<p>Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар Азийн хөгжлийн банкны Монгол Улс дахь суурин төлөөлөгч Шэннон Коулиныг хүлээн авч уулзлаа. Уулзалтын эхэнд, Монгол Улсын нийгэм, эдийн засаг, дэд бүтцийн салбарын хөгжилд оруулсан Азийн хөгжлийн банкны хувь нэмрийг Ерөнхий сайд өндрөөр үнэлж хамтын ажиллагаанд талархал илэрхийллээ.</p>
<p>Засгийн газраас баримталж буй бодлого, тэргүүлэх чиглэл, эрхзүйн болон эдийн засгийн реформын талаар Ерөнхий сайд Г.Занданшатар товч танилцуулсан бол Азийн хөгжлийн банкнаас санхүүжүүлж буй төсөл, хөтөлбөр, хамтын ажиллагааны зорилтуудын талаар суурин төлөөлөгч онцлон дурдлаа.</p>
<p>Гэр хорооллыг орон сууцжуулах, иргэдийн амьдралын чанарыг сайжруулах, орлогод нийцсэн орон сууцны хөтөлбөр хэрэгжүүлэхэд Засгийн газар онцгой анхаарч байгааг Ерөнхий сайд онцоллоо. Энэ чиглэлээр олон улсын туршлага нэвтрүүлэх, хөгжлийн түнш байгууллагуудтай хамтран ажиллах, Монгол Улсын онцлогт тохирсон санхүүжилтийн тогтолцоо бий болгох, орон сууцны санхүүжилтийн тусгайлсан чиг үүрэгтэй банк байгуулах асуудлыг судалж, санал, дүгнэлт боловсруулах үүрэг бүхий Ажлын хэсэг байгуулаад байгаа юм.</p>
<p><img loading="lazy" decoding="async" src="https://mongolia.gov.mn/storage/posts/August2025/viber_image_2025-08-15_12-36-17-612.jpg" alt="" width="1600" height="1066" /></p>
<p>Азийн хөгжлийн банк Улаанбаатар хотын гэр хороололд тодорхой төсөл, хөтөлбөрүүд хэрэгжүүлсээр ирсэн, орон сууцны санхүүжилтээр дагнасан банк байгуулахад дэмжлэг үзүүлж хамтран ажиллахад бэлэн гэдгээ хатагтай Шэннон Коулин илэрхийллээ.</p>
<p>Монгол Улсын эдийн засгийг төрөлжүүлэх, татварын орчныг шинэчлэх, хөрөнгө оруулалтыг дэмжих, сэргээгдэх эрчим хүч, хөдөө аж ахуй болон дэд бүтцийн салбарт хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх зэрэг сэдвээр санал солилцлоо.</p>
<p><img loading="lazy" decoding="async" src="https://mongolia.gov.mn/storage/posts/August2025/viber_image_2025-08-15_12-36-18-349.jpg" alt="" width="1600" height="1066" /></p>


Орон сууцны санхүүжилтийн банк байгуулах чиглэлээр Азийн хөгжлийн банктай санал солилцлоо

