Р.Булгамаа: Монгол Улс 30 биш, гуравхан сая иргэнтэй, аль нэг улсын хил дээр очоод бөхөлзөөд зогсдог байх ёсгүй

Өнөөдөр буюу наймдугаар сарын 18-ны өдрийн байдлаар Тэрэлж, Туул /Босгийн гүүр/, Сөгнөгөр зэрэг голуудын усны түвшин өмнөх өдрийнхөөс 10-25 см нэмэгдэж, олон жилийн дундаж түвшинг 15-25 см, Улз гол Дашбалбар сум орчимд үерийн аюултай түвшинг 5 см тус тус давсан байдалтай байна.
Маргааш буюу наймдугаар сарын 19-ний өдөр Туул гол Улаанбаатар хот орчимд усны түвшин 10 см орчим нэмэгдэх төлөвтэй байна.
Өнөөдөр баруун аймгуудын нутгийн зарим газар, төвийн аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр бороотой тул дээрх голууд болон гол мөрний сав дагуу суурьшиж, нутаглаж буй ард иргэд, аж ахуйн нэгж байгууллага, аялж, амарч, зугаалж яваа хүмүүсийг үерийн аюулаас сонор сэрэмжтэй байж, голын эрэг хөвөө дагуу бууж сууршихгүй байх, бага насны хүүхдэд тавих анхаарал халамжаа сайжруулах, зөвхөн зөвшөөрөгдсөн зам, гүүрээр зорчихыг зөвлөж байна.

Туул гол Улаанбаатар хот орчимд 10 см орчим нэмэгдэх төлөвтэй байна

2025 оны наймдугаар сарын 18-27-ныг хүртэлх цаг агаарын урьдчилсан төлөв
Наймдугаар сарын 20-нд төв болон говийн аймгуудын ихэнх нутаг, 21-нд зүүн аймгуудын ихэнх нутгаар ахиухан хэмжээний усархаг бороо орох тул үер ус, аянга, цахилгаан, мөндөр, нөөлөг салхины аюулаас сэрэмжтэй байхыг онцгойлон анхааруулж байна.
Хур тунадас: Наймдугаар сарын 18-нд Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Онон, Улз голын хөндийгөөр, 19-нд баруун аймгуудын нутгийн зарим газар, төвийн аймгуудын нутгийн баруун хойд хэсгээр, 20-нд баруун аймгуудын нутгийн зүүүн хэсэг, төв болон говийн аймгуудын ихэнх нутаг, зүүн аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр, 21-нд нутгийн зүүн хагаст ахиухан хэмжээний усархаг бороо, 22-нд төв болон зүүн аймгуудын нутгийн хойд хэсгээр, 23-нд төв болон говийн аймгуудын нутгийн зарим газар, 24-нд төв болон зүүн аймгуудын нутгийн хойд хэсгээр, 26-нд баруун аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр, 27-нд нутгийн хойд хэсгээр бороо, дуу цахилгаантай аадар бороо орно.
Салхи: Ихэнх хугацаанд ихэнх нутгаар секундэд 5-10 метр, борооны өмнө салхи түр зуур ширүүснэ.
Агаарын температур: Наймдугаар сарын 20, 21-нд ихэнх нутгаар сэрүүсч Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Идэр, Тэс, Эг, Үүр голын хөндийгөөр шөнөдөө 3 хэмийн хүйтнээс 2 хэмийн дулаан, өдөртөө 13-18 хэм, говийн бүс нутгаар шөнөдөө 12-17 хэм, өдөртөө 23-28 хэм, бусад нутгаар шөнөдөө 5-10 хэм, өдөртөө 17-22 хэм дулаан байна. Наймдугаар сарын 22-нд нутгийн баруун өмнөд хэсгээр, цаашдаа ихэнх нутгаар дулаарна.
Улаанбаатар хот орчмын 10 хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
Хур тунадас: Наймдугаар сарын 20-нд ахиухан хэмжээний усархаг бороо, 21-нд бага зэргийн бороо орно. Дуу цахилгаантай.
Салхи: Ихэнх хугацаанд секундэд 5-10 метр, борооны өмнө салхи түр зуур ширүүснэ.
Агаарын температур: Наймдугаар сарын 20, 21-нд сэрүүсэж шөнөдөө 3-8 хэм, өдөртөө 14-19 хэм дулаан байна. Бусад хугацаанд шөнөдөө 6-11 хэм, өдөртөө 20-25 хэм дулаан байна.

Ойрын 10 хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв

БНХАУ-ын “Yutong Bus” компанид үйлдвэрлэсэн “ZK6117H” загварын их багтаамжийн 7 автобусаар Х:19 “Сүхбаатарын талбай-Чингис хаан ОУНБ”, Х:20 “5 шар-Чингис хаан ОУНБ” чиглэлд иргэдэд үйлчилж байна.
Иргэдээс тус чиглэлд шөнийн цагаар нийтийн тээврийн хэрэгсэл явуулж өгнө үү гэсэн санал хүсэлт ирүүлсний дагуу ШҮ:4 “Сүхбаатарын талбай-Чингис хаан ОУНБ” чиглэлийг шинээр нээж, 2025 оны наймдугаар сарын 20-ны өдрөөс эхлэн иргэдэд үйлчлэхээр боллоо гэж Нийтийн тээврийн бодлогын газраас мэдээллээ.

Чингис хаан ОУНБ руу нийтийн тээврийн хэрэгсэл 24 цагийн турш үйлчилнэ

Сутай хайрханы тэмдэглэл

АНУ ба Оросын ерөнхийлөгчдийн яриа хэлэлцээ Аляскийн Анкориж дахь АНУ-ын Агаарын цэргийн баазад бараг гурван цаг болж өндөрлөв. Энэ бол ОХУ Украинд бүрэн хэмжээний довтолгоо эхэлснээс хойших АНУ, Оросын удирдагчдын анхны уулзалт юм. Улсын тэргүүнүүдээс гадна Оросын талаас Гадаад хэргийн сайд Сергей Лавров, Путины туслах Юрий Ушаков нар, Америкийн талаас Төрийн нарийн бичгийн дарга Марко Рубио, Трампын тусгай элч Стив Уиткофф нар оролцсон байна.
Их Британийн The Guardian сонин “Трамп, Путин нарын уулзалтын шууд дамжуулалтаар Трамп Оросын удирдагчид зориулан хэд хэдэн удаа алга ташиж буйг харуулсан боловч Цагаан Ордны эвлүүлсэн хувилбарт түүний алга ташилтыг нь хасчээ. Харин Кремлийн хэвлэлийн алба Трамп алга ташиж буй зургийг баяртайгаар түгээв” гэж мэдээлэв.
Уулзалтын дараа Трамп, Путин нар хамтран хэвлэлийн бага хурал хийсэн ч сэтгүүлчдийн ганц ч асуултад хариулсангүй. Путин “Урьж уулзсанд нь Трампт талархал илэрхийлье. Орос, АНУ хоёр хөрш бөгөөд энэ уулзалт манай хоёр улсыг цаашид олон сувгаар хамтран ажиллах боломж нээж байна. Бидний дараагийн уулзалт Москвад болох байх” гэж мэдэгдэн олон улсад биш юм гэхэд дотооддоо АНУ-ын ерөнхийлөгчтэй нэг зиндаанд очсон гэдгээ харуулах өөрийн гол зорилгыг биелүүлэв. Харин Путинтэй уулзсаныхаа дараа АНУ-ын ерөнхийлөгч “Fox News”-д ярилцлага өгч “Цөмийн том гүрнүүд хоорондоо ярилцаж байгаа нь сайн хэрэг. Путин асуудлыг шийдэхийг хүсч байна. Орос ба Украин тохиролцоонд ойртсон. Цаашдын алхам одоо Украины ерөнхийлөгч Зеленскийн гарт очсон. Би биш, Путин өөрөө Зеленскийтэй уулзах санал гаргасан. Би ерөнхийлөгч Путин, Зеленский нарыг ирэх долоо хоногт уулзуулж өгөхөд бэлэн байна. Би өөрөө заавал баймааргүй байгаа ч энэ асуудлыг баталгаажуулахыг хүсч байна. Украины аюулгүй байдлын баталгааны асуудлаар Путин ихэнх зүйлийг зөвшөөрсөн. Зеленскийд Путины санал болгосон хэлэлцээрийг зөвшөөрөхийг зөвлөж байна. Орос бол маш хүчтэй гүрэн, харин тэд биш” гээд “Владимир Путин надад яагаад өмнөх сонгуульд Жо Байденд ялагдсан шалтгааныг тайлбарласан” гэж онцлоод “Путин АНУ-ын шуудангаар санал өгөх систем нь буруу юм. Өөр ямар ч улсад ийм санал хураалт болдоггүй, энэ бол ардчилсан бус үйл явц. Шуудангаар ирсэн саналын хуудсыг олон хүний гар дамжуулдаг” гэж тайлбарласан гэжээ. Гэтэл шуудангаар санал өгөх арга нь Их Британи, Герман, Австри, Канад, Швейцарь гэх мэт олон улсад хэрэглэгддэг бөгөөд Олон улсын Ардчилал ба Сонгуулийн туслалцааны хүрээлэн (IDEA) болон АНУ- ын Сонгуулийн туслалцааны комисс “Шуудангаар санал өгөхөд хууль бус үйлдэл гарах түвшин маш бага. Жишээ нь, АНУ-д 2000–2020 онд шуудангаар ирүүлсэн саналын хуудаснаас илрүүлсэн зөрчилтэй саналын хуудас бүх саналын хуудасны ердөө 0,00006 хувь байсан” гэж дүгнэсэн билээ.
Хамгийн гол нь АНУ- ын ерөнхийлөгч Дональд Трамп Оросын удирдагчтай уулзсаныхаа дараа Украины ерөнхийлөгч Владимир Зеленский болон Европын бусад улсын удирдагчидтай утсаар ярьж “Би түр гал зогсоохыг бус энхийн гэрээ байгуулах ёстой гэж үзэж байна. Иймээс энэ сарын 18- нд Цагаан ордонд Украины ерөнхийлөгчтэй уулзсаны дараа ирэх баасан гаригт буюу наймдугаар сарын 22-нд Орос, Украин, АНУ гэсэн гурван улсын төрийн тэргүүнүүдийн дээд хэмжээний уулзалт хийх бодолтой байна” гэж мэдээлжээ. Иймээс Трамп гурван улсын уулзалтаар “Украинд эзэлсэн газар нутгийг Орост “де факто” буюу түр хугацаагаар мэдэлд нь үлдээж, оронд нь энхийн гэрээ байгуулах, эсвэл “де юри” буюу бүр мөсөн өгч ардчиллаас ухрах уу” гэсэн асуудал босч ирэв. Учир нь Путины дэглэмээс дүрвэн гарсан Оросын хүний эрхийн байгууллагууд болон “Антивоенный комитет России”, “Форум свободных народов России” байгууллагууд хамтарсан мэдэгдэл гаргаж, энэ сарын 14-ний пүрэв гаригт Францын “Le Monde” сонинд нийтлүүлсэн юм. Тэд энэхүү мэдэгдэлдээ АНУ, Оросын ерөнхийлөгч Дональд Трамп, Владимир Путин нарын Украинд энх тайван тогтоох асуудлаар Аляскад хийх уулзалтаар Киев ба Европын зөвшөөрөлгүйгээр Украины талаар ямар ч гэрээ хийхийг хориглохыг дэлхийн удирдагчдад уриалсан билээ. Энэхүү мэдэгдэлд гарын үсэг зурсан хүмүүсийн дунд “Чөлөөт Орос сан”-ийн тэргүүн Наталья Арно, Нобелийн энх тайвны шагналт “Мемориал” хүний эрхийн нийгэмлэгийн хамтын дарга асан Олег Орлов, “Иргэн. Арми. Хууль” хүний эрхийн бүлгийн захирал Сергей Кривенко болон бусад хүмүүс байв. Тэд Европ болон дэлхийн удирдагчдад хандан “Трамп, Путины уулзалтын үр дүнд богино хугацааны тактикийн тохиролцоо гарч болох бөгөөд энэ нь Украин, Европ болон олон улсын аюулгүй байдалд нөхөж баршгүй хор хохирол авчирна” хэмээн анхааруулаад “Аляска–2025-ын үр дүн 1938 оны Мюнхен, эсвэл 1945 оны Ялта болж болохгүй” гэж мэдэгдсэн байна. “Мюнхен- 1938” нь Германи, Итали, Их Британи, Францын гэрээгээр Чехословакийг нацист Германд өгсөн бол “Ялта- 1945” нь АНУ, Их Британи, ЗХУ, Франц, Хятад улсад дэлхийг хуваан захирах эрх олгосон юм. Иймээс Оросын хүний эрхийн байгууллагууд өөрсдийн гаргасан энэхүү уриалгад “Трамп, Путин нарын уулзалт Оросын хууль бус түрэмгийллийг хууль ёсны мэт болгож, Украины 1991 оны хил хязгаарыг хүчээр өөрчлөхийг зөвшөөрөх аюул дагуулж байна. Бид Путины дэглэмийн эсрэг тавьсан хориг арга хэмжээг сулруулах, эсвэл цуцлах магадлалд мөн санаа зовж байна. Энэ нь Путиныг дахин олон улсын тавцанд гаргаж “G7”, спорт, соёлын арга хэмжээнд оролцох боломж олгож, түүний дарангуйллыг хууль ёсны мэт болгоно. Үүнээс гадна Украинд урьд өмнө байгаагүй дарамт үзүүлж, шударга бус тохиролцоог хүлээн зөвшөөрүүлж, Путины энэ ичгүүртэй хэлэлцээрийг дэмжих олон улсын кампанит ажлыг өдөөх болно. Иймээс олон улсын хамтын нийгэмлэг Оросын эсрэг хориг арга хэмжээг хадгалах төдийгүй улам чангатгах ёстой. Энэ нь Оросын дайралт бүрэн зогсох хүртэл, эзэлсэн бүх газар нутгийг чөлөөлөх хүртэл, улс төрийн хоригдлууд, Украины иргэн болон цэргийн олзлогдсон хүмүүсийг суллах хүртэл, гэм буруутнууд хариуцлага хүлээх хүртэл үргэлжлэх ёстой” гэж онцлон дурджээ.
Путины дарангуйллын дэглэмээс дүрвэсэн Оросын улстөрчид болон хүний эрхийн байгууллагууд, хэвлэл мэдээллийнхэн Путиныг Украинд халдан довтолсны дараа “ОХУ-ыг яавал эзлэн түрэмгийлэгч улс биш болгож дарангуйллын дэглэмээс салгах вэ?” гэсэн асуудлаар дөрвөн удаа чуулган зохион байгуулсан юм. Харин 2023 оны нэгдүгээр сарын 31-нд Брюссельд “Оросын чөлөөт ард түмний форум” болов. Энэ нь дүрвэн гарсан Оросуудын тав дахь удаагаа зохион байгуулсан чуулган байсан бөгөөд оролцогчдын тоогоороо хамгийн өргөн хэмжээний уулзалт болсон билээ. Уг форум Европын парламентын байранд, Европын парламентын гишүүдийн оролцоотой болж өнгөрсөн. Энэ чуулганаар ирээдүйн Орос улсын төр, засгийнхан болох эдгээр хүний эрхийн төлөө тэмцэгч байгууллага, хувь хүмүүс “Одоогийн ОХУ-ыг дарангуйллын дэглэмээс нь үүрд салгахын тулд Хамтын нөхөрлөлийн бие даасан, ардчилсан улсууд болгон задлах ёстой юм байна” гэсэн шийдвэрт хүрч бүр “Элстэй нийслэлтэй Ойрдын Бүгд Найрамдах улс”, “Улаан үд нийслэлтэй Буриад улс”, өнөөгийн Якут,Туваг нэгтгэн “Саха улс”, өнөөдөр хүн амынх нь 70 гаруй хувийг украинчууд бүрдүүлж байгаа Хабаровскийн хязгаарыг “Номхон далайн Бүгд найрамдах улс” гэх мэтээр нэрлэн тус тусынх хилийг далбаатай нь хамт хэвлэсэн, өнөөгийн Орос улсыг 43 бие даасан улс болгон хуваасан “Карта свободных государств России” буюу “Оросын чөлөөт улсуудын газрын зураг”-ийг дэлхий нийтэд танилцуулсан билээ. Харин үүнээс хойш уг асуудлаар дахин чуулган зохион байгуулагдаагүй бөгөөд энэ нь Путины дэглэмийн дараахь Оросын төр, засгийнхан өөрсдийн тавьсан зорилгодоо хүрсэн гэсэн үг юм.
Маш товчоор Трамп гурван улсын уулзалтаар Орост Украины газар нутгийн нэгийг нөгөөгөөр нь солих явдлыг хууль ёсоор хүлээн зөвшөөрөх аваас АНУ-ын эрх ашгийг хөсөрдүүлсэн хэргээр өөрийн импичментийг эхлүүлэх болно. Харин Путины хувьд ЗХУ-ыг түүх болгож үлдээсэн түүхий нефтийн үнийн уналт ОХУ-ын “толгойг залгих”-аар өдөр өдрөөр ойртсоор байна. Иймээс энэ бүхэн эцэстээ “Ирэх 11 сарын орчим Путин, Трамп нар хамт суудлаасаа ховхрох уу?” гэсэн ганц асуулт болж хувирав.
 
