэд өнгөрсөн жилийн сонгуулиар энэ сонголтыг хийсэн. Засгийн газар огцорлоо гээд юу өөрчлөгдөх юм бэ? 
-МАН 2024 оны сонгуульд олонх болсон. Засгийн газар огцорвол МАН-аас дараагийн Засгийн газар томилогдох ёстой. Огцруулаад яах юм бэ гэдэг бол биднээс асуух асуулт биш, МАН-аас асуух асуулт. Төрийн алба гэдэг нэгэнт сонгогдсон бол бууж болдоггүй албан тушаал биш. Засгийн газрыг ажлаа хийж чаддаг болтол нь огцруулах хэрэгтэй. Шат шатанд нь хариуцлага тооцох нь эрх зүйн хувьд боломжтой. Энэ засаг үргэлжлүүлэн ажиллавал хүссэн хүсээгүй монголчууд цагаан сарын дараа үнийн өсөлт, татварын дарамтандаа сөхөрнө.
&#8211;Төв талбайд та нарын хажууханд “Хөлсний гадны жагсагчид зайл” гэсэн уриа лоозон барьсан хэсэг иргэд байна. Тэд Засгийн газар огцрохыг дэмжихгүй байгаа гэсэн үг үү? 
-Тэд Засгийн газар огцрохгүй байх хэрэгтэй, Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийг үлдээе хэмээн жагссан байна лээ. Энэ жагсаал хэзээ дуусахыг хэлж мэдэхгүй байна. Жагсаал цуглаан зохион байгуулах журмын тухай хуулиараа нэг талбайд хоёр өөр үзэл санаа илэрхийлж байгаа иргэд жагсахыг хориглодог. Харамсалтай нь энэ хууль хэрэгждэггүй юм байна. Харин энэ хүмүүс ямар үзэл бодолтой, ямар үндэслэлээр жагсаж байгаа, санхүүжилт авсан эсэхийг ТЕГ, ЦЕГ шалгах хэрэгтэй. Энэ хүмүүс биднийг гадны гар хөл, гадны санхүүжилттэй гэсэн байрь суурийг илэрхийлж байна. Энэ үндэслэлийг нь хууль хяналтын байгууллагынхан асуух хэрэгтэй. Мөн тэд гадны улсуудын Элчин сайдын зураг хөргийг эвлүүлж тавьчихаад дээр нь гишгэж болдог юм уу. Дотоод асуудалдаа гадны улсуудыг татаж оруулаад элдвээр гүтгэж байгаа нь үнэхээр гутамшигтай.
&#8211;Ер нь та бүхэнд гадны гар хөл, хөлсөөр жагсагчид зэрэг дайралт хэр ирж байна вэ? 
-Жагсаал зарласан өдрөөс болон Засгийн газрыг эсэргүүцсэн үзэл бодол бүхэнд төрөл бүрийн дайралт минут тутамд ирдэг. Энэ бол иргэдийн эвлэлдэн нэгдэх, үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх чөлөө аюулд орсны баталгаа. Санаатай өдөөн хатгалга, биед халдах үзэгдэл хэрээс хэтэрсэн. Ингэж байгаа иргэд Засгийн газрыг огцруулмааргүй байна, ажлыг нь хийлгэмээр байна, Л.Оюун-Эрдэнэ бидэнд хэрэгтэй хүн гэдэг зүйлийг хэлдэг. Л.Оюун-Эрдэнэ бол Монгол Улсын түүхэн дэх хамгийн гутамшигтай Ерөнхий сайд.
&#8211;Л.Оюун-Эрдэнийг хамгийн хэцүү цаг үед Засгийн газрыг тэргүүлсэн Ерөнхий сайд гэж үздэг хүмүүс байдаг шүү дээ? 
-Хэцүү, амаргүй байгаа юм бол тэгээд яваач дээ. Түүний хормойноос нь зуурчхаад Ерөнхий сайдын ажлыг хийгээд өгөөч гээд гуйгаад байгаа хэн байна. Ерөнхий сайдад амаргүй байгаа бол Монгол Улсын иргэдэд ч амаргүй байна. Хэлсэн үгэнд нь үнэн зүйл ерөөсөө байхгүй. Гарч ирэх бүрдээ дандаа худлаа ярьдаг.Энэ хүн дараа дараагийн ажлыг хийж чадна гэсэн итгэл найдвар алга.
&#8211;“Засгийн газар огцор” жагсаалд эхний өдрүүдэд нэлээн олон иргэн оролцсон. Гэтэл аажимдаа хүний тоо багасаад байх юм. Энэ жагсаалын эрч суларчихав уу? 
-Жагсаал үргэлжлэх нь чухал. Иргэд жагсаалд маань нэгдэхэд маш олон саад бэрхшээл тулгарч байна. Жагсагчдыг айлгаж, дарамталж байна, туг далбааг нь булааж авч байна, биед нь халдаж байна. Ийм байхад энд хэн зориглож ирэх юм бэ. Гэхдээ ингэснээрээ залуучуудын оролцоог хумьж чадахгүй. Засгийн газар чадамжгүй байна гэж бодож байгаа залуучууд үг, үзэл бодлоо өдөр бүр цахим орчинд илэрхийлж байна.
&#8211;Одоогийн Засгийн газраас нэн тэргүүнд юуг хүсч байна вэ? 
-Огцрох хэрэгтэй байна. Та нарын худал үг, жүжигчилсэн тоглолтоос залхаж байна. Тухайн улс орон ямар удирдагчтай байна, ямар удирдлагын багтай байна тэдний соёл нийгмийн соёл болж байна. Монголд үлдсэн иргэд өчүүхэн ч болов найдвар тээгээд эх орондоо амьдарч байна.
&#8211;Та ард иргэдэд хандаж юуг хэлэх вэ? 
-УИХ-д биднийг төлөөлнө гэж сонгогдсон гишүүд биднийг төлөөлдөггүй юм байна. Монголд сөрөг хүчин гэж байхгүй нь бодит үнэн юм байна. Бид үүнийг байгаагаар нь хүлээн зөвшөөрөх хэрэгтэй. Өөр өөрсдийнхөө толгой байя, удирдагч байя, зоригтой байя. Аливаа асуудалд бодитоор хандъя. Оролцоогоо бодитой болгож, амьдралынхаа эзэн болцгооё. Бидэнд өөр сонголт байхгүй юм байна.
&nbsp;
&nbsp;
Ө.АНХЗАЯА
&nbsp;
&nbsp;
&nbsp;
&nbsp;
&nbsp;

Б.Цацрал: Хүссэн хүсээгүй монголчууд цагаан сарын дараа үнийн өсөлт, татварын дарамтандаа сөхөрнө DNN.mn

Өнгөрсөн жил Улаанбаатар хот 200 МВт эрчим хүчний дутагдалтай байсан бол Бөөрөлжүүтийн 150 МВт хүчин чадалтай цахилгаан станц, Багануурын 50МВт хүчин чадалтай батарей хуримтлуурын станц тус тус төвийн системд эрчим хүч нийлүүлснээр дутагдалтай байсан эрчим хүчний хэрэглээг нөхөөд байна.
Тодруулбал, Улаанбаатар хот анх удаа дотоодын зах зээлд 500 тэрбум төгрөгийн бонд арилжаалж, тус бондоос 300 тэрбум төгрөгийг Бөөрөлжүүтийн цахилгаан станцад хөрөнгө оруулсан.
Ингэснээр 2011 онд эхэлсэн Бөөрөлжүүтийн цахилгаан станцын төслийн эхний 150 МВт хүчин чадалтай станцыг өнгөрсөн аравдугаар сард ашиглалтад оруулсан билээ.
Тус станц өнгөрсөн 12 дугаар сарын 26-ны шөнийн 23:33 цагт төвийн бүсийн эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээнд холбогдож, 150 МВт цахилгаан эрчим хүч нийлүүлж байна.
