Хадгаламж зээлийн хоршоо (ХЗХ)-ны хохи­рогчид өчигдөр “Өдрийн
сонин”-ы Асуух эрхийн танхимд хэвлэлийн бага хурал хийлээ. “Байн­гын хороо­ны хурал
дээр УИХ-ын гишүүн Б.Бат-Эрдэнийн хэлсэн үг тэд­ний эгдүүцлийг хүр­гэсэн учраас
ийнхүү шуурхай  хэвлэлийн бага хурал зарлалаа”
гэв. Засгийн газ­раас хадга­ламж зээ­лийн хоршоо­дын хохи­рогч­дын хэрэг дээр аж­лын
хэсэг гарган ажил­лаж байгаад тэд талар­хаж буй гэнэ. Харин УИХ-ын за­рим нэг гишүүнд
шүүмжлэлтэй хандаж байгаа юм байна. Тэдний тайлбарласнаар УИХ-ын нэр бүхий арваад
гишүүн ХЗХ-ноос ту­хайн үед зээл авч тэтгүүлж байсан хэр нь одоо ямар ч хамаагүй
мэтээр ярьж байгаад шүүмжлэлтэй хан­даж байна гэлээ. Үүн дотор УИХ-ын ги­шүүн Б.Бат-Эрдэнэ,
Д.Са­рангэрэл нар багтаж байгааг онцолж байв. Мөрдөн байцаал­тын үйл ажил­ла­гааны
явцад баримт но­тол­гоо устсан болохоос нотлох баримтыг нү­дээ­рээ харсан олон хүн
бай­гаа гэв.

Хадгаламж зээлийн хоршоо­ны хохирогчид ийн  ярилаа. 

–УИХ–ын гишүүдийн хадга­ламж зээлийн хоршооноос зээл авсан тухай ямар нотлох баримтууд байгаа юм бэ?

-“Глоб
кредит” хадгаламж зээлийн хоршооны Мэндбаяраас 2004 оны сонгуулийн нээлтийн ажиллагаандаа зориулаад 10 сая төгрөгийн хандивыг намдаа авч бай­сан хүн байна. Хандив авч хадга­ламж зээлийн хоршоодоор баахан тэтгүүлчихээд  эргээд дам­пуурсан болгож  ял оногдуул­сан. Өнөөдөр  энэ хэргийн цаана най­ман мянган хохирогч байна. Гэр бүлтэйгээ нийлээд 40-50 мян­ган иргэн зургаа, долоон жил  хохирчихоод байхад, нэг ч удаа миний ард түмэн яачихав энэ асууд­лыг нь эцэслэн шийдээд өгчихье гэж дуугараагүй байж,  өчигдөр байнгын хорооны хурал дээр  ард түмэндээ хайртай хүмүүс болоод дуугарч байгаад үнэхээр  дургүй хүрлээ. Б.Бат-Эрдэнэ гишүүнийг аваргынх нь хувьд Монголын ард түмэн ямар  их хүндэлдэг билээ. Энэ хүн Хадгаламж зээлийн хоршооноос 85 сая төгрөг зээлж авсан байдаг. Тэгчихээд өчигдрийн хурал дээр  “Би юу ч аваагүй. Шалгаад тогтоогоод гаргаад ир” гэж хэллээ. Аваргыг зээл авсныг харсан хохирогчид олон байдаг. Мөрдөн байцаалтын нууц нэрээр бүх баримтуудыг устгасан болохоор  бичгээр нотлох баримт байхгүй  ч гэлээ нүдээрээ тэр хүнийг зээл авсан гэдгийг олон хүн харсан, мэднэ. Өнөөдөр ард түмнийхээ төлөө ажиллах төртэй болсонд баяртай байна, бид.  Ичихгүй мөнгө авч байсан байж, яаж том дуугарч, ял авсан хүмүү­сийг буруутгаад өнгөрч чаддаг байна аа. Шоронд 60 гаруй хүн аваа­чаад хорьчихлоо. Энэ хүмүүс үнэ­хээр луйварчин байсан уу. Үгүй шүү дээ. Луйварчид байсан байт­лаа тэнд 40-50 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө нь байгаад байгаа хэрэг үү. Үнэхээр дампуур­чихсан юм бол  юу ч байхгүй байх ёстой. Гэтэл хөрөнгө нь байна шүү дээ. Дөчин хэдэн тэрбум төгрөгийн хөрөнгө, 16 тэрбум төгрөгийн зээлдэгчийн авлага байгаа.

–УИХ–ын гишүүдийн зээл авсныг нотлох боломж байхгүй гэсэн үг үү?

-Хүсвэл
нотолж болно. Манай хуулийнхан, дарга нар яаж луйвар хийж, мөнгө иддэгийг харуулсан нэг жишээ хэлмээр байна. Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэлийнхэн  маш том  луйвар хийдэг юм байна гэдэг нотлох баримт байна. “Глоб кредит” хадгаламж зээлийн хор­шооны эзэн Мэндбаярын эхнэр Цэцэгмааг долоон жилийн хорих  ялаар шийтгээд, тэрийг нь торгуу­лийн ял болгож 21 сая төгрөгөөр торгосон байдаг. Шийдвэр гүйцэт­гэгчид тэр хүнийг янз бүрээр айлгаж дарам­талж байгаад мөн­гийг нь авсан хэрнээ төрийн дан­санд хийгээ­гүй байсан нь нот­логдсон. Засгийн газрын аж­лын хэсэг 2012 оны арванхоёрдугаар сарын 17-ны өдөр байгуулагдахад, тэр 21 сая төгрөг аравдугаар сарын 22-ны өдөр дансанд тушаагдсан байсан. Энэ мөнгийг энэ хугацаанд хаана яаж, эргэлдүүлж байсныг шалгах мөрдөн байцаалтын ажиллагаа одоо хийгдэж байна. Дөрөв, таван жил энэ мөнгө  хаана байсныг тогтоох байх. Хэрвээ Засгийн газар энэ ажилд анхаарлаа хандуу­лаагүй байсан бол тэр 21 сая төгрөг шийдвэр гүйцэтгэлийн  аль нэг дарга, албан хаагчийн халаасанд орж зувчуулаад өнгөрөх  байсан байх. 21 сая төгрөг бага мөнгө биш. Энэ мөнгийг айхгүйгээр зувчуулж бай­гаа  юм чинь үүнээс ч олон ийм үйлд­эл гарч байсныг үгүйсгэхгүй юм.   

–Хадгаламж зээлийн хоршоо­дын хохирогч болсноос хойш хэдэн жил өнгөрчихөв өө?

-Бүтэн
долоон жил болж байна. Энэ хугацаанд зөвхөн 700 гаруй хүний судалгаанаас харахад нийт 58 хүн нас бараад байна. Нэг гэр бүлээс хоёр, гурваараа бурхан боллоо. Энэ мөнгөнөөс болж хич­нээн олон гэр бүл салсан. Бид бүтэн долоон жил үзээгүйгээ үзлээ. Ноднин бид Тусгаар тогтнолын ордонд 45 хоног суулт хийсэн. Өөрсдийнх нь татварын албанд суулгасан нэг хүний гэрээс гэхэд хэдэн тэрбум төгрөг гарч байна. Тэр мөнгөөр бидний хохирлыг бараг­дуулж болно шүү дээ. Ийм аймшиг­тай байдлыг бий болгосон МАН ард түмнээсээ уучлалт гуйх ёстой. Энэ нам л ард түмнийг айдас хүйдэст оруулж, ард түмнийг хохи­роож байсан. Бид үнэндээ Засгийн газрын ажлыг мөрөөр нь хийлгэ­хийг хүсч байна.

–Хохирогчдын хохирлыг ба­раг­дуулсан тухайд юу хэлэх вэ?

-Хоршоодыг
зориудаар дам­пууруулсан нь тодорхой байгаа. Өнөөдрийн байдлаар хохирогч­дын хохирлыг барагдуулсан нийт зургаан хоршоо байна. Гэр хороо­лол барилгажилтын хоршоо 83 хувиа төлсөн.

–Долоон жилийн өмнө буюу 2006 оны тавдугаар сарын 1-нд хохирогчид тэмцэл хийж эхэлсэн байдаг. Удахгүй болох энэ өдөр юу хийхээр төлөвлөж байна вэ?

-Бүгд
цуглана. Одоо ганцхан асуудал байгаа. Юу гэхээр бидэнд холбоотой хууль УИХ-д орно. Тэрийг хүлээж байна. Энэ үед МАН-ынхан эрх биш бидний эсрэг “Үгүй” гэж хэлэхгүй байх. Яагаад гэхээр би түрүүн хэлсэн. Татварын албаны нэг хүний гэрээс л 10, 20-иод тэрбум төгрөг гарч байна гэж. Хохирогчид их, бага мөнгө хэлж болно. Гэхдээ түүндээ гол нь биш. Тэр хүмүүс яаж зовсон нь тодорхой байгаа. Засгийн газар хууль хэлэлцүүлж, асуудлыг нэг мөр шийдэх нь зүйтэй гэж үзсэн байхад УