Хичээл эхлээд яг нэг сар болж байна. Сарын хугацаанд шинэ сурагчид болох зургаан настнууд маань сургуульдаа хэрхэн дассан бол.
Анх хаана ирж байгаагаа ч ойлгохгүй үеийнхнийхээ дунд бужигнаж явсан балчрууд хэр нийгэмшиж байгааг сонирхохоор сургуулийн зүг зорилоо. Хүүхэд байгаа газар үргэлж гэрэл гэгээ цацарч байдаг гэдэгтэй хэн ч маргахгүй биз. Тиймдээ ч инээд цалгисан эрдмийн өргөө болсон сургууль хамгийн сайхан газар. Тэндээс л бид бүгд амьдралын хамгийн нандин, мартагдашгүй мөчүүдээ дурсан санаж амьдардаг.
Их хотын чимээн дундуур бодол тээн алхсаар гурван давхар цэнхэр барилгын бор модон хаалгыг татахад хүүхдүүдийн инээлдсэн, тоглосон, бужигнасан өвөрмөц ертөнц угтан авлаа.
Энэ бол 100 гаруй жилийн түүхтэй Нийслэлийн ерөнхий боловсролын 3 дугаар сургууль.
<img loading="lazy" decoding="async" class="size-medium wp-image-308431 alignleft" src="https://admin.dnn.mn/wp/wp-content/uploads/2024/10/7site-1-330x420.jpg" alt="" width="330" height="420" srcset="https://admin.dnn.mn/wp/wp-content/uploads/2024/10/7site-1-330x420.jpg 330w, https://admin.dnn.mn/wp/wp-content/uploads/2024/10/7site-1-806x1024.jpg 806w, https://admin.dnn.mn/wp/wp-content/uploads/2024/10/7site-1-768x976.jpg 768w, https://admin.dnn.mn/wp/wp-content/uploads/2024/10/7site-1-1209x1536.jpg 1209w, https://admin.dnn.mn/wp/wp-content/uploads/2024/10/7site-1-1200x1525.jpg 1200w, https://admin.dnn.mn/wp/wp-content/uploads/2024/10/7site-1.jpg 1536w" sizes="(max-width: 330px) 100vw, 330px" />
Цүнхээ дааж ядсан, цүнхнээсээ жижиг гэмээр хөвгүүд, цагаан цэцэгтэй үсний боолтоор гоёсон охид сургуулийн хаалгаар найзуудтайгаа чихэлдэн байж орж ирээд инээлдсээр сургуулийн зүүн жигүүрийн хоёр дахь хаалгыг зорив. Цүнхээ ширээн дээрээ шидчихээд ангийн охиныхоо пеналыг цамцан доогуураа нууж аваад жуумалзсаар зугтааж буй хүү, гурвуулаа тойроод суучихсан нэгнийхээ хавтсыг үзэж байгаа охид гээд энэ анги адал явдлаар дүүрэн байв. 23 дахь жилдээ багшилж байгаа, эдүгээ 37 хүүхэдтэй 1 дүгээр ангийг дааж авсан Ч.Ариунаа багш бид хоёрын яриа “Хүүхдүүдийг сууж сургахын тулд 13 мэхээ хэрэглэж байна даа” хэмээн инээмсэглэснээр эхэлсэн юм.
Хүүхдүүд хичээлдээ хэр төвлөрч байгаа талаар багш “Сахилгагүйтэхдээ нүд нь сэргээд, хичээл орохоор байхгүй болчихдог хүүхдүүдийг мундаг байна, сайн байна гэж онгироовол арай дээр байдаг. Зарим нь бол мэдэж байгаа ч юм алга. Яаж ч хэлээд мэдрэмж байхгүй. Хичээл орохоор өмдөндөө бие засах энүүхэнд, мөн унтана, ер нь янз бүр л болно. Нэг нойтон, нэг хуурай сальфеткатай тэгээд нусаа татаж байгаа хүүхдийн нусыг нь нийлгэнэ. Хүүхдийн бие даах чадварыг цэцэрлэгт нь хөгжүүлмээр юм шиг санагддаг. Тэгэхгүй бол хар нялхаараа хүүхдүүд юу ч мэдэхгүй. Дүүтэй, айлын том, дунд хүүхдүүд хүний үг ойлгоод арай илүү ачаалал даах чадвартай байдаг. Одоо тэгээд хичээл орж байх дундуур “Манай дүүд гоё машин байгаа. Би тэрүүгээр тоглоно” гээд шууд хэлчихдэг. Толгойд нь тоглоом л бодогддог шиг байгаа юм. Зарим нь сургуульд орсон чинь муухай байна гэхэд нөгөө хэсэг нь гоё байна гээд ярьдаг хэмээв.