<img decoding="async" src="https://ulaanbaatar.mn/files/mn/images/sie3i8tf22l/6790c89de90d1138002218a9.jpg" />
Мөн Багануурын 50МВт хүчин чадалтай батарей хуримтлуурын станц төвийн системд  өнгөрсөн 12 дугаар сарын 13-наас эрчим хүч нийлүүлж байгаа юм.
Батарей хуримтлуурын станц энэ сарын 21-ний өдрийн байдлаар нийт 8,881.7 МВт.ц эрчим хүч нийлүүлээд байна.

Бөөрөлжүүтийн цахилгаан станц төвийн нэгдсэн системд 150МВт эрчим хүч нийлүүлж байна DNN.mn

2024 оны турш иргэд нийт 9.18 сая удаа Umoney картаа цэнэглэсэн ба нийт цэнэглэлтийн мөнгөн дүнгийн 40.6 хувийг гар утасны аппликейшнаар /Hipay, Tapatrip, Toki, SocialPay, SocialPay Junior/ цэнэглэжээ.
Энэ үзүүлэлт өнгөрсөн онтой харьцуулахад 13.6 хувиар өссөн үзүүлэлт юм. Харин 59.4 хувь нь автобусны зогсоолын ойролцоох ТҮЦ, 6,8 нэрийн дэлгүүр, Номин, Имарт, GS25, CU зэрэг сүлжээ дэлгүүрүүдээр цэнэглэжээ. 2024 оны эцсийн байдлаар Umoney карт цэнэглэх боломжтой 1783 гэрээт цэг байсан байна.
Улаанбаатар смарт карт ХХК нь 2017 оноос эхлэн арилжааны банкнуудтай хамтарсан картыг гарган ажиллаж байгаа ба 2024 оны байдлаар Монголын топ 4 банк буюу Хаан банк, Голомт банк, Худалдаа хөгжлийн банк, Хас банктай хамтран 3 өөр төрлийн функц /том хүн, хүүхэд, оюутан/ бүхий картыг гаргажээ. Банктай хамтарсан картаар нийтийн тээвэрт цэнэглэх шаардлагагүйгээр зорчих боломжтой ба энгийн Umoney карттай ижил дамжин суултын хөнгөлөлтийг эдлэх, хүүхдийн хөнгөлөлтэй тарифаар зорчих боломжтой байдаг байна.

Иргэдийн 40.6 хувь гар утасны аппликейшнаар автобусны картаа цэнэглэжээ DNN.mn

Улсын Их Хурлын Эдийн засгийн байнгын хорооны өнөөдрийн (2025.01.23) хуралдаан гишүүдийн 52 хувийн ирцтэйгээр 09 цаг 27 минутад эхэлж, Засгийн газраас 2025 оны 01 дүгээр сарын 08-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүдийн хэлэлцэх эсэхийг шийдвэрлэлээ.
Улсын Их Хурлын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Монгол Улсын сайд, Засийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Н.Учрал <a href="https://d.parliament.mn/tusul/d2de4e7c-1493-47a8-8dbc-d4d5d294ff31">Төрийн болон орон нутгийн өмчит компанийн бүтээмж, ил тод байдал, засаглалыг сайжруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүд</a>ийн талаар хуралдаанд танилцуулав.
“Алсын хараа-2050” Монгол Улсын урт хугацааны хөгжлийн бодлогын хүрээнд 2021-2030 онд хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн 5.2.19-д “Төрийн өмчит компанийн засаглалыг сайжруулж, үр ашгийг нэмэгдүүлэн, өмч хувьчлалыг үе шаттай, үр дүнтэй явуулна.” гэж, “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ын 6.4-т “Төрийн өмчит аж ахуйн нэгжүүдийн үр ашиг, засаглалыг сайжруулж, олон нийтийн шууд хяналтад оруулах ажлыг зохион байгуулна.” гэж заасан.  “Монгол Улсын Засгийн газрын 2024-2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр”-т төрийн өмчит компанийн засаглалыг сайжруулах зорилтыг тэргүүлэх чиглэл болгон, тус хөтөлбөрийн 3.1.2.4-т “Төрийн болон орон нутгийн өмчит компаниудын засаглал, ил тод байдлыг сайжруулж, олон улсын менежментийн багаар удирдуулж, нээлттэй хувьцаат компани болгон, үр ашиг, баялгийн тэгш хуваарилалтыг нэмэгдүүлнэ.” гэж, 4.1.4.2-т “Төрийн болон орон нутгийн өмчийн удирдлагын нэгдмэл байдлыг хангах, төрийн болон орон нутгийн өмчит аж ахуйн нэгжийг улс төрөөс хараат бус, нээлттэй, ил тод, зах зээлийн зарчмаар үйл ажиллагаа явуулах тогтолцоог бүрдүүлэх&#8230;” зорилтыг дэвшүүлсэн болохыг тэрбээр танилцуулгынхаа эхэнд дурдав.
