22-нд төв болон зүүн аймгуудын нутгийн хойд хэсгээр, 23-нд төв болон говийн аймгуудын нутгийн зарим газар, 24-нд төв болон зүүн аймгуудын нутгийн хойд хэсгээр, 26-нд баруун аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр, 27-нд нутгийн хойд хэсгээр бороо, дуу цахилгаантай аадар бороо орно.

Салхи: Ихэнх хугацаанд ихэнх нутгаар секундэд 5-10 метр, борооны өмнө салхи түр зуур ширүүснэ.

Агаарын температур: 20, 21-нд ихэнх нутгаар сэрүүсч Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Идэр, Тэс, Эг, Үүр голын хөндийгөөр шөнөдөө -3&#8230;+2 градус, өдөртөө +13&#8230;+18 градус, говийн бүс нутгаар шөнөдөө +12&#8230;+17 градус, өдөртөө +23&#8230;+28 градус, бусад нутгаар шөнөдөө +5&#8230;+10 градус, өдөртөө +17&#8230;+22 градус дулаан байна. 22-нд нутгийн баруун өмнөд хэсгээр, цаашдаа ихэнх нутгаар дулаарна.
Улаанбаатар хот орчмын 10 хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
Хур тунадас: 20-нд ахиухан хэмжээний усархаг бороо, 21-нд бага зэргийн бороо орно. Дуу цахилгаантай.
Салхи: Ихэнх хугацаанд секундэд 5-10 метр, борооны өмнө салхи түр зуур ширүүснэ.
Агаарын температур: 20, 21-нд сэрүүсэж шөнөдөө +3&#8230;+8 градус, өдөртөө +14&#8230;+19 градус дулаан байна. Бусад хугацаанд шөнөдөө +6&#8230;+11 градус, өдөртөө +20&#8230;+25 градус дулаан байна.

Улаанбаатарт өдөртөө 17 хэм дулаан байна

“Өдрийн сонин”-ы баасан гаригийн дугаар хэвлэгдэж, та бүхний гарт хүрч байна.
<hr />
“Өдрийн сонин”-ы тэргүүн нүүрт УИХ-ын гишүүн, Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн сайд, Иргэний зориг, ногоон намын дарга Б.Батбаатар &#8220;Байгаль орчны салбарт ямар нэгэн байдлаар улстөржих ёсгүй&#8221; гэлээ. Энэ тухай II нүүрээс үргэлжлүүлэн уншаарай.
Улсын Их хурлын дарга асан Д.Лүндээжанцантай есдүгээр сарын 2-нд болох 1945 оны Чөлөөлөх дайны 80 жилийн ойг тохиолдуулан ярилцлаа
“Өдрийн сонин”-ы нийтлэлийн бодлогыг тодорхойлогч, ард түмний дуу хоолой болдог “Баримт, үзэл бодол” нүүрт &#8220;Бороогоор айдаст автуулахаа боль. Жинхэнэ аюул ирэхэд ард түмэн дөжирчихсөн байна шүү&#8221; хэмээн өгүүллээ
<ul>
<li>Бороогоор айдаст автуулахаа боль. Жинхэнэ аюул ирэхэд ард түмэн дөжирчихсөн байна шүү</li>
<li>Хөдөөнөөс хот руу шилжин ирж буй иргэдийн амьдралын баталгаа нь хаана байна вэ</li>
<li>Г.Занданшатар Ерөнхийлөгчид нэр дэвшиж, У.Хүрэлсүх Ерөнхий сайд, намын дарга болох хувилбар МАН-д яригдаж байна</li>
</ul>
ДЭЛХИЙН МЭДЭЭ: Покровскийн чиглэл
НОМ ЯРЬЖ ӨГЬЕ: “Луун шивээст охин”
<hr />
&nbsp;
Эдгээр болон бусад цаг үеийн мэдээ мэдээлэл, ярилцлага, сурвалжлагыг “Өдрийн сонин”-ы баасан гаригийн дугаараас уншаарай.
Дэлгэрэнгүй мэдээллүүдийг уншихыг хүсвэл дараах линкээр бүртгүүлж уншина уу. <a href="https://tsahim.dnn.mn/login">https://tsahim.dnn.mn/login</a>
Эрхэм уншигч та, манай сонины өнөөдрийн дугаарыг “Монгол шуудан” компанийн(77078975) нийслэл Улаанбаатар дахь 35 салбар, “Түгээмэл” шуудангийн салбаруудаас(70115015) болон сонин борлуулах цэгүүд, Хэвлэлийн биржээс худалдан авах боломжтой. “Өдрийн сонин”-ы өөрийн байранд ирж худалдан авч болно.
Уншигч та “Өдрийн сонин”-ыг захиалан уншихыг хүсвэл 9911-2954, 8811-1375 дугаарт холбогдоно уу.
Цахим хэлбэрээр нь захиалахыг хүсвэл 88111375 дугаарт холбогдож дэлгэрэнгүй мэдээлэл аваарай.
“Өдрийн сонин”-той холбоотой мэдээ мэдээллийг 1900-1987-гоос лавлана уу
&nbsp;
“ӨДРИЙН СОНИН” ӨГЛӨӨ БҮР ТАНТАЙ ХАМТ

ТОЙМ: “Бороогоор айдаст автуулахаа боль. Жинхэнэ аюул ирэхэд ард түмэн дөжирчихсөн байна шүү” хэмээн өгүүллээ

Монгол Улсын соёлын биет бус өвийн олон төрөл зүйл, угсаатны бүлгийн онцлогийг таниулан сурталчлах зорилгоор “НҮҮДЭЛЧИН” дэлхийн соёлын фестивалийг 4 дэх жилдээ Налайх дүүргийн нутаг дэвсгэрт байх “Тайж хайрхан” уулын бэлд 2025 оны наймдугаар сарын 22, 23, 24-ний өдрүүдэд зохион байгуулах гэж байна.
Монгол Улсын Шадар сайд С.Амарсайханы санаачилгаар наймдугаар сарын 22,23,24-ний өдрүүдэд 21:00 цагаас уг фестивалийн төв талбайд Монголын түүх, соёл, ахуй, зан заншил, байгалийн онцлогийг илтгэх 15 минутын 1000 дроны үзүүлбэр үзүүлнэ.
Монгол Улсын Шадар сайдын Ажлын алба, Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын яам, Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Соёл, урлагийн газар, Налайх дүүргийн Засаг даргын Тамгын газар, “Шинбан бүтээн байгуулалт” ХХК хамтран зохион байгуулж буй тус дроны үзүүлбэрт та бүхнийг морилон саатахыг урьж байна.

1000 дроны үзүүлбэр үзүүлнэ

Эхлэл. Санал нэгтэй санал зөрөлдөөн
Саявтархан манай дээр нэг маргаан болов оо. Уг нь зуны эхээр Монгол хэвлэлийн нээлтээ хийсэн “Аргентины шинэ зэм: Х.Милейн эрин” номыг тойрсон яриа, мэтгэлцээн, санал солилцоо,за даа хууч хөөрөөн гэж нэрлэсэн болохоор яриа хөөрөө өрнүүлье гэж О.Цогтгэрэл гишүүн сэдсэн юм. Уг нь бол, “Баабар.мн” буюу Монголын шилдэг нийтлэлчдийн клуб дээр, эсвэл НЭПКО-гийн шинэ номын нээлтийг ашигласан өрнүүлдэг, улс төрчид, судлаачид оролцсон ийм яриа хөөрөө байнга л болдгийн нэг юм.
Сонирхолтой нь, бүгдээрээ санал зөрөлдөх мөртлөө, “санал зөрөлдөөнтэй” гэдэг дээр санал нэгдсэн. Яриа маань “Манай нийгмийн хамгийн эмзэг хэсэг нь дундаж давхарга өөрөө болоод болоод байгаа” сэдвээр эхэлсэн юм. Яриа эхэндээ манай нийгмийн гишүүдийн дундаж, голч хэсгийг орлогоор нь, үл хөдлөх хөрөнгөөр баримжаалах хийгээд бусад аргачлалаар тодорхойлсон сонирхолтой судалгаанууд яригдсан юм.
-Дулмсүрэнгээ ч нэг муухан танихтайгаа байгаа юм аа гэлээ гэгчээр бид “дундаж давхрага” гэдгийнхээ утга учрыг нийтээрээ ойлгохтойгоо болоод байгаа. Энэ бол үнэндээ “Дунд зэргийн амьдралтай” айлуудын тухай яриа төдий биш. Харин, эрсдэлд хамгийн бага өртөх хэсгийг тодорхойлох оролдлого. Том бизнесгүй учраас том уналтад нэрвэгдэх эрсдлээс хол, бас гэнэт ядууран унахаас зохих ёсоор хамгаалагдсан тэр бүлэг. Дундаж давхаргын нийгэмд эзлэх хувийг нэмэх замаар хөгжинө гэдэг нь иймэрхүү найдвартай, айдгийгаа авдартаа хийсэн хүмүүс хүн амын дийлэнх байхаар улсаа хөгжүүлэх санаа л даа. Иймээс ч зарим илтгэгч дундаж гэдгийн оронд “Зонхилох” гэдэг нэр хэрэглэж байсан.
Яг энэ утгаараа бол өнөөгийн Монголын нийгмийн хамгийн эмзэг хэсэг бол “дундаж” буюу “зонхилох нигууртай” гэгдэх тэр давхарга болоод байгаа нь үнэн.
Нэг. Ашиг өндөртэй ядуурал
Гэвч яг жинхэнэ дундажаа яаж тодорхойлох вэ?
Монголын дундаж хэсэг хаана аа вэ, тэд хэдүүлээ бол гэдэг асуултын хариу тун бүрхэг. Бараг л,
-Чи дундаж давхарга мөн үү гэж асуугаад, цаадахь жаахан бодож байгаад
-За, мөн юм шиг байна гэвэл нэмээд явчих талдаа.
Гэхдээ, олонх нь өөрийгөө “ядуу” гэж тодорхойлох болов уу? Энэ нь хоёр талтай. Нэг нь өмнөх нийгэмд өөрийгөө гарал үүсэл хийгээд нийгмийн байдлаар ядуу гэж тодорхойлох тусам нийгмийн үнэлэмж нэмэгддэг байсны ул мөр. “Ядуу пролетари шүү, би” гэдэг үг бол Пролетарийн диктатур тогтсон учраас “надад хууль үйлчлэхгүй” гэсэн утгатай байв.
Өнөөдөр энэ илэрхийллийн зохиомж жаахан өөрчлөгдөөд “Баячууд бол гэмт хэрэгтэн” гэх маягтай үзэн ядалт болж. Цаана нь “Би баян биш.Иймээс би гэмт хэрэгтэн биш” гэсэн хэллэг уншигдаад байдаг.
Нөгөө талаас өнөөдөр, хэдийгээр Пролетарийн диктатур түүх болоод үлдсэн ч гэсэн “нийгмийн бүх баялгийг ядууст” гэсэн далд уриатай “Халамжийг бодлого” төрөөс хэрэгжүүлдгээс олон юм эхтэй. Үүнээс болоод иргэд нь амьжиргааны түвшингээрээ “дундажаас доогуур”, харин прэстижээрээ “дундажаас дээгүүр” байх сонирхолтой. Тэрүүгээрээ ч байгаа юм байна. (Престиж буюу өөрийгөө хүлээн зөвшөөрүүлэх, нэр нөлөөгөө бататгах утгатай хэллэгийг гадаад чигээр нь хэрэглэв)
Дөрөв. Юугаар ч юуг хэмжинэ
Гэхдээ, нийгмийн дундаж хэсгийг тодорхойлох аргачлал төгс биш, маргаантай байгаа нь асуудлын гол нь биш.