Ийнхүү биднийг ярилцаж байх зуур багш нэг хүүг хэд хэдэн удаа “Чи нааш ир суу, яагаад хүний амандаа хийсэн юмыг ам дамжуулаад байгаа юм, нэгнийгээ өвтгөж тогло гэсэн үү” ямар ч үед хүүхдүүдээсээ анхаарлаа хором ч салгахгүй байгаа нь илт байлаа. Ингээд бид яриагаа үргэлжлүүлэв. “Зургаан настнуудад худлаа ярьдаг үе гэж байдаг юм. Жишээ нь, хичээл хийх гэсэн чинь манай ээж “Чи хичээл хийж яах юм гээд миний дэвтрийг булааж аваад өөрөө авсан, мэдэхгүй. Намайг загнасан” гэж байгаа юм. За багш нь утсаар асууя даа гэхээр “За за, багш аа би ерөөсөө андуурчхаж” гэнэ. Энэ бол бараг ердийн зүйл.
Үнэхээр хөгжилтэй хөөрхөн зүйл их тохиолддог. Хүүхдүүд маань өдөр ангидаа орж ирэхдээ манарсан, гайхсан гээд янз бүрийн царайтай орж ирнэ ээ. Намар анх хичээл эхлэхэд нэг хүүхэд уйлбал дагаад бүгдээрээ уйлчихна. Одоо бол уйлалдах болоогүй байна. Үсэг үзээд ирэхээр их ч уйлалдана даа. Манай ангийн нэг хүүхэд ээждээ манай багш ууртай юм шиг мөртлөө хөөрхөн ааштай, гоё юм шиг мөртлөө муухай гэж хэлсэн байдаг юм&#8221; хэмээн инээмсэглэв.
Хамгийн урд талын ширээг тойроод дөрөвлөөд суучихсан, өнгийн цаас нугалж тоглож байгаа хөөрхөн алаг нүдтэй охиноос “Сургуульд сурах юу нь хамгийн гоё байна вэ” гэхэд “Сургуульд их гоё байгаа. Би есдүгээр сарын нэгэнд уйлаагүй. Одоо бараг жаахан хүүхдүүд надаас том харагдахгүй байгаа. Би зураг зурах, аавтайгаа хамт хичээл хийх дуртай. Бас нэг найз маань намайг загнаад байдаг, гэхдээ найзлахаараа зүгээр болчихдог. Өнөөдөр биеийн тамир орно. Хүүхдүүд биеийн тамирынхаа хувцсыг авчраад хичээлдээ ордог” хэмээн ярьж байх зуур ангийнх нь охид бидний дунд гүйж ирээд хэрэгт дурласан харцаар ширтэцгээх нь өхөөрдмөөр.
Ийнхүү ангиас гарахад зэргэлдээ ангид ээж аав нь хүүхдүүдийнхээ том цүнхийг үүрчихсэн хүргэж өгөөд гарч байгаа нь харагдлаа. Ангийн хаягийг нь хартал нэгдүгээр анги байв. Ийнхүү багшаас зөвшөөрөл авсны дараа цөөн хором ярилцаад амжлаа. “Намайг Д.Мөнхномин гэдэг. Би 13 дахь жилдээ багшилж байна. Манай анги 29 хүүхэдтэй. Нэгдүгээр ангийн багш байхад хөгжилтэй, хөөрхөн зүйлс их тохиолдоно. Хүүхдүүд заримдаа аниа, өө биш ээ багш аа гээд андуурч хэлдэг. Одоо дөнгөж тоо орж байгаа. Нэгээс дөрөв хүртэлх тоо үзсэн. Хоёр хуруугаа гаргаад за нэг хуруугаа хасаарай гэхээр дунд хуруу нь үлдэхээр өө биш ээ гээд өөр хуруугаа гаргачихдаг. Үнэхээр хөөрхөн. Одоо бол нэмж, хасаад, үржээд, зурлагаа зураад овоо зүгширч байна. Хичээл дээр барагтай бол унтахгүй. Хичээлдээ ер нь сонирхолтой. Гэхдээ зургаан настнууд чинь сууж чадахгүй, дороос нь юм хатгаад байгаа юм шиг хавчганаад, урагшаа хойшоо хараад, одоо багш аа ёстой тэгэхгүй ээ гээд ам өчиг өгсөн мөртлөө нэг минутын дараа мартчихна”.
Ийнхүү биднийг ярилцаж байх хооронд гаднаас нэг охин “багш аа баярын мэнд” гээд зүрхэн хэлбэртэй цаасан дээр өнгийн харандаагаар бичсэн мэндчилгээний үг, өөрөө нямбай гэгч нь будсан зурагтай цаас гаргаж, нүүрэндээ мишээл тодруулсаар багшдаа өглөө. Багш бүсгүй үнэхээр баярлаж байгаа нь нүднээс нь илт.
Магадгүй энэ л багш хүний хамгийн сайхан мөч байх. Цөөхөн хором ч гэсэн эрдмийн өргөөнд саатан хүүхэд насны дурсамжаа сөхөж, сургуулийн алтан босгыг анх алхан орсон тэдний гэнэн цагаахан ертөнцөөс бага ч атугай мэдэрсэн маань энэ өдрийн хамгийн гэгээлэг зүйл байлаа.
Г.Балгармаа 
&nbsp;

