Дөрөвдүгээр сарын 11-ний өдрөөс эхлэн 14 хоногийн хугацаанд улс орон даяар өндөржүүлсэн бэлэн байдлын зэрэгт шилжиж, хатуу хөл хорио тогтоох шийдвэр гарсан. Үүнтэй холбогдуулан онцгой нөхцөлд үүрэг гүйцэтгэж буй алба хаагчдаас ажлын нөхцөл ямар байгаа талаар тодрууллаа.

---

Цагдаагийн алба хаагч Т.О:

-Хөл хорионы үеэр хамгаалалтад гарч буй алба хаагчдад цалингийн нэмэгдлийг хэрхэн тооцож олгодог вэ. Ажиллах явцад цагдаа нарт ямар бэрхшээл тулгарч байгааг дурьдвал?

-Цагдаагийн албан хаагч сар бүр онцгой албаны 25 хувийн нэмэгдэл авдаг. Хамгаалалтад гарлаа гээд өөр төрлийн цалин урамшуулал олгогдохгүй түүгээрээ л бодогдоно. Өглөө 06 цагаас эхлээд ажлын найман цагаар эргүүлд гардаг. Хоёр цаг тутамд солих өдрийн дөрвөн маскны нормтой.

Дөрөвдүгээр сарын 1-нээс алба хаагчдыг зуны хувцсанд шилжүүлсэн. Гэтэл өчигдөр болон өнөөдөр гадаа хүйтэн байгаа болохоор нимгэн хувцастай даарч, жиндлээ. Өвлийн хувцсанд шилжүүлэх асуудлыг тухайн нэгжийнх нь дарга нар гаргадаг тушаал шийдвэр гараагүй хэсэгт ажилласан хүмүүсийн хувьд тэр чигээрээ зуны хувцастайгаа л гараад  өнгөрлөө. Дээр нь өглөө 06 цагаас хамгаалалтад гарч буй цагдаагийн алба хаагч бүр хувийн машингүй шүү дээ. Хаа байсан хотын баруун захын Ботаникаас Их нарангийн чиглэлд эргүүлд гарч байгаа машин тэрэггүй алба хаагч  нар ч байна.

-Эргүүлд гарч буй цагдаагийн алба хаагчдад маскнаас гадна дархлаа дэмжих ямар нэгэн хангамж өгдөг үү?

-Ямар ч тийм нэмэлт хангамж гэхээр зүйл байхгүй.Дархлаагаа дэмжээрэй л гээд байдаг. Манай ажил дээр вакцины хоёрдугаар тунг өнөөдөр хийх ёстой байсан. Гэтэл вакцин тунгаа цагт нь хийлгэх ёстой байтал вакцин нь байхгүй юм уу бүрэн зогссон байдалтай л байна. Дархлаагаа дэмжээрэй гээд нэг аарц, чацаргана өгөөд байдаг зүйл байхгүй ээ.

 Өглөө 06 цагаас эргүүлдээ явахын өмнө хоносон хоолоо идээд явалтай нь биш 04 цагт босч хоолоо бэлдэх үе байна. Бид тангараг өргөсөн хүмүүс, ажил мэргэжилдээ хайртай. Гэхдээ шалтаг тоочих бол яахав бид чинь өглөө өлөн хоосон гараад явна, өдөржингөө зам дээр зогсоно. 

Өдөрт завсраар нь дэлгүүрээс талх, хиам аваад идэх үү яах уу? Нийтээрээ шахуу иймэрхүү л байгаа нь үнэн. Тэр мөнгө хаанаас гарах уу? Өөрсдөөс маань л гарна. 300 мянган төгрөгийг нь авчихсан юм даа гээд ор тас мартана шүү дээ.

-Эргүүлд гарах явцад иргэд журмаа хэр сайн дагаж байна. Ямар хүндрэлүүд тулгардаг вэ?

-Иргэдийн ухамсрын асуудал байна. Үр хүүхэд, эхнэрээ дагуулчихсан түлшинд явж байна гэдэг. Эрсдэлтэй цаг үед заавал эхнэр хүүхдээ дагуулж явах шаардлага байна уу? Иргэдийн ухамсрын л асуудал хөндөгдөнө. Агаар салхинд гарах шийдвэрээс үүдэж цагдаа болон иргэдийн хооронд ойлголтын зөрүүтэй маргаанууд үүсч байна. Эмнэлэг явсан ч салхинд гарсан ч тээврийн хэрэгсэлгүй явна гээд журмандаа заачихсан байгаа. Гэтэл хүн чанараа бодохоор үнэхээр шаардлагатай хүнийг нь явуулчихмаар байдаг. Эмнэлэг орох шаардлагатай бол түүнийг нь баталгаажуулсан бичиг цахимаар олгодог ч юм уу, нарийн зохион байгуулалт дутагдаж байна.

-Онцгой байдлын алба хаагч Б.М:

-Хамгаалалтад гарсан онцгой байдлын алба хаагчдад томилолтын мөнгө гэж ордог. Нэмэлт цалин гэвэл тэр журмаар зохицуулагддаг. Хүлээсэн үүрэгтэй хүмүүс учир ачаалал дааж сурсан байх хэрэгтэй. Манай алба хаагчид түүгээрээ онцлог. Өндөржүүлсэн байдалд ажиллаж буй эргүүлүүд өглөө 07 цагаас орой 18 цаг хүртэл найман цаг үүрэг гүйцэтгэж байгаа. Манайхаас албаны албаны машинаар ажилчдаа хүргэж өгч авдаг.

-Эргүүлд гарч буй цагдаагийн алба хаагчдад маскнаас гадна дархлаа дэмжих ямар нэгэн хангамж өгдөг үү?

-Бид нарт анги байгууллага дотроос витаминжуулалт зэрэг ажлууд төлөвлөөд, дотроосоо тэдгээрийг олгодог.

-Хөл хорио тавиагүй байсан бол байдал байдал хүндрэх байсан болов уу. Иргэд үүнд хэрхэн хандаж байна?

-Хөл хорио бол одоогийн нөхцөлд тархалтыг бууруулах хамгийн зөв арга юм даа. Зарим нэг хүмүүс ойлгохгүй маргадаг ч учрыг нь хэлээд тайлбарлахаар хүлээж авна аа. Журман дээрээ бөөгнөрөл үүсгэхгүй салхилахыг зөвшөөрчихсөн байдаг. Үүнийг иргэд машинтай явж болно гэж ойлгоод байгаа. Ер нь хөл хорио тавьсан бол хоёрын хооронд ийм зүйлс илүүц юм болов уу гэж харж байна.

Резидент эмч У.Н:

-Бид нар Эрүүл мэндийн сайдын тушаалаар халдвар хамгаалалтаа баримтлаад тушаалын дагуу ажиллалаг.

Халдвар хамгаалалтын хувцас, нэмэгдэл цалин хөлс нь хүнд хэлэхэд ичмээр. Мэргэжилдээ дургүй болтол маш багаар үнэлэгддэг. Баянзүрх дүүрэгт вакцинжуулалтад ажилласан эмч 17 мянган төгрөгийн цалин авсан гээд фэйсбүүкээр яваад байсан тэр бол бодит үнэн. Нөхцөл байдал, эрүүл мэндийн салбарын ажилчид Монголд ингэж л үнэлэгдэж байна даа.

Лабораторийн эмч З.Э:

-Манай бүх кабинетүүд хуучин ажилладаг журмаар ажиллаж байна. Өглөө 8:30-аас 17:00 цаг хүртэл ажиллаад 30 минутын завсарлага авдаг. Эмнэлэг дээр ирсэн хүмүүс дотроосоо цаг авч үйлчлүүлж байна. Бүх үйл ажиллагаа ямар нэгэн өөрчлөлтгүй хэвийн байгаа. Хүний хөл бол энгийн үе шигээ их байна. Эмэгтэйчүүд, дотор, мэдрэл, мэс засал гэсэн тасгууд ачаалал их. Энэ дундаас сэжигтэй тохиолдлууд илэрч байгаа. Ажилчид хамгаалалтын хувцас, нэг удаагийн халад, нүүрний хаалт, нүдний шил, маск, бээлий өмсөж ажилладаг. Маскаа хоёр цаг тутамд харин бээлийг үзлэг болгоны дараа сольж байгаа. Үзлэгийн өрөөг мөн хоёр цаг тутамд ариутгаж, агаар салхи оруулдаг. Долоо хоногт нэг удаа ариутгалын баг ирж халдваргүйтгэл хийдэг.

Эмнэлгийн ажилчдын хувьд бүтэн жилийн хугацаанд тасралтгүй ажилласан. Маш их ядарч байгаа. Вакцинжуулалт болон PCR шинжилгээнд эмч, сувилагч нар ээлжээр очиж ажилладаг. Ээлжээр явсан хүмүүсийн ажлыг ард үлдсэн ажилчид өөрийн ажлаас гадна давхар хийдэг.

Ачаалал маш их байгаа. Эмнэлэг дээр байхгүй ажилчны ажлыг давхар хийх тохиолдолд их гарна. Энэ тохиолдолд нэмэлт цалин олгодоггүй. Харин вакцинжуулалт болон PCR шинжилгээн дээр бямба, ням гаригт гарвал нэмэлт олгогддог. Ажлын өдрүүдээр бол ажлын цаг учраас бас нэмэлт олгодоггүй. Эрсдэлтэй нөхцөлд маш их ачаалалтай ажиллаж буй тохиолдолд эмнэлгийн ажилчдын цалин хөлс хангалтгүй санагддаг. Хатуу хөл хорионы хувьд энэ шийдвэрийг зөв гэж бодож байгаа. Өнөөдөр л гэхэд 704 хүнээс халдвар илэрлээ. Маш хүнд байгаа хүний тоо өдөр өдрөөр олширч байна. Энэ 704 хүн чинь цаашаа гурав, дөрвөн хүнд халдвар өгөх эрсдэлийг энэ хөл хориогоор хумьж байгаа гэсэн үг. Хорио тавиагүй байсан бол өвчлөл өдөрт мянга мянгаар бүртгэгдэж, маш хүнд хүний тоо ихэснэ. Эмнэлгийн байгууллага ачааллаа дийлэхгүйд хүрч халдвартай иргэн гэртээ байхаас өөр аргагүйд хүрэх байх.

Дотоодын цэргийн ангийн алба хаагч Ө.М:

-Миний хувьд Д.Сүхбаатарын талбай дээр явган хүний хөдөлгөөнийг хянаж эргүүлд гарч байна. Өглөө 5:30-аас, өдөр 14:00 цаг хүртэл өдрийн 8 цагаар ээлжээр гарна. Нэг гараанд нэг цэрэг, нэг цагдаагийн алба хаагч гарч байгаа. Иргэдээс ямар зорилготой, хаа хүрэх гэж байгааг тодруулж, шаардлагатай тохиолдолд ажлын үнэмлэх шалгана. Зөвшөөрөгдсөн байгууллагаас бусад иргэдийн хөдөлгөөнийг хязгаарлах журмаар ажиллаж байна. Иргэд салхилах журмаар их гарч байна. Гадаа харьцангуй дулаан болсон болохоор эргүүлд гарахад хүндрэл бага л байна. Миний хувьд анх удаа эргүүлд гарч байгаа. Удирдлагуудаас эргүүлд гарч байгаа алба хаагчдад цалин дээр нэмэлт олгоно гэсэн мэдээлэл өгсөн. Халдварын тохиолдол их байгаа энэ үед хорио тогтоосон нь зөв шийдвэр. Хэрвээ хорио тавиагүй байсан бол ядаж л цэрэг, цагдаа, эмнэлэг гээд алба хаагчдын ачаалал маш их болох байсан. Иргэд маань ч шаардлага сайн хүлээж авч байна. Ямар нэгэн эсэргүүцэл үзүүлсэн тохиолдол одоогоор гараагүй. Нэг үеэ бодоход иргэд маань цаг үеийн нөхцөл байдлыг ухамсарладаг болж.

www.admin.dnn.mn