Хэмжих үзүүлэлтийг төгс болгоод авлаа ч гэсэн тогтсон үр дүнд нөлөөлөх хүчин зүйлүүдийг авч үзэх ёстой. Өөрөөр хэлбэл нийгмийнхээ араншин, хөрөнгө баялаг хийгээд амьжиргаандаа хандах хандлагыг авч үзэх учиртай болоод байгааг ярилцлаа. Хэрвээ, дундаж давхаргыг тогтооход амаргүй байгаа бол “ядуу” гэдэг ойлголтоо тодорхой болгоод түүнээсээ дээш хэмжиж болно. Тэгвэл, “Монгол ядуу хүн” гэж хэн бэ? Дэлхий нийтээрээ ядуурлын гол үзүүлэлтэд “хоол тэжээлийн дутагдал” орсоор байгаа. Гэтэл манай хүн амын насанд хүрсэн хэсгийн бараг талд дөхөх хувь нь жингийн хэтрэлттэй. Түүнийгээ бодит жин биш, “усан тарга”, “хаван” мэтээр өөртөө итгүүлж болох ч хүн төрөлхтөнд бол үгүй. Үлдсэн туранхай хэсгийн үлэмж хувь нь фитнесчин, цагаан хоолтон, мацагтан, өөрсдийгөө бараг л өвсөн тэжээлтэн мэтээр сурталдагсад байгаа. Үлдсэн жоохны үлэмж хэсэг нь генетик талаасаа туранхай удамтан, бэлтгэл ангийн таргачууд. Тэгээд үлдсэнийг цуглуулаад харлаа гэхэд хэчнээн нь пүүс компанийн эзэд байхыг таашгүй.
Дээр нь, монголчууд бид аливаа аргачлалыг юунд ч тааруулан хэрэглэж мэдэх, шингэнийг метрээр, уртыг литрээр хэмжсэн ч чадах авьяастай улс. Хэмжүүрийн СИ системийн метр гэдэг ойлголтыг манай гариг дээр уртыг хэмжихэд ашигладаг. Харин бид метрийн хэмжүүрийг зоологи, генетикийн судалгааны гол багаж болгон ашиглаж болоод байна. Худлаа гэхгүй биз дээ, наадамд уралдах морь цэвэр Монгол үүлдэр мөн эсэхийг метр бариад л шинжилж байхад.
Цаашлаад, манай оронд дундаж давхаргаас эрсдэлтэй хэсэг рүү, улмаар ядуурал руу шилжих эрсдэл хаанаас эхтэй вэ. Мөнгөний ханш уналт, төрийн бодлогоос илүүтэйгээр иргэдийн амьдралд нөлөөлдөг, тэднийг дундажаас эмзэг рүү шидэж чадах зүйл бол аймаг сумын ой. Хавар нь хийсэн судалгаагаар, гурван өрөө орон сууц, 100 сая төгрөгийн хадгаламжаараа дундаж давхаргад баттай орж байсан айлууд бөөн бөөнөөрөө байраа зарж жип аваад сумынхаа ойд явчихсан, намар түрээсийн байр, эсвэл гэр хороололд шилжсэн байвал яах вэ? Мөнгөний ханш огт унаагүй, эдийн засаг хэвийн байхад шүү дээ. Эсвэл 100 сая дээрээ нэмж 100 саяыг “Банк бус”-аас өндөр хүүтэй зээлээд шинэ Ланд авчихсан, зээлийнхээ хүүг цалингаараа төлж барахгүй болчихсон нь Монголбанкны Мөнгөний бодлогын алдаа яг мөн үү?
Ингэхэд бид амьдралынхаа чанарыг юугаар хэмждэг вэ?
хоёр. Жигшүүрт дундаж- “Хоёрын хооронд”
Нүүдэлчний хэмжүүр туйлшрангүй, сайн эсвэл муу л гэж байхаас дундаж чанар үгүй. Хүн хоорондын харилцаа “нөхөр, эсвэл дайсан” гэдэг угаасаа марксист зарчимтай явж ирсэн. Чингис хааныг дайн хийхэд нь төвийг сахивал дуусдаг байж. Өвөлд өн биш бол зуд л тохиох номтой. Хайр хүндлэлийн багаж дээр нь “бишрэн шүтэх”, “үзэн ядах” хоёрхон хэрчлээс буй.
Дундаж байхыг үзэн ядна. Дундаж, төвийг сахисан зүйлсийг “Хоёрын хооронд гурвын дунд”, “өөх ч биш булчирхай ч биш”, “авъя аа, авч болохгүй. Хая яа, хаяж болохгүй” гэхчлэн үзнэ. ХХзууны сургуулийн “дунд сурлагатнууд” бол зонхилогчид бус ер найдваргүй талдаа, ирээдүй нь ихээхэн эмзэг хэсгийнхэн.
Иймээс “дундаж” хэсгийг тодорхойлох уламжлал байхгүй ч ядуу, эмзэг давхаргын хэсгийг хэмжих нэгжтэй. Тухайлбал, “Хөл дүүжлэх унаагүй”, “Нохой явган, гахай нүцгэн” гэхчлэнгийн цэцэн үгнээс морьгүй хүн бол ядуудаа орно гэдгийг ойлгоод авч болж байна. Ядуу хүний зовлонг “Морьгүй хүн мохоо, хоньгүй хүн ховдог” , “хөл залгах юм хүнээс гуйх” гэхчлэн тодорхойлно. Энэ хоёрт багтахгүй бол “баян” буюу “зонхилогч” талдаа. Давхарга хооронд шилжих ганц хүчин зүйл нь эдийн засаг бус, харин цаг агаар. “Баян хүн нэг зуданд, баатар хүн нэг суманд” хэмээх эдийн засгийн ганц онолтой.
Харин “Таргийн таван ямаатай”, “чөдрийн ганц морьтой”, “Саалийн ганц үнээтэй” гэдэг нь амьжиргааны баталгаажих доод түвшинг зааж байна. Энэ үеийнхэн а.“ядуу”, б.Амжиргааны баталгаажих доод түвшинд, в.Баян. Иймэрхүү шаталбартай.
Сонирхолтой нь “хөл дүүжлэх унаагүй” этгээд хэдэн үнээтэй, цөөнгүй богтой, тэрийгээ явган хариулдаг байж болно. “Явган нүүж, нүцгэн жаргаж, ямаа сааж, яс зооглох” гэдэг цэцэн үгнээс харвал явган ч гэсэн саах ямаатай, чанаад мөлчих ястай нэгэн гарч байна. Гэхдээ л морь байхгүй.
Нүүдэлчид амьжиргааны түвшингээ хөрөнгө орлогоороо биш, харин илэрхийлэл, прэстижээрээ харуулах эрмэлзэлтэй. Түүгээрээ ч хүлээн зөвшөөрөгдөж, нийгэмдээ байр суурь эзэлнэ. Хамгийн түрүүнд унаж яваа морь чухал. Тэр нь чөдрийн ганц биш болох нь тарга хүчнээсээ мэдэгдэх учиртай. Алдартай дуунд “Энх талдаа дураараа өссөн ТАРГАН зээрд морь чинь хө&#8230;” зүгээр ч нэг гардаг юм биш. Тарган гэдэг нь зөвхөн адууны биед харимтлагдсан холестринийг заагаад зогсохгүй, эзэн нь олон морио ээлжилж унадаг учраас энэ этгээд жингээ барьж чадаагүй гэж хэлээд байна. Цаашлаад, тухайн мөчид эдэлж хэрэглэж буй зүйлс болох гаанс хөөрөг, сайн морь, эмээл хазаараар дамжиж мэдэгдэнэ.
Өнөөдөр энэ хэмжүүр жаахан өнгөө хувиргаад л яг өчигдрийнхөөрөө явж байна. Орон сууцанд амьдардаг ч гэсэн хувьдаа машингүй бол “Хөл дүүжлэх унаагүй” үзүүлэлтээрээ улсынхаа ядуу давхаргын төлөөлөгч болно. (Болсон эсэхээс үл хамаараад тэгж бодно. Монголд хүний үнэний гол шалгуур нь баримтаар нотлогдох биш, харин “тэгж бодогдох” гэдгийг судлаачид ямагт тооцож байгууштай)
Харин “Приус” зэрэг хямд хайбрид машин авчихвал ядуугаасаа өгсөөд “эмзэг давхаргад” гараад ирж байгаа боловч “чөдрийн ганц морьтой” л төдий үнэлэгдэнэ. Иймээс “тарган зээрд морьтой” харагдахын тулд яаж ийгээд арай том машин авахаар тэмүүлнэ. Монгол хүн “нийгмийн давхарга”-аа биедээ авч явдаг учраас түүний сайхан орон сууц, хадгаламжийг хэн ч үнэлэхгүй. Иймд, таксинд явж олсон мөнгөө унаагаа юүлэхэд зориулна. Монгол хүн хуримтлалаа унаад давхичихдаг л болохоос, хуримтлал үүсгэдэггүй ч юм биш.
Нэгэнт, тарган зээрд морьтой болсон бол эмээл хазаар, гаанс хөөргөө бодох ёстой. Мөнгөн эмээл, хазаарын оронд машиныхаа логог лексус, бенц болгож дээшлүүлнэ. Гаанс, хөөргийг гар утасны брэнд орлох болоо шив дээ. (өдгөө эмэгтэй хүнийг кофенд урьчихаад, хуучны Нокиа гаргаад ирэх, эрт цагт хоньчин бүсгүйтэй танилцахдаа илжиг мордоод савчуулж хүрэх агаар нэг юм)
Учир иймээс, монгол хүн тэнэг учраас орон байраа зарж, эсвэл хадгаламжаасаа давсан өр тавьж жийп аваад байгаа юм биш. Бидний амьдралын чанарыг илэрхийлэх нэгж, нийгмийн байр сууриа олох арга нүүдэлчин хэвээрээ л байгаа болоод тэр.
Манайхны амьдралын чанар, амьжиргааны түвшин бол өөрөө ашиглахад бус бусдад илэрхийлэхэд зориулсан зүйл. Тийм учраас үзүүлэлт нь суурин иргэншлийн эдийн засагч, судлаачдийн хэрэглүүрээс эрс тэс.
Түүнийг сарын орлого, хадгаламж, үл хөдлөх хөрөнгөөр баталдаггүй, харин харагдах байдлаа ашиглан бусдаар хүлээн зөвшөөрүүлдөг үзүүлэлт. Баталдаг биш зөвшөөрүүлдэг үзүүлэлт. Үзүүлэлт гэхээсээ илүү үзэгдэл талдаа.
Гэхдээ, монголчуудын амьжиргааны түвшин төрөөс огт хамаардаггүй ч юм биш. Жишээлэхэд төрийн тэргүүнээс хамаардаг юм бол байна. Айлд “Алтангадас” ч юмуу, “Алдарт эх” одонтой хүн нэг байхад прэстижээрээ нэг шат ахиад явчих жишээний. Төрийн одон, шагналд заавал ч үгүй ажил эрхлээд л, амжилт гаргах гэж ядаад ч байхгүйгээр, амьдралынхаа чанар, түвшингээс хамаарахгүйгээр хүрдэг нь сайхан. Уг нь болдог бол эдийн засагчид “престиж” гэдэг нэгж гаргаад “гурван престижээс доош бол ядуу” гэхчлэн дүгнэж болохоор&#8230;
Бид хандлагаа өөрчлөхгүй бол улс төр-нийгмийн үзүүлэлтийг бодитой харуулах нийтлэг ямар ч хэмжүүр, хэмжих нэгжтэй болж чадахгүйнэ ээ.
Эцэст нь: Энэ хэлэлцүүлэгт оролцсон олон хүн зөвхөн “Санал нэгдэх боломжгүй гэдэг дээр санал нэгдсэн” ч юм биш. Огт өөр нэг дүгнэлтийг уухайн тас дэмжсэн нь: “Өнөөгийн Монголын нийгмийн дундаж давхарга гэдэг бол татвар, нийгмийн даатгалаа шударга төлж байгаа тэр хэсэг л юм байна даа, эцсийн эцэст”.
2025.08.20