Г.АМАРСАНАА

Ирээдүйн Орос улсын төр, засгийнхан: Аляскийн уулзалтын үр дүн “Мюнхен 1938”, “Ялта 1945” болох ёсгүй

Нийслэлийн төвийн зургаан дүүрэгт байрладаг 17 хүнсний зах, худалдааны төвд худалдаалагдаж буй 36 нэр төрлийн хүнсний бараа бүтээгдэхүүний үнэ, 2025 оны наймдугаар сарын 11-ний өдрийн ажиглалт.
Махны дундаж үнэ 
Хонины ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 16809 төгрөг, үхрийн ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 20848 төгрөгийн үнэтэй тус тус худалдаалагдаж байна. Өмнөх долоо хоногтой харьцуулахад үхрийн ястай махны үнэ 1.0 хувиар буурч 20848 төгрөг, үхрийн цул махны үнэ 1.1 хувиар буурч 24080 төгрөгийн дундаж үнэтэй байна
Гурилын үнэ
“Алтан тариа” нэрийн савласан нэг кг гурилын дундаж үнэ дээд зэрэг нь 3358 төгрөг, I зэрэг нь 2424 төгрөг, II зэрэг нь 1335 төгрөг байна. Худалдан авагч ихээр үйлчлүүлдэг “Барс” худалдааны төвд “Алтан тариа” нэрийн савласан нэг кг гурилын дундаж үнэ дээд зэрэг нь 3200 төгрөг, I зэрэг нь 2400 төгрөг, II зэрэг нь 1600 төгрөгөөр тус тус худалдаалагдаж байна.
 Хүнсний ногооны үнэ
Өмнөх долоо хоногтой харьцуулахад хүрэн манжин 0.2 хувиар буурч 4438 төгрөг, монгол лууван 0.1 хувиар өсч 3916 төгрөг, монгол төмс 8.8 хувиар буурч 3431 төгрөг, монгол сонгино 4.5 хувиар буурч 4395 төгрөг, монгол байцай 4.5 хувиар буурч 3888 төгрөгийн дундаж үнэтэй байна

Хайх