<p>Янз бүрийн хясаанууд, мөсөн давхарга мэт харагдах бактерийн болон гуурсан хорхойнуудаас бүтсэн хивсэнцрүүд бүрхсэн талбайнууд харагдана.Энэ бол далайн хамгийн гүнд явуулсан экспедицийн явцад илрүүлэн зургийг нь буулгаж, гэрэл зургаар баримтжуулсан нарны гэрэлгүй, харанхуй нөхцөлд амьдардаг хачирхалтай амьд биетүүдийн цөөхөн жишээ нь юм.</p>
<p>Далайн гэрэлгүй, харанхуйд хамгийн гүн цэгт тэмдэглэгдсэн амьтан нь 2023 онд Японы эргийн ойролцоох далайн хонхорт 8336 метрийн гүнд байсан эмгэн хумс-загас байв. Харин Хятадын судлаачид жолоодлоготой гүний шумбагч төхөөрөмжийн тусламжтайгаар Номхон далайн баруун хойд хэсгийн далайн гүнд есөн км-ээс илүү гүнзгийд амьдардаг ховор амьд биетүүдийг камертаа буулгасан шинэ судалгааны дүнг Nature сэтгүүл нийтэлсэн байна.Хятадын судлаачид сар судлалд том амжилт гаргасан бол энэ удаа ийнхүү сарнаас ч бага судлагдсан далайн гүнд орсон байна.</p>
<p><strong><em>Уг багийг Хятадын ШУА-ийн Гүний шинжлэх ухаан, инженерийн хүрээлэнгийн судлаачид ахалсан бөгөөд “өрнөж буй амьдралтай экосистем” бүхий төрөл бүрийн амьд биетүүдийг илрүүлжээ. Fendouzhe шумбагчийн тэргүүлэх судлаачдын нэг доктор Сяотун Пэн “Гүний далайн судалгаанд ажилладаг эрдэмтний хувьд хүн хөл тавьж байгаагүй газарт очно гэдэг маш сэтгэл хөдөлгөм зүйл байв. Энэ бол ямар нэгэн шинэ зүйлийг нээх гайхалтай боломж. Бидний харсан зүйлс үнэхээр гайхалтай байсан” гэж ярьжээ.</em></strong></p>
<p>Эрдэмтэд ийм гүнзгийд амьдрал оршин байж болохыг таамаглаж байсан ч уг экспедицийн оролцогчид өөрсдийн нүдээр илүү олон төрөл зүйлийн амьд биетүүдийг харсандаа бүр гайхширч орхисон байна. Энэхүү судалгааны баг 5800-9533 метрийн гүнд орших хонхруудыг судлан нийт 2500 км зам туулжээ. Тэд 10 км хүртэл гүнд удаан хугацаагаар ажиллах чадвартай Fendouzhe нэртэй шумбагч төхөөрөмжөөр аялсан аж. Уг багийг Хятадын ШУА-ийн Гүний шинжлэх ухаан, инженерийн хүрээлэнгийн судлаачид ахалсан бөгөөд “өрнөж буй амьдралтай  экосистем” бүхий төрөл бүрийн амьд биетүүдийг илрүүлжээ. Fendouzhe шумбагчийн тэргүүлэх судлаачдын нэг доктор Сяотун Пэн “Гүний далайн судалгаанд ажилладаг эрдэмтний хувьд хүн хөл тавьж байгаагүй газарт очно гэдэг маш сэтгэл хөдөлгөм зүйл байв. Энэ бол ямар нэгэн шинэ зүйлийг нээх гайхалтай боломж. Бидний харсан зүйлс үнэхээр  гайхалтай байсан” гэж ярьжээ. Судлаачид янз бүрийн төрлийн гуурсан хорхой, хясаа гэх мэт амьтдаар дүүрсэн “далайн амьдралын талбай”-г гэрэл зураг, бичлэгээр баримтжуулжээ. Эдгээр амьтад харанхуйд бас аймшигтай өндөр даралт дор амьдардаг гэдгээр онцлог юм.Нарны гэрэл хүрдэггүй ийм гүнд амьд биетүүд газрын хөрсний ан цаваар гарч ирдэг устөрөгчийн сульфид болон метан зэрэг химийн бодисоор хооллодог юм байна. Эрдэмтэд энэ удаа өмнө нь хэзээ ч олж хараагүй амьтдын олон шинэ төрөл зүйлийг илрүүлжээ. Цаашид судалгаагаар эдгээр амьтад химийн бодисыг хэрхэн эрчим хүч болгон хувиргаж, амьдралд ашигладаг болохыг тодруулахаар зорьж байгаа аж. Судлаач, доктор Мегран Ду «Тэд бас маш өндөр даралтад дасан зохицох тусгай зохицуулалттай байх учиртай. Энэ нь бидний хариулах ёстой өөр нэг чухал асуулт» гэж хэлжээ.Эдгээр нээлт нь нарны гэрэлгүй, тас харанхуй нөхцөлд амьдрал байх боломжгүй гэдэг удаан жил оршиж ирсэн ойлголтыг өөрчилж байгаа аж. Мөн ийм амьд биетүүд нарны аймгийн гаригуудад өргөн тархсан байж болохыг баталж байгаа хэрэг юм байна. Шотландын Далайн шинжлэх ухааны холбооны ахлах судлаач профессор Эндрю Суитман “Далай л байгаа бол хамгийн гүн хэсэгт ч метанаар тэжээгддэг бүхэл бүтэн экосистемүүд оршин байж болохыг энэ нээлт батлан харуулсан” гэж онцолжээ.</p>
<p>&nbsp;</p>
<p style="text-align: right;"><strong>Г.АМАРСАНАА</strong></p>


Хятадын судлаачдын ээлжит амжилт

<p>Технологийн эрин зуун болсон өнөө үед хүн төрөлхтний хөгжлийн түүхэнд цоо шинэ хэв маяг бий болж байна. Хиймэл оюун ухаан, биотехнологи, сэргээгдэх эрчим хүч, генийн инженерчлэл зэрэг салбарууд дэлхийн улс орнуудын хөгжлийн индексийг тодорхойлох болов. Өөрөөр хэлбэл, нарийн мэргэжлийн боловсон хүчин бэлтгэж чадсан улс орнууд бүс нутагтаа болон дэлхий ертөнцөд тэргүүлэх байр суурь эзэлж байна. Хамгийн ойрын жишээ гэвэл манай урд хөрш БНХАУ-ыг хар л даа. Хөдөө аж ахуйн орон байсан хятад үндэстэн бидний нүдэн дээр технологийн супер гүрэн болчихлоо. Тус улс дэлхийд хамгийн эртний хөдөө аж ахуйн соёл иргэншилтэй орон гэдгийг дэлхий мэднэ. XX зууны эхэнд ч Хятад хөдөө аж ахуйн улс хэвээр байв. Нийт хүн амынх нь 85 хувь нь ядуу тарчиг тариачид байсан гээд бод доо. Цай, торгоноос өөр экспортын бүтээгдэхүүнгүй, хотжилт гээд сүйд болоод байх байшин барилга тун ховор байсан Хятад улс өнөөдөр дэлхийд технологийн супер орон болж чадлаа. Хятадуудыг олимпод оролцлоо гэж дэлхий шоолдог байсан үе ард хоцорсон байна. Тэгвэл 20, 30-хан жилийн дотор тэд тэргүүлэх спортын гүрэн болоод зогсохгүй олимпийн наадмыг хэрхэн өндөр түвшинд зохион байгуулж чаддагаа ч харуулсан.</p>
<p>Үнэхээр Хятад улс бидний нүдэн дээр хэдхэн арван жилийн дотор хөдөө аж ахуйн орноос үйлдвэрлэгч, технологийн гүрэн болж хөгжлөө. Тэд өнөөдөр дэлхийн эдийн засагт ноёлж байна. Мэдээж энэ амжилтад нь Америк нөлөөлсөн байх л даа. Яагаад гэвэл Америкийн ноу-хау, технологийг эзэмшихийн тулд Хятадад өндөр түвшний нарийн мэргэжилтэн бэлдэх зайлшгүй шаардлага үүссэн биз. Иймд ард түмнийхээ боловсролд ч онцгойлон анхаарсан нь түүхийн хуудаснаас тод харагддаг. 1970-аад оны сүүлээр Дэн Сяопины “Нээлттэй хаалганы бодлого” хэрэгжих үед Америк, Хятадын харилцаа сэргэж байв. Америк худалдааны хоригоо зөөлрүүлж, Хятадад экспортын үйлдвэрлэл тэсрэлттэй хөгжих боломжийг олгосон юм. Хятадад Америкийн томоохон компаниуд үйлдвэрээ байгуулж, технологи, менежментийн арга барилаа нэвтрүүлсэн. Америкийн ноу-хауг хятадууд эзэмшихийн тулд боловсролоо өөр шатанд ахиулах ёстойг ойлгосон биз. Олон мянган хятад оюутан АНУ-д суралцаж, инженер, шинжлэх ухаан, бизнесийн чиглэлээр мэргэжил эзэмшсэн нь өнөөдрийн энэ хөгжилд хүрэх түлхүүр нь байв. Тухайн үед АНУ-д очсон хятад оюутнуудын ихэнх нь инженер, компьютер, электроник, физик, хими зэрэг чиглэлээр сурч байсан гэх юм билээ. Тэгээд ч боловсролгүйгээр өндөр технологиудыг эзэмших боломжгүй. Өнөөдрийн Хятадын технологийн амжилтын суурь нь ердөө нарийн мэргэжилтэн бэлтгэх стратеги төлөвлөгөөтэй нь холбоотойг эрдэмтэд онцолдог.</p>
<p>Монгол Улсын хөгжлийн гарц нь боловсрол байх ёстой. Бид өнөөдөр хөгжье гэвэл боловсролоо нэг номерт эрэмбэлэх хэрэгтэй байна. Хэдүүлээ байгалийн баялгаа барж идэхээс илүүтэйгээр хүний баялгаа хөгжүүлэх нь хамгийн ухаалаг шийдэл. Дэлхийн банкны судалгаагаар өндөр орлоготой улс орнуудын баялгийн 70 хувь нь хүний боловсрол мэдлэгт суурилдаг гэжээ. Иймд өндөр боловсрол эзэмшсэн иргэдтэй улс аж үйлдвэр, технологийн салбарт хурдан манлайлдаг. 1950-иад онд дэлхийн хамгийн ядуу орнуудын нэг байсан Өмнөд Солонгос улс яаж хөгжилд хүрснийг мэдэж байна уу. Тэд боловсролдоо тууштай хөрөнгө оруулалт хийснээр технологийн гол тоглогч орон болж чадсан байх жишээтэй.</p>
<p>Боловсрол бол улс орны хөгжлийн түлхүүр төдийгүй иргэдийн аз жаргалтай амьдрал, нийгмгийн тогтвортой байдлын баталгаа юм. Яагаад гэвэл боловсролтой иргэд шинжлэх ухаанчаар сэтгэж, оюунлаг нийгмийг цоглоодог. Тэр утгаараа авлигагүй, шударга ёс, ардчилал, хүний эрхийг дээдэлсэн нийгмийн амин сүнс нь өнөө л боловсрол. Тэгэхээр хөгжилд хүрэхийн тулд боловсролын салбараа улс төрөөс салгах хэрэгтэй. Үүний тулд багшийн мэргэжлийн үнэ цэнийг нэмэгдүүлэх нь зүй ёсны асуудал. Гэтэл манай улсад багшийн үнэлэмж хэтэрхий доогуур байна. “Сурлага муутай хүүхдүүд хуваарь авч чадахгүй болохоороо багшийн мэргэжил сонгодог” гэсэн нийгмийн хандлага хүртэл бий болчихсон. Тэрийгээ дагаад багш нарын авч байгаа цалин цаваг нь ч дэндүү бага. Уг нь түмний хүүхдэд эрдэм ном зааж, сургаж буй ачтан гэдэг утгаараа багш бол хамгийн нэр хүндтэй мэргэжил баймаар. Ядаж л багшийн цалинг хамгийн багадаа 1500 ам.доллараас эхлүүлдэг болгох хэрэгтэй.</p>
<p>Монголын ирээдүй хойч болсон хүүхэд, залууст шинжлэх ухааны орчин цагийн мэдлэг эзэмшүүлж, чанартай боловсрол олгож, багш нарыг чадавхжуулах нь үндэсний бодлогын тэргүүн зорилт байх ёстой. Ингэж чадвал манай улсын тусгаар тогтнол ардчиллын үндэс суурь болох юм. Одоогийн бидний харанхуй бүдүүлэг, мухар сүсэгтэй, дов жалгаараа задрах шахсан, хоцрогдсон ядуу байдлаас зөвхөн боловсрол л аварна.</p>
<p><strong>М.МӨНХЦЭЦЭГ</strong></p>