Дундчууд! Чи хаана вэ?

Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Т.Жамбалцэрэн Хэнтий, Сүхбаатар аймгуудад томилолтоор ажиллаж байна.
Төрийн нарийн бичгийн дарга 2025.08.20-ны өдөр Хэнтий аймгийн Засаг дарга Д.Аюурбунь болон Хүнс, хөдөө аж ахуйн газрын даргын үүрэг гүйцэтгэгч Г.Гантөмөр нартай уулзаж, ургацын урьдчилсан төлөв, хадлан тэжээлийн гарц, отрын бүс нутгийн нөхцөл байдал, өвөлжилтийн бэлтгэл ажлын талаар нэгдсэн мэдээлэл авлаа.
Хэнтий аймгийн хэмжээнд 2025.08.04-08-ны өдрүүдэд ургацын урьдчилсан баланс тогтоох, өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг хангуулах, ургац хураалтад ажиллах хүн хүч, уринш, техникийн бэлэн байдлыг шалгасан байна.
Энэ онд аймгийн хэмжээнд 35.2 мянга га-д тариалалт хийж наймдугаар сарын урьдчилсан баланс тогтооход, үр тариа 18.9 мянган га талбайгаас 21.7 мянган тн, улаанбуудай 11.8 мянган га-гаас 14.7 мянган тн, малын тэжээл 2.7 мянган га-гаас 3.8 мянган тн, тосны ургамал 9.4 мянган га-гаас 3.5 мянган тн, төмс 181.6 га-гаас 2.2 мянган тн, хүнсний ногоо 207.7 га-гаас 2.9 мянган тн ургац тус тус хураан авах тооцоо гарчээ.
Энэ жилийн хувьд цаг агаарын тааламжгүй байдлаас шалтгаалж, нийт ургацын 11.5 хувийг алдаж байгааг танилцууллаа. Хэнтий аймгийн хэмжээнд 18 сум, 5 тосгоны 12 мянган малчин өрхийн 3.3 сая толгой мал 2025-2026 онд өвөлжих урьдчилсан төлөв гарчээ. Өвөлжилтийн бэлтгэл хангахаар малчдын түвшинд 130 мян/тн байгалийн хадлан, 100 тн тэжээл, 90 тн гар тэжээл бэлтгэх төлөвлөгөө гаргасан бөгөөд өнгөрсөн жилийн өвс, тэжээлийн үлдэгдэл аймгийн нөөцөд 100 тн өвс, сумдын нөөцөд 297 тн өвс, 130 тн хивэг, 30 тн ногоон тэжээл байгааг танилцуулав.
Хэнтий аймаг энэ хэмжээний нөөц, бэлчээрийн өнөөгийн даацаа ашиглан дотоодын хэрэгцээгээ бүрэн хангах боломжтой. Гэвч зуншлага оройтож ургамлын гарц муу байгаагаас шалтгаалан өөр аймаг, сумаас хадлан бэлтгүүлэх, отор нүүдэл хүлээн авах боломж хомс байгаа мэдээг сумдын удирдлагуудаас өгчээ.
Мөн үеэр аймгийн Хүнс, хөдөө аж ахуйн газрын ажлын байрны нөхцөл байдал, үйл ажиллагаатай танилцаж, албан хаагчдын санал хүсэлтийг сонслоо.

Хэнтий аймагт 3.3 сая толгой мал өвөлжинө

Уурын болон усан халаалтын зуух ажиллуулдаг сургууль, цэцэрлэг, эмнэлэг зэрэг бүх байгууллагыг түүхий нүүрс түлэхийг ирэх сарын 15-аас хориглосон. Байгууллагууд түүхий нүүрсний оронд мидлинг буюу баяжуулсан нүүрс хэрэглэнэ. Энэ талаар нийслэлийн Засаг даргын орлогч А.Амартүвшингээс тодрууллаа. Тэрбээр “Усан болон уурын халаалтын зуухыг түүхий нүүрсээр ажиллуулахгүй. Оронд нь мидлинг хэрэглэнэ. Есдүгээр сарын 15-аас энэ шийдвэр хэрэгжиж эхлэх учраас сургууль, цэцэрлэгийн 20 зуухыг нийслэлийн Засаг даргын нөөц хөрөнгөөр шинэчилнэ. Жишээлбэл, Баянзүрх дүүргийн 148 дугаар сургуулийн зуухыг хийн түлш рүү шилжүүлээд холбох ажлыг эхлүүллээ. Зарим сургууль ул ширмээ шинэчилж, мидлинг буюу баяжуулсан нүүрс хэрэглээд явна. Зарим сургуулийг хийн болон цахилгаан түлшинд шилжүүлэх ажлыг үе шаттай хийнэ. Хувийн аж ахуй нэгжүүд мөн түүхий нүүрсийг ирэх сарын 15-аас түлэхгүй учраас үүнээс өмнө зуухаа шинэчлэх зэргээр бэлтгэл базаах хэрэгтэй. 2024–2025 оны өвлийн улиралд нийслэлийн аж ахуйн нэгжүүд нийт 87 мянга гаруй тонн түүхий нүүрс хэрэглэсэн. Энэ нь агаарт ялгаруулсан бохирдлоороо 180 мянган тонн мидлинг, 350 мянга гаруй тонн хагас коксон шахмал түлшний хэрэглээтэй тэнцэж байна. Түүхий нүүрс бүрэн хэрэглэхгүй байснаараа Улаанбаатар хотын агаарын бохирдол 8-10 хувь буурна. Энэ жилээс Улаанбаатар хотод хагас коксон түлш хэрэглэнэ. Хагас коксон түлш, шахмал түлштэй хамт иргэдэд түгээгдэнэ. Хагас кокс бол бүрэн боловсруулсан, ахуйн хэрэглээнд ашиглаж болохуйц сайн чанарын нүүрс. Түүхий нүүрсийг бүрэн хориглож, мидлинг, хагас коксон түлш түлснээр Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлыг 45-50 орчим хувиар бууруулна гэж тооцоолж байна. Түүхий нүүрс олборлодог ч хагас коксон түлш шиг боловсруулж чадахгүй байгаа учраас олон улсын стандартад нийцсэн хагас коксон түлшийг оруулж ирж байна” гэлээ.
<img decoding="async" src="https://ulaanbaatar.mn/files/mn/images/43za9907dc8/68a6c9e176868b67547b3249.jpg" />
<img decoding="async" src="https://ulaanbaatar.mn/files/mn/images/wy38qqahck/68a6c9ef76868b67547b324a.jpg" />

А.Амартүвшин: Өнгөрсөн өвөл аж ахуйн нэгжүүд 87 мянган тонн түүхий нүүрс түлсэн

<div class="xdj266r x14z9mp xat24cr x1lziwak x1vvkbs x126k92a"></div>
<div dir="auto">
&#8220;Нүүдэлчин&#8221; (дэлхийн соёлын фестиваль) 2025 оны 08-р сарын 22-24-ны өдрүүдэд Налайх дүүргийн Тайж хайрханы бэлд болно.
Фестиваль руу нийтийн тээврийн автобус дараах хуваарийн дагуу үнэ төлбөргүй үйлчилнэ.
</div>
<div dir="auto">Сүхбаатарын талбайгаас явах цаг: 07:30, 07:50, 08:10, 08:30, 08:50, 09:10, 09:30, 09:50, 10:10, 10:30, 10:50, 11:10, 11:30, 11:50, 12:10, 12:30, 12:50, 13:10, 13:30, 13:50, 14:38, 14:58, 15:18, 15:38, 15:58, 16:18, 16:38, 16:58, 17:18, 17:38, 17:58, 18:18, 18:38, 18:58, 19:18, 19:38, 19:58.</div>
<div dir="auto"></div>
<div dir="auto">Нүүдэлчин фестивальд ирэх цаг: 09:08, 09:28, 09:48, 10:08, 10:28, 10:48, 11:08, 11:28, 11:48, 12:08, 12:28, 12:48, 13:08, 13:28, 13:48, 14:08, 14:28, 14:48, 15:08, 15:28, 16:16, 16:36, 16:56, 17:16, 17:36, 17:56, 18:16, 18:36, 18:56, 19:16, 19:36, 19:56, 20:16, 20:36, 20:56, 21:16, 21:36.</div>
<div dir="auto"></div>
<div dir="auto">Нүүдэлчин фестивалиас явах цаг: 09:10, 09:30, 09:50, 10:10, 10:30, 10:50, 11:10, 11:30, 11:50, 12:10, 12:58, 13:18, 13:38, 13:58, 14:18, 14:38, 14:58, 15:18, 15:38, 15:58, 16:18, 16:38, 16:58, 17:18, 17:38, 17:58, 18:18, 18:38, 18:58, 19:18, 19:38, 19:58, 20:18, 20:38, 20:58, 21:18, 21:38.</div>
<div dir="auto"></div>
<div dir="auto">Сүхбаатарын талбайд ирэх цаг: 10:48, 11:08, 11:28, 11:48, 12:08, 12:28, 12:48, 13:08, 13:28, 13:48, 14:36, 14:56, 15:16, 15:36, 15:56, 16:16, 16:36, 16:56, 17:16, 17:36, 17:56, 18:16, 18:36, 18:56, 19:16, 19:36, 19:56, 20:16, 20:36, 20:56, 21:16, 21:36, 21:56, 22:16, 22:36,</div>

“Нүүдэлчин” дэлхийн соёлын фестиваль руу нийтийн тээврийн автобус дараах хуваарийн дагуу үнэ төлбөргүй үйлчилнэ

Үндэсний статистикийн хорооноос мэдээлснээр, Монгол Улсын дотоодын нийт бүтээгдэхүүн (ДНБ) 2025 оны эхний хагас жилд 5.6 хувиар өссөн байна. Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбарын нийт өсөлт 3.6 нэгж хувийг дангаараа бүрдүүлжээ.
Хөдөө аж ахуйн салбар нь 2023 онд -8.9 хувь, 2024 онд -28.7 хувь болж буураад байсан бол 2025 оны эхний долоон сарын байдлаар 3.6 хувийн өсөлттэй байгаа юм.
2023-2024 онд тохиосон зудын улмаас ихээхэн хохирол амссан хөдөө аж ахуйн салбар богино хугацаанд сэргэсэн нь Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилсан “Хүнсний хувьсгал”, “Атрын IV аян”, “Цагаан алт” үндэсний хөтөлбөрүүд амжилттай хэрэгжиж байгаатай холбоотой гэдгийг мэргэжилтнүүд онцолж байна.
Уул уурхайн салбарын үйлдвэрлэл эхний долоон сарын байдлаар өмнөх оноос 9.3 хувиар буурч, борлуулалт нь 1 их наяд төгрөгөөр буурсан үзүүлэлттэй байгаа юм. Энэ нь Монголын эдийн засагт уул уурхайн хэт хамаарлын эрсдлийг дахин сануулж байгаа талаар эдийн засагчид онцоллоо.
Засгийн газар 2026 оны төсвийн төсөлдөө эдийн засгийн өсөлтийг 5.5 орчим хувьд хүрнэ гэж тооцоолж байгаа бөгөөд үүнд хөдөө аж ахуйн салбарын тогтвортой хөгжил голлох үүрэг гүйцэтгэнэ гэж үзэж байгаа аж.
Мэргэжилтнүүдийн хэлж буйгаар, цаг уурын өөрчлөлт, зах зээлийн хэлбэлзэлд тэсвэртэй, дотоодын хүнсний хангамжийг баталгаажуулахуйц хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх шаардлага зайлшгүй бий болсоныг харуулж байгаа билээ. Ийнхүү хөдөө аж ахуйн салбар нь зөвхөн уламжлалт амьжиргааны эх үүсвэр бус, эдийн засгийн тогтвортой өсөлтийн үндэс болон төлөвшиж эхэлсэн нь энэ.
Монгол Улс зөвхөн мал аж ахуйд тулгуурлахаас илүүтэйгээр хүнсний боловсруулах үйлдвэр, экспортыг дэмжсэн цогц бодлого хэрэгжүүлэх шаардлагатай болсон талаар шинжээчид онцолж байна. Ингэснээр ХАА зөвхөн амьжиргааны эх үүсвэр биш, эдийн засгийн жинтэй тулгуур багана болон төлөвших боломжтой юм.

Хайх