Энэ хүрээнд хөгжлийн бодлого төлөвлөлтийн урт болон дунд хугацааны бодлогын баримт бичгийн хэрэгжилтийг хангах, олон улсын компанийн сайн засаглалын зарчмыг нэвтрүүлэх, хяналт, хариуцлагын тогтолцоог бэхжүүлэх зорилгоор төрийн болон орон нутгийн өмчит компанийн бүтээмж, ил тод байдал, засаглалыг сайжруулахтай холбоотой тухайлсан харилцааг зохицуулах хуулийн төслийг боловсруулжээ.
Хуулийн төслийн хүрээнд тулгамдсан хэд хэдэн асуудлыг шийдвэрлэхийг зорьсон гэв. Тухайлбал, төрийн болон орон нутгийн өмчит компани үүсгэн байгуулах үндэслэл, журам, шалгуурыг тодорхой болгох нь зүйтэй хэмээн үзсэн байна. Төр, орон нутаг тооцоо судалгаагүйгээр аж ахуйн үйл ажиллагаа эрхлэх, хуулийн этгээдийг үүсгэн байгуулж, хувийн хэвшилтэй өрсөлдөж, зах зээлд оролцож байгаа нь эдийн засаг дахь хувийн хэвшлийн оролцоог нэмэгдүүлэх, өрсөлдөөнийг дэмжихэд сөргөөр нөлөөлж байгаа гэлээ. Улсын төсөвтэй дүйцэхүйц хэмжээний төсвийг төрийн өмчит компани, үйлдвэрийн газрууд захиран зарцуулж байгаа ч эзэмшиж байгаа хөрөнгө, санхүүгийн эх үүсвэртэй харьцуулахад ашигт ажиллагаа, өгөөжийн түвшин бага, санхүүгийн сахилга бат сул, үр ашиггүй, их хэмжээний алдагдалтай ажиллаж байгааг төсөл санаачлагчийн илтгэлд дурдав. 2023 оны жилийн эцсийн байдлаар төрийн өмчит болон төрийн өмчийн оролцоотой 99 хуулийн этгээдийн ашиг, алдагдлыг багцалж нийт цэвэр ашгийн дүнгээр үзэхэд “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК, “Эрдэнэт” үйлдвэр, “Эрдэнэс Монгол” хөдөө аж ахуйн корпорац, Төрийн банк нийлээд 4.75 их наяд төгрөгийг,  бусад 51 хуулийн этгээд 380 тэрбум төгрөгийг бүрдүүлжээ. Үлдсэн 43 хуулийн этгээд нь алдагдалтай ажилласан ба алдагдлын нийт хэмжээ 150 тэрбум төгрөгт хүрсэн байна. Түүнчлэн 2023 оны аудитлагдсан санхүүгийн тайланд үндэслэн эрсдэлийн ерөнхий үнэлгээг ОУВС-ийн ашиглалтыг санхүүгийн шалгуур үзүүлэлтийн дагуу тооцож үзэхэд хөрөнгийн өгөөж дунд эрсдэлтэй 23, өндөр эрсдэлтэй 20 хуулийн этгээд байгаа аж. Иймд санхүүгийн алдагдалтай ажилласан, бизнес төлөвлөгөөний хэрэгжилтийг хангаагүй, гүйцэтгэлийн үнэлгээ болон аудитын дүгнэлтээр хангалттай ажилласан төрийн болон орон нутгийн өмчит компанийн удирдлагад хариуцлага хүлээлгэх, компанийг өөрчлөн байгуулах, татан буулгах арга хэмжээ авах зохицуулалтыг хуулийн төсөлд тусгажээ.