Улс орны хөгжлийн түлхүүр нь боловсрол юм

<div class="xdj266r x14z9mp xat24cr x1lziwak x1vvkbs x126k92a">
<p dir="auto">ОБЕГ-ын харьяа Агаараас эрэн хайх, аврах 111 дүгээр анги БНФУ-аас Зүүн ази бүсийн Иргэний хамгаалалтын асуудал хариуцсан төлөөлөгч, хошууч Кристофф Бауманн нар “Урсгал болон тогтмол усны мандлаас эрэн хайх, аврах ажиллагаа”-ны дадлага, сургалтыг зохион байгуулж, сургалтад хамрагдсан алба хаагчдад гэрчилгээ гардууллаа.</p>
</div>
<div dir="auto">Тус арга хэмжээнд ОБЕГ-ын Санхүү ар талын газрын дарга, хурандаа Т.Мөнхдорж оролцож, сургалтад хамрагдсан алба хаагчдад амжилт хүссэн юм.</div>
<div dir="auto">Сургалтад хамрагдсан алба хаагчид нисдэг тэргээр уснаас аврах ажиллагааны дадлагыг хийж, ур чадвараа нэмэгдүүлсэн бөгөөд</div>
<div dir="auto">сургалтад 111 дүгээр анги, Үндэсний аврах бригад, Нийслэлийн аврах ангийн 30 орчим алба хаагч хамрагдлаа.</div>
<div class="x14z9mp xat24cr x1lziwak x1vvkbs xtlvy1s x126k92a">
<p dir="auto">Тус сургалт нь Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Франц Улсын Засгийн газар хооронд байгуулсан санхүүгийн хэлэлцээрийн хүрээнд хэрэгжиж байгаа “Онцгой байдлын байгууллагын агаараас аврах ажиллагааны нэгжийн чадавхыг бэхжүүлэх төсөл”-ийн хүрээнд явагдсан гэдгээрээ онцлог юм.</p>
</div>


ОБЕГ: Нисдэг тэргээр уснаас аврах ажиллагааны дадлага хийж, ур чадвараа нэмэгдүүллээ

<p>Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах гол төслийн нэг Туулын хурдны замын барилга угсралтын ажлыг эхлүүлэх бэлтгэл хангаж байна. Уг замыг барих тендерт өнгөрсөн долоодугаар сарын 23-ны өдөр Хонгконгийн “ХаоЮань групп” ХХК шалгарч, гэрээ байгуулаад удаагүй байгаа юм.</p>
<p>Туулын хурдны зам нь Улаанбаатар-Налайх чиглэлийн авто замаас Баруун аймаг руу салдаг аюулгүйн тойрог хүртэл нийт 6 эгнээ 32 км үргэлжилнэ. Мөн найман байршилд хоёр түвшний уулзвар, 13 байршилд 9,878 метр урт гүүр, дөрвөн байршилд 190 метр уртт туннельтэй байхаар төлөвлөсөн. Хотын төвөөр дайрах хэсгийг гүүрэн байгууламжаар шийдэж, шинэлэг архитектурын өнгө төрхтэйгээр орчин үеийн стандартаар барих цогц авто замын төсөл.</p>
<p>Туулын хурдны замыг барьснаар Наадамчдын өргөн чөлөөний ачаалал 15–30 хувь, Энхтайваны өргөн чөлөөний ачаалал 11–25 хувь, Чингисийн өргөн чөлөөний ачаалал 10–25 хувь, Сонсголонгийн гудамжийн ачаалал 5–17 хувиар буурах тооцоо, судалгаатай. Түүнчлэн замын хөдөлгөөний дундаж хурд 13.5 хувиар нэмэгдэж, замын урсгалын тэнцвэр сайжирна. Ачаа тээврийн урсгал төвийн замаар дайрах шаардлагагүй болж, орон сууцны бүсийн агаарын бохирдол, дуу чимээ багасна. Ингэснээр хотын иргэд эрүүл, амар тайван орчинд амьдрах нөхцөл бүрдэж, түгжрэл буурах, худалдаа үйлчилгээ, үйлдвэрлэл, аялал жуулчлалыг шинэ түвшинд хүргэх, хөрөнгө оруулалтыг татах, ажлын байр бий болгох олон талт ач холбогдолтой.</p>


Туулын хурдны замын барилга угсралтын ажлын бэлтгэл хангаж байна

<div class="xdj266r x14z9mp xat24cr x1lziwak x1vvkbs x126k92a">
<p dir="auto">Төв цэнгэлдэх хүрээлэнгийн удирдлагууд Улаанбаатар хотод цахилгаан дугуй, скүүтерийн түрээсийн үйлчилгээ эрхэлдэг JET, ECO bike, TAPA, U GO зэрэг компанийн төлөөллүүдтэй уулзалт зохион байгууллаа.</p>
</div>
<div dir="auto">Уулзалтаар цэнгэлдэх хүрээлэнгийн гадна талбайд скүүтер, дугуйг хэрэглэгч дурын байршилд орхих нь талбайн өнгө үзэмж болон иргэдийн зорчиход хүндрэл учруулж байгааг онцлон тэмдэглэлээ.</div>
<div dir="auto"> Хамтдаа шийдвэрлэх алхамууд:</div>
<div dir="auto">Эмх замбараагүй байршуулалтыг нэн даруй цэгцлэх</div>
<div dir="auto">Цэнгэлдэх хүрээлэнгийн ойролцоо байнгын дугуй, скүүтер зогсоолын цэг байгуулах</div>
<div class="x14z9mp xat24cr x1lziwak x1vvkbs xtlvy1s x126k92a">
<p dir="auto">Түрээсийн үйлчилгээ эрхлэгч компаниуд уг асуудлыг шийдвэрлэхэд идэвхтэй хамтран ажиллахаа илэрхийлж, хэрэглэгчдийн тав тух, хотын соёлд нийцсэн үйлчилгээг бий болгох зорилго тавьж байна.</p>
</div>


Төв цэнгэлдэх хүрээлэн: Скүүтер, дугуйн эмх замбараагүй байдлыг цэгцэлнэ

<p>Өнгөрсөн лхагва гаригт Европын удирдагчид болон Украины ерөнхийлөгч Дональд Трамптай цахим уулзалт хийв. Энэ уулзалт нь Трампын Владимир Путинтэй хийх дээд хэмжээний уулзалтын өмнө болж байгаа юм. Энэхүү уулзалтад Зеленскийгээс гадна Герман, Финланд, Франц, Их Британи, Итали, Польш, Европын Холбооны удирдагчид болон НАТО-гийн ерөнхий нарийн бичгийн дарга Марк Рютте оролцов. Өмнө нь Украины асуудлаарх хэлэлцээрт Европын холбоотнууд болон АНУ-тай уулзахад Польшийг дандаа ерөнхий сайд Туск төлөөлдөг байсан бол энэ удаа консерватив үзлээрээ олон нийтэд танигдсан шинэ ерөнхийлөгч Кароль Навроцкий төлөөлсөн юм. Энэхүү хамтарсан цахим хурлын дараа Европын удирдагчид болон Зеленский АНУ-ын ерөнхийлөгч Дональд Трамп, дэд ерөнхийлөгч Жей Ди Вэнстэй тус тусдаа онлайн уулзалт хийв. Эдгээр цахим хурлын дараа Украиныг дэмжих төлөвлөгөө боловсруулж, хэрэгжүүлдэг орнуудын “Санаачлагчдын эвсэл” нэртэй бүлгийн онлайн хурал болов. Европын удирдагчид ерөнхийлөгч Трамптай хийсэн энэхүү яриаг эергээр үнэлж, Германы канцлер Фридрих Мерц “Украинд энх тайван тогтох найдлага байна. Европын болон Украины аюулгүй байдлын суурь ашиг сонирхлыг хангах нь АНУ-ын ерөнхийлөгч Дональд Трамп, ОХУ-ын ерөнхийлөгч Владимир Путин нарын энэ сарын 15-нд Аляскт хийх Украины энхийн хэлэлцээрийн гол сэдэв байх ёстой. Путин, Трамп нарын уулзалтын дараа үргэлжлэх энхийн хэлэлцээнд Украин заавал оролцох ёстой. Дараагийн уулзалтууд болно гэвэл Украин хэлэлцээний ширээнд сууж байх ёстой. Мөн Украины газар нутгийн асуудлыг хэлэлцэж болох ч Орост эзлэгдсэн Украины нутаг дэвсгэрийг хууль ёсоор хүлээн зөвшөөрөх тухай асуудал огт байж болохгүй. Аль ч улсын хил хязгаарыг хүч хэрэглэн өөрчлөх ёсгүй гэсэн олон улсын зарчим хүчинтэй хэвээр үлдэх ёстой. Энэ нь АНУ-ын ерөнхийлөгч Дональд Трамп, ОХУ-ын ерөнхийлөгч Владимир Путин нарын энэ сарын 15-нд Аляскт хийх Украины энхийн хэлэлцээрийн гол сэдэв байх ёстой”, НАТО-гийн ерөнхий нарийн бичгийн дарга Марк Рютте “Одоо бөмбөг Путины талд очлоо. Европ, АНУ хоёр Украинд дайн дуусгах хүсэлдээ нэгдмэл байна”, Европын комиссын ерөнхийлөгч Урсула фон дер Ляйен “Трамптай хийсэн яриа маш сайн болсон. Өнөөдөр Европ, АНУ, НАТО Украинд хандах нийтлэг байр сууриа бэхжүүллээ”, Францын ерөнхийлөгч Эммануэль Макрон “Газар нутгийн солилцооны асуудлыг зөвхөн Украин оролцсон тохиолдолд ярилцах боломжтой. Украинтай холбоотой газар нутгийн асуудлыг зөвхөн Украины ерөнхийлөгч л хэлэлцэх боломжтой”, Их Британи улсын ерөнхий сайд Кир Стармер “Олон улсын хил хүчээр өөрчлөгдөх ёсгүй. Мөн Украин ямар ч хэлэлцээрийн хүрээнд газар нутгийн бүрэн бүтэн байдлаа хамгаалахын тулд найдвартай, итгэл даах аюулгүй байдлын баталгаатай байх ёстой”, Финландын ерөнхийлөгч Александр Стубб “Бид хамтдаа гал зогсоох болон урт хугацааны энх тайвны төлөө ажиллаж байна. Бид Украинд бүх шатанд нь дэмжлэг үзүүлнэ. Ирэх хэдэн өдөр, долоо хоног шийдвэрлэх үе байх болно”, Италийн ерөнхий сайд Жорджа Мелони “Одоо Орос Аляскад хэрхэн авирлахыг харах цаг болсон. Учир нь өнөөдрийг хүртэл тэд ямар нэгэн томоохон алхам хийх хүсэл зорилгоо харуулаагүй байгаа”, АНУ-ын дэд ерөнхийлөгч Жей Ди Вэнс “Тайзанд гарахын өмнө би ерөнхийлөгч Трамптай ярилцсан, тэр маш энгийнээр, “Европт дахин энх тайван авчрах нь манай засаг захиргааны эрхэм зорилго байх болно” гэж хэлсэн, Украины ерөнхийлөгч Владимир Зеленский “Манай улсын бүрэн эрхт байдалд хамаарах аливаа асуудлыг ард түмний оролцоогүйгээр, Украины Үндсэн хуулийг зөрчин хэлэлцэх боломжгүй. Манай улсыг Европын Холбоонд болон НАТО-д элсэх асуудалд Орос хориг тавих эрхгүй. Трамп, Путин нарын Аляскт хийх уулзалтын гол сэдэв нь Украинд гал зогсоох асуудал байна гэдэгт найдаж байна. Бид энэ уулзалт нь нэн даруй гал зогсоох байх гэж найдаж байна. Энэ талаар АНУ-ын ерөнхийлөгч олон удаа ярьсан. Тэр надад уулзалтын дараа бид холбоо тогтоож, хэрвээ ямар нэг үр дүн гарвал бүгдийг нь ярилцаж, дараагийн хийх алхмаа хамт тодорхойлох болно гэж амласан. Манай улсын аюулгүй байдлын баталгаа үнэхээр найдвартай байх ёстой. Ерөнхийлөгч Трамп Украины аюулгүй байдлыг дэмжиж байгаа, мөн Америк үүнд оролцоход бэлэн байгаа гэж өнөөдөр надад хэлсэн” гэж хэлсэн байна.</p>
<p>Энэхүү онлайн дээд хэмжээний уулзалтын дараа Украиныг дэмжих төлөвлөгөө боловсруулан хэрэгжүүлж буй улсуудын “Сайн дурын коалици” нэртэй бүлгийн нэрийн өмнөөс Франц, Герман, Их Британи хамтарсан мэдэгдэл гаргав.</p>
<p>Уг мэдэгдэлд “Украины оролцоогүйгээр Украинд энх тайван тогтоох боломжгүй. Дипломат шийдэл нь Европ ба Украины үндсэн аюулгүй байдлын чухал ашиг сонирхлыг хамгаалах ёстой. Утга учиртай хэлэлцээ зөвхөн гал зогссон нөхцөлд явагдана. Хэрэв гал зогсоохгүй бол Оросын эсрэг хориг арга хэмжээг чангатгах ёстой. Олон улсын хил хүчээр өөрчлөгдөх ёсгүй. Мөн аюулгүй байдлын баталгааны хүрээнд Украинд армийн бүрэлдэхүүн, тоо, хүчин чадалд болон бусад орны армитай хамтран ажиллахад ямар нэгэн хязгаарлалт байх ёсгүй. Украин Европын Холбоо, эсвэл НАТО-д элсэх талаар Орос ямар нэгэн хориг тавих эрхгүй байх ёстой” гэжээ. Кремль өмнө нь Украиныг НАТО-д элсэхийг хориглох нь дайныг зогсоох нөхцөлүүдийн нэг гэж удаа дараа мэдэгдэж байсан билээ.</p>
<p>Reuters агентлаг эх сурвалжаас эш татан “Энэхүү онлайн дээд хэмжээний уулзалтын үеэр Европын орнуудын удирдагчид, мөн АНУ-ын ерөнхийлөгч Дональд Трамп, Украины ерөнхийлөгч Владимир Зеленский нарын Владимир Путинтэй уулзах боломжийн талаар хэлэлцсэн байна. Ийм уулзалтыг Европ, эсвэл Ойрхи Дорнодын хотуудад хийх хувилбар хэлэлцэгдсэн юм байна” гэж мэдээлэв. Тэгвэл ерөнхийлөгч Трамп Цагаан ордонд сэтгүүлчдэд “Хэрэв Аляска дахь Оросын ерөнхийлөгчтэй хийх миний уулзалт амжилттай өнгөрвөл, Путин ба Зеленский хоёрыг аль болох хурдан уулзуулмаар байна” гэж хэлжээ. Сэтгүүлчийн “Та Владимир Путиныг Украинд энгийн иргэдийг довтлохгүй болно гэдэгт итгэж байна уу?” гэсэн асуултад Трамп “Би үгүй байх гэж бодож байна. Би энэ талаар түүнтэй олон удаа сайхан яриа өрнүүлсэн. Гэтэл гэртээ очоод телевизээр асрамжийн газар, орон сууцанд Оросын пуужин цохилт өгч, хүмүүс гудамжинд нас барж байхыг би хардаг. Иймээс энэ баасан гаригт надтай уулзсаны дараа Путин дайныг зогсоохоос татгалзвал Оросыг “маш ноцтой үр дагавар” хүлээж байх болно” гэж хариулсан байна. Ийнхүү дэлхий нийтэд Аляскт түүхэн уулзалт болох эсэхийг харах л үлдэв. Гэсэн ч хэргийн гол учир нь ардчиллын тэргүүлэгч гүрний удирдагч олон улсын шүүхээс эрэн сурвалжлагдаж байгаа гэмт хэрэгтэн, Чечень, Гүрж, Сири, Украины олон хот, сууриныг газрын хөрстэй тэгшилж, олон зуун мянган хүний аминд хүрч, сая сая хүнийг тахир дутуу болгосон алуурчныг өөрийн эх оронд урьж, эн тэнцүү нөхцөлд хэлэлцээ хийх гэж байгаа нь “ардчилсан” гэх манай нийгмийн тогтолцоо бүрэн дампуурсан гэдгийг баталж байгаа явдал юм.</p>
<p>IT тэрбумтан Илон Маск АНУ-ын бүх яам, агентлагаас илүү эрхтэй цоо шинэ хороог тэргүүлж авлигатай тэмцэх гээд хүчин мөхөстсөн. Тэрээр “АНУ-ын төр, захиргааныхан террорист ХАМАС бүлэглэлд хүртэл тусламж үзүүлж, дундаас нь татвар төлөгч бидний тэрбум, тэрбум ам.долларыг завшдаг нь батлагдлаа” гэж олон нийтэд зарлаад ч тусыг олоогүй. Харин АНУ-ын төр засгийнхан дахин их алдагдалтай төсөв баталж, татвар төлөгчдийн мөнгийг сурсан зангаараа завших гэж байгааг Илон Маск эсэргүүцэж Дональд Трамптай тангараг тасарсан. Ийнхүү АНУ-ын IT тэрбумтан, дэлхийн тэргүүн баян Илон Маск “Ардчилал гэх үгний ард нуугдсан авлигачдын энэ тогтолцоог засна гэж байхгүй. Үндсээр нь нурааж жинхэнэ ардчилсан нийгэм байгуулах ёстой юм байна” гэдгийг бидэнд баталж өгсөн. Ганцхан жишээ авахад, өнөөдөр “ардчилсан” гэх улсын иргэд өөрийн намаа ч санхүүжүүлээд аваад явчих чадваргүй хүмүүсийг сонгуулиар гаргаж, улсынхаа санхүүг тэдний мэдэлд өгч байна. Энэ нь гудамжинд гуйлга гуйж буй хүмүүсийн хэн нэгийг нь сонгож өөрийн гэрийн санхүүг даатгуулж буйтай агаар нэг зүйл. Ганцхан үнэтэй костюм өмссөн гэдгээр л ялгарч байна. Ийм ардчилал гэж байх ёсгүй. Иймээс Трамп, Путин хоёрын уулзалтаас илүү бидний хувьд хамгийн чухал асуудал нь хэрхэн жинхэнэ ардчилсан нийгэм байгуулах вэ гэдэг асуулт болчихоод байна.</p>
<p>&nbsp;</p>
<p style="text-align: right;">Г.АМАРСАНАА</p>


Хамгийн чухал асуудал

<p>Ирэх 7 хоног буюу наймдугаар сарын 18-наас 24-ний өдөр хүртэл цахилгаан шугам тоноглолд засвар үйлчилгаа хийх хуваарийг танилцуулж байна.</p>
<p><img decoding="async" src="https://zogii.mn/assets/images/uploads/1508202506574317,18.jpg" alt="" /><img decoding="async" src="https://zogii.mn/assets/images/uploads/1508202506574818,19.jpg" alt="" /><img decoding="async" src="https://zogii.mn/assets/images/uploads/1508202506575219.jpg" alt="" /><img loading="lazy" decoding="async" src="https://zogii.mn/assets/images/uploads/1508202506575620.jpg" alt="" width="1635" height="267" /><img decoding="async" src="https://zogii.mn/assets/images/uploads/1508202506580121.jpg" alt="" /><img decoding="async" src="https://zogii.mn/assets/images/uploads/1508202506580622.jpg" alt="" /></p>


Хайх