Нэг сар хичээллэсэн нэгдүгээр ангийнхан  DNN.mn

Доктор Ц.Алтантуяа: Нойр булчирхайн үрэвсэлтэй хүүхдүүд үргэлж шарсан хиам өндөг, чипс, ундаа идэж уусан өгүүлэмжтэй байдаг DNN.mn

2024.10.05 / Бямба гариг
НАМРЫН АДАГ ХӨХ НОХОЙ САРЫН 
ХОЁР ХАР ХАР БАР ӨДӨР
Үс засуулвал: Эд мал баялаг төгөлдөр болно. 
Наран ургах, шингэх: 06.57-18.24 
Барилдлага: Үл тохирох
Шүтэн барилдлага: Өтлөх үхэхүй
Суудал: Мод
Аргын тооллын 10 сарын 5, Санчир гараг. Билгийн тооллын 3, Салхины эх одтой, хар бар өдөр. Өдрийн наран мандах, жаргах цаг нь 6:57-18:24. Тухайн өдөр морь, нохой жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба гахай, хулгана жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр хууль цааз гаргах, батлах, хэрэглэх, хулгай дээрмийг номхотгох, гэмтнийг шийтгэх, мал адгуус номхруулах, хараал, жатхыг буцаах, амилуулах, өглөгийн түллэг хийх, хишиг дуудуулах, хот балгадын үйл, цэрэг, цагдаагийн үйл, гэр, байшингийн суурь тавихад сайн. Золиг гаргах, бомбын үйл, бэрийн үйлд муу. Өдрийн сайн цаг нь хулгана, үхэр, луу, могой, хонь, нохой болой. Хол газар яваар одогсод хойш мөрөө гаргавал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал эд малтай баялаг төгс болно. Балжинням, Дашням өдөр.
&nbsp;

ЗУРХАЙ: Өнөөдөр бар өдөр DNN.mn

Малчид, иргэд, тариаланчид, тээвэрчдийн анхааралд: 05-нд төвийн аймгуудын нутгийн өмнөд, говийн аймгуудын нутгийн хойд, зүүн аймгуудын нутгийн баруун өмнөд хэсгээр ахиухан хэмжээний нойтон цас орж, ихэнх нутгаар сэрүүсэхийг анхааруулж байна.
2024 оны 10-р сарын 02-ны 20 цагаас 10-р сарын 03-ны 20 цаг хүртэлх
цаг агаарын урьдчилсан мэдээ:
Хур тунадас: Ихэнх нутгаар солигдмол үүлтэй. Шөнөдөө Увс нуурын хотгор, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар, өдөртөө баруун болон төвийн аймгуудын нутгийн хойд хэсгээр бороо, нойтон цас, цас орно.
Салхи: Нутгийн хойд хэсгээр баруун өмнөөс баруун хойш эргэж, бусад нутгаар баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр, Алтайн салбар уулсаар секундэд 13-15 метр хүрч ширүүснэ.
Агаарын температур: Шөнөдөө Алтай, Хэнтийн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Байдраг, Туул, Тэрэлж голын хөндийгөөр -3…-8 градус хүйтэн, Их нууруудын хотгор, Орхон Сэлэнгийн сав газар, говийн бүс нутгийн баруун өмнөд хэсгээр +2&#8230;+7 градус, бусад нутгаар -2&#8230;+3 градус дулаан, өдөртөө Монгол-Алтай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Хүрэнбэлчир орчим, Идэр, Тэс, Эг, Үүр, Сэлэнгэ, Ерөө голын хөндийгөөр +6…+11 градус, Их нууруудын хотгор, говийн бүс нутгийн баруун өмнөд хэсэг, Дорнодын тал нутгаар +16&#8230;+21 градус, бусад нутгаар +11&#8230;+16 градус дулаан байна.
УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Шөнөдөө цэлмэг, өдөртөө үүлшинэ. Хур тунадас орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. Шөнөдөө Яармаг-Сонгины орчмоор -4…-6 градус хүйтэн, бусад хэсгээр 0 градус орчим, өдөртөө +14&#8230;+16 градус дулаан байна.
БАГАНУУР ОРЧМООР: Шөнөдөө цэлмэг, өдөртөө үүлшинэ. Хур тунадас орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 6-11 метр. Шөнөдөө -4…-6 градус хүйтэн, өдөртөө +14&#8230;+16 градус дулаан байна.
ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Шөнөдөө цэлмэг, өдөртөө үүлшинэ. Хур тунадас орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. Шөнөдөө -4…-6 градус хүйтэн, өдөртөө +12&#8230;+14 градус дулаан байна.

Улаанбаатарт өдөртөө 6 хэм дулаан байна DNN.mn

2024 оны 10 дугаар сарын 4-14-нийг хүртэлх цаг агаарын урьдчилсан төлөв
<div class="quote">Аравдугаар сарын 4-нд нутгийн баруун өмнөд хэсгээр, 5-нд нутгийн зүүн өмнөд хэсгээр ахиу хэмжээний нойтон цас орж, хүйтрэх тул, зам, даваанд халтиргаа гулгаа үүсэж болзошгүйг анхааруулж байна.</div>
Хур тунадас: Аравдугаар сарын 4-нд баруун аймгуудын нутгийн өмнөд хэсэг, төвийн аймгуудын нутгийн зарим газраар, 05-нд нутгийн зүүн өмнөд хэсгээр, 08-нд Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутгаар, 09-нд Хараа, Ерөө, Туул голын хөндий, Хэнтийн уулархаг нутгаар, 12-нд Монгол-Алтайн уулархаг нутгаар, 13-нд баруун аймгуудын нутаг, төвийн аймгуудын нутгийн баруун хойд хэсгээр хур тунадас орж, зөөлөн цасан шуурга шуурна.
Агаарын температур: Аравдугаар сарын 4, 5-нд ихэнх нутгаар хүйтэн байх боловч бусад хугацаанд өдөртөө дулаарч, Дархадын хотгор, Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Идэр, Тэс голын хөндийгөөр шөнөдөө 2-7 хэм хүйтэн, өдөртөө 0-5 хэм дулаан, Эг, Үүр, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж, Хэрлэн, Онон, Улз голын хөндийгөөр шөнөдөө 2 хэмийн хүйтнээс 3 хэм дулаан, өдөртөө 3-8 хэм дулаан, Их нууруудын хотгор, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө 4-9 хэм, өдөртөө 13-18 хэм, бусад нутгаар шөнөдөө 0-5 хэм дулаан, өдөртөө 7-12 хэм дулаан байна.
Улаанбаатар хот орчмын 10 хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
Хур тунадас: Аравдугаар сарын 9-нд ялимгүй хур тунадас орно. Бусад хугацаанд хур тунадас орохгүй.
Салхи: Ихэнх хугацаанд секундэд 5-10 метр. Аравдугаар сарын 8, 13-нд баруун өмнөөс хойш эргэж сезундэд 12-14 метр хүрч ширүүснэ.
Агаарын температур: Аравдугаар сарын 4, 5-нд хүйтэн шөнөдөө 0-5 хэм хүйтэн, өдөртөө 3-8 хэм дулаан, бусад хугацаанд өдөртөө дулаарч шөнөдөө 0-5 хэм, өдөртөө 8-13 хэм дулаан байна.

Арав хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв DNN.mn

Өнгөрсөн долоо хоногт буюу 2024 оны есдүгээр сарын 28-наас аравдугаар сарын 4-ны 14:00 цагийн байдлаарх ЭМД-ын шимтгэл төлөлтийн мэдээг хүргэж байна.
И-баримт гар утасны аппликейшнээр 6045 иргэн, 6477 удаагийн гүйлгээгээр нийт 399.7 сая төгрөгийн шимтгэл төлжээ.
И-Монголиагаар 1225 иргэн, 1381 удаагийн гүйлгээгээр нийт 83.1 сая төгрөгийн шимтгэл төлжээ.

ЭМДЕГ: Аппликейшнээр 6045 иргэн 399.7 сая төгрөгийн шимтгэл төлжээ DNN.mn

<div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a">
Ойн газраас “Бүх нийтээр мод тарих үндэсний өдөр”-ийн хүрээнд мод тарьж, арчлан ургуулах арга хэмжээг энэ сарын 24-ний өдрөөс 10 дугаар сарын 26-ныг дуустал зохион байгуулахаар төлөвлөсөн.
Энэ дагуу Улаанбаатар хотын хэмжээнд аравдугаар сарын 5-наас эхлэн доор дурдсан 10 байршилд мод тарих ажлыг зохион байгуулна.
</div>
<div dir="auto">Байршил:</div>
<div dir="auto">1. Баянзүрх дүүргийн 28 дугаар хороо “IGM” цэцэрлэгт хүрээлэн</div>
<div dir="auto">2. Хан-Уул дүүрэг, 14 дүгээр хороо, Түргэний гол дагуух “Ногоон хэрэм” зурвас.</div>
<div dir="auto">3. Налайх дүүрэг, 7 дугаар хороо, “Шинэ Налайх цэцэрлэгт хүрээлэн”.</div>
<div dir="auto">4. Баянгол дүүрэг, 20 дугаар хороо, “Баянгол цэцэрлэгт хүрээлэн”.</div>
<div dir="auto">5. Сонгинохайрхан дүүрэг, 21 дүгээр хороо, “Инчон мөрөөдлийн төгөл”.</div>
<div dir="auto">6. Чингэлтэй дүүрэг, 19 дүгээр хороо, дээд салхит “Хайрхан хөгжлийн төв”.</div>
<div dir="auto">7. Хан-Уул дүүрэг, 14 дүгээр хороо, Айцын ам.</div>
<div dir="auto">8. Баянзүрх дүүрэг, 20 хороо, Гачууртын зам-1, &#8220;УБЗАА-Мод үржүүлгийн газар&#8221;</div>
<div dir="auto">9. Богд хаан уул ДЦГ -Уул уурхайн байгууллагууд</div>
<div dir="auto">10. Тэрбум мод сан</div>
<div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a">

Тухайн байршлуудад ажиллах хөтөч, мэргэжилтнүүд мод тарих арга хэмжээнд оролцогчдыг угтан авч, доор дурдсан чиглэлийн дагуу ажиллана гэж Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн яамнаас мэдээллээ. 
</div>

Маргааш бүх нийтээрээ мод тарих өдөр DNN.mn

УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан үргэлжилж байна. Ээлжит хуралдаанд 126 УИХ-ын гишүүнээс 66 гишүүн буюу 52.4 хувийн ирцтэйгээр оролцож байна. Энэ үеэр УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан хуралдаа суухгүй, ирэхгүй байгаа гишүүдэд сануулга өгөв.
Тэрээр &#8220;Тамгын газар хуралдаантай өдөр цагтаа ирээгүй УИХ-ын гишүүдийг тэр даруйд нь хэвлэлд мэдээлж байх үүргийг өгч байна. УИХ-ын гишүүнээр сонгогдчихоод долоо хоногийн хоёрхон өдөр чуулгантай байхад цагтаа ирж чадахгүй байгаа гишүүдийн асуудлаар тойргийн иргэдэд байнга мэдээлэл өгч байх ёстой гэдэг байр суурийг илэрхийлж байна&#8221; гэсэн юм.
Аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын сонгуулийг 2024 оны аравдугаар сарын 11-ний Баасан гарагт зохион байгуулахаар товлосон. Сонгуулийн сурталчилгааны өдрүүд үргэлжилж буй энэ өдрүүдэд цөөнгүй УИХ-ын гишүүн хуралдаа суухгүй, чөлөө хүсч байгаа аж. Өчигдрийн УИХ-ын чуулганы хуралдаанаас 20 гишүүн чөлөө хүссэн боловч УИХ-ын дарга чөлөө өгөхгүй гэдгийг мэдэгдэж байв.
Эх сурвалж:www.polit.mn

Хайх