Удирдлагыг нь томилох, улс төрийн шийдвэр гаргах, төсвийн шинжтэй зардлыг санхүүжүүлэх зэргээр төрийн өмчит компанийн бизнесийн үйл ажиллагаанд төр хөндлөнгөөс оролцож, нөлөө үзүүлдэг хэмээгээд төрийн зохицуулах болон өмчлөлийн бодлого салангид байх зарчмыг баримтлах нь зүйтэй хэмээн Засгийн газар үзсэн байна.
Төрийн болон орон нутгийн өмчит компанийн үйл ажиллагаанд хамааралтай нийт 74 төрлийн мэдээллийг цахим хуудсандаа ил тод нээлттэй болгох үүргийг хуульчилж, ил тод нээлттэй байдлыг хангах нь зүйтэй хэмээн үзэж, холбогдох зохицуулалтыг төсөлд тусгасан байна. Мөн төрийн болон орон нутгийн өмчит хуулийн этгээдийн эрх зүйн байдлыг тодорхой болгох, мэргэжлийн удирдлагын тогтолцоог бүрдүүлж улс төрийн томилгоог халах, ногдол ашиг хуваарилах зарчмыг тодорхой болгох зохицуулалтыг тусгасан байна.
Хуулийн төслийг боловсруулахдаа яамд, УИХ-ын харьяа зарим байгууллага, аймаг, нийслэлийн дүүргийн ИТХ-ын дарга, Засаг дарга болон холбогдох хууль, хяналтын байгууллага, мэргэжлийн холбоо, төрийн бус байгууллагуудаас санал авч, олон нийтийн хэлэлцүүлгүүдийг үе шаттай зохион байгуулан, тэдгээрийн төсөлтэй холбоотой саналуудыг тусгасан болохыг Н.Учрал сайд төсөл санаачлагчийн илтгэлдээ дурдав.
Хуулийн төслийг баталснаар үүсэх нийгэм, эдийн засаг, эрх зүйн хөгжилд чухал ач холбогдол бүхий бодлогын шинж чанартай үр дагавруудын талаар төсөл санаачлагч танилцуулсан. Тухайлбал, төрийн болон орон нутгийн өмчит компанийн засаглалын тогтолцоо сайжрах, үйл ажиллагааны ил тод байдал, удирдлагын хяналт, үүрэг хариуцлага, ашигт ажиллагаа нэмэгдэж, эдийн засаг, нийгмийг хөгжүүлэхэд чухал ач холбогдолтой томоохон төслийг хэрэгжүүлэх, хувийн хэвшилтэй тэгш нөхцөл, ижил дүрмээр аж ахуй эрхлэх замаар байгалийн баялгийг бий болгох, баялгийг оновчтойгоор дахин хуваарилах тогтолцоо бүрдэнэ гэлээ.
Иргэний хууль дахь хуулийн этгээдийн хэлбэрийг зөрчиж байгуулсан төрийн болон орон нутгийн өмчит, төрийн болон орон нутгийн өмчийн оролцоотой хуулийн этгээдийн статус тодорхой болох юм байна. Түүнчлэн хувийн хэвшил гүйцэтгэх боломжтой, төр заавал оролцох шаардлагагүй, зах зээлийн зарчмаар хөгжих боломжтой тодорхой салбарт төр оролцох, өрсөлдөөнийг хязгаарлах, алдагдал учруулах бизнесийн эрсдэлээс зайлсхийх нөхцөл бүрдэх аж. Төр болон орон нутаг хувьцаа эзэмшигчийн эрхээ ил тод, шударга, хариуцлагатай, өрсөлдөөнд саад учруулахгүй хэрэгжүүлэх нөхцөл бүрдэнэ хэмээн Н.Учрал сайд танилцууллаа.
Үргэлжлүүлэн Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Тэргүүн дэд дарга Ч.Ариунхур Төрийн болон орон нутгийн өмчит компанийн бүтээмж, ил тод байдал, засаглалыг сайжруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүдэд хийсэн хууль зүйн дүн шинжилгээний талаарх дүгнэлтийг танилцуулсан.
Төсөл санаачлагчийн дээрх илтгэлтэй холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Мөнхсоёл, Р.Батболд, М.Энхцэцэг, П.Сайнзориг, Э.Батшугар, Б.Энхбаяр, Д.Энхтүвшин, М.Мандхай, М.Бадамсүрэн нар асуулт асууж, Монгол Улсын сайд Н.Учрал болон ажлын хэсгээс хариулт авав.
Төрийн өмчит гэж нэрлэж байгаа хэдий ч эцсийн өмчлөгч нь иргэд, нөгөө талаасаа нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээд гэдэг утгаараа төлөөлөн удирдах зөвлөлд төр  хувьцаа эзэмшигчийн эрхээ хэрхэн хэрэгжүүлэх зэрэг асуудлыг тодорхой болгох шаардлагатай байгаа талаар Н.Учрал сайд тайлбарласан. Тухайн компанийн бие дааж засаглах, бизнес төлөвлөгөөгөө бодитойгоор төлөвлөж, хэрэгжүүлэх нөхцөлийг хангаж байж ашигт ажиллагаа шаардах нөхцөл бүрдэнэ гэв. Хуулийн төслийг баталснаар төрөөс төрийн өмчит компаниудын талаар баримтлах бодлого тодорхой болж, улмаар төрийн өмчит компаниудыг нэгтгэх, өөрчлөх, зохион байгуулах, татан буулгах, нээлттэй болгож, ашигт ажиллагааг нэмэгдүүлэх арга хэмжээг авах юм байна. Энэ хүрээнд чиг үүргийн болон орон тооны давхардлыг арилгаснаар нэн тэргүүнд цалингийн зардалаас 26.7 тэрбум төгрөг хэмнэх боломжтой хэмээн тооцсон байна. Мөн олон улсын жишгээр нийтийн үйлчилгээний байгууллага буюу төрийн үйлчилгээ явуулж байгаа байгууллагуудын статусыг тодорхой болгох аж.
Төрийн өмчит уул уурхайн компаниудыг “Эрдэнэс Монгол”, уул уурхайн бус төрийн өмчит компаниудыг “Эрчист Монгол” компаний удирдлагад нэгтгэн, чиг үүргийн давхардлыг арилгах арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэхээр Засгийн газар ажиллаж байгаа. Төрийн өмчийн хороонд бүртгэлтэй 122 компанийг 70 болгох боломжтой хэмээн тооцоолсон байна. Толгой компани байгуулснаар асуудал шийдэгдэх эсэхэд гишүүд эргэлзэж буйгаа илэрхийлж, удирдлага дахь компаниудаасаа “үйлчилгээний төлбөр” хэмээн их хэмжээний хөлс авдаг, мөн удирдлагын шатлалыг нэмэгдүүлэх эрсдэлийн талаар байр сууриа илэрхийлж байлаа. “Эрдэнэс Монгол” ХК-ийг байгуулснаар төрийн өмчит компаниуд дахь ТУЗ-ийн давхардсан чиг үүргүүдийг арилгаж, тоог бууруулсан талаар баримтыг Н.Учрал сайд танилцуулсан. Мөн 60 гаруй компанийг 31 хуулийн этгээд болгож, зохион байгуулсан болохыг дурдав. Харьяа компаниудын орлогыг толгой компани төвлөрүүлж, Үндэсний баялгийн сангийн орлогыг бүрдүүлдэг талаар мөн тайлбарласан. Энэ мэт зохион байгуулалтын үр ашиг, ач холбогдолтойн зэрэгцээ мега төсөл хэрэгжүүлэх, олон улсын хэлэлцээр хийхэд гол түшиц болдог талаар мэдээлэл өгөв. Иймд олон улсын сайн жишгээр уул уурхайн бус төрийн өмчит компаниудаа зохион байгуулалтад оруулах нь үр ашигтай, мөн авлигалыг бууруулах чиглэлд ч ахиц болно хэмээн тайлбарлаж байлаа. Гишүүдийн тодруулсны дагуу ил тод, нээлттэй байдлыг хангах чиглэлээрх төслийн зохицуулалтын талаар ажлын хэсгээс дэлгэрэнгүй тайлбарлаж, төслийн зохицуулалтаар ил тод байдлыг хангаж, хөндлөнгийн аудитыг ажиллууснаар компанийн засаглал сайжрах суурь нөхцөл бүрдэнэ хэмээн холбогдох тайлбарыг өгсөн. Хууль хоорондын нийцлийг хангах, давхардал үүссэн байгаа талаар гишүүд хэлж, холбогдох саналаа илэрхийлж байсан.
Төслийн үзэл баримтлалтай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн М.Энхцэцэг, П.Сайнзориг, М.Бадамсүрэн, Р.Сэддорж нар үг хэлсний дараа санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон 17 гишүүний 58.8 хувь нь Төрийн болон орон нутгийн өмчит компанийн бүтээмж, ил тод байдал, засаглалыг сайжруулах тухай хуулийн төслийг үзэл баримтлалын хүрээнд хэлэлцэхийг дэмжлээ. Түүнчлэн хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төсөл нэг бүрийг үзэл баримтлалын хүрээнд хэлэлцэхийг дэмжих эсэхээр тус бүрд нь санал хураалт явуулан шийдвэрлээд энэ талаарх санал, дүгнэлтээ чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахаар боллоо хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээлэв.

ЭЗБХ: Төрийн болон орон нутгийн өмчит компанийн бүтээмж, ил тод байдал, засаглалыг сайжруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэхийг дэмжив DNN.mn

Монгол улсын анхны Ерөнхийлөгч, төр нийгэм, шинжлэх ухаан, боловсролын салбарын нэрт зүтгэлтэн, академич, шинжлэх ухааны доктор, профессор, “Чингис хаан” тэргүүн зэргийн одонт Пунсалмаагийн Очирбатын нэр хүндийг мөнхлөх, хойч үедээ танин мэдүүлэх зорилгоор Монгол Улсын Засгийн газрын хуралдааны 2025 оны нэгдүгээр сарын 22-ны өдрийн хуралдаанаас “Монгол Улсын анхны Ерөнхийлөгч Пунсалмаагийн Очирбатын нэрэмжит гудамж”-ийг нэршүүлэх шийдвэр гаргасан.
    Тус шийдвэрийн дагуу Сүхбаатар дүүргийн 1 дүгээр хороо, Сөүлийн гудамжнаас Нийслэлийн ерөнхий боловсролын 1 дүгээр сургуулийн зүүн талаар хойш Цэцэг төвийн баруун урд уулзвар, Энхтайваны өргөн чөлөө хүртэлх 160 метр авто замыг “Монгол Улсын анхны Ерөнхийлөгч Пунсалмаагийн Очирбатын нэрэмжит гудамж” болгон нэршүүлэхийг нийслэлийн Засаг даргын зөвлөлийн хурлаар дэмжиж, шийдвэрлэлээ.
Хот байгуулалт, хотын стандартын газрын Хотын орон зайн мэдээлэл, технологийн хэлтсийн дарга А.Амарсанаа “Монгол Улсын Засгийн газрын Гудамж, зам, талбай, үл хөдлөх эд хөрөнгийг хаягжуулах журамд Монгол Улсын тусгаар тогтнол, хөгжил дэвшилд гарамгай гавьяа байгуулсан түүхэн хүмүүсийн нэр алдрыг мөнхлөх, түүх, соёлын дурсгал, түүхэн уламжлалыг хадгалах зорилгоор гудамж, талбайг нэршүүлдэг” хэмээн онцоллоо.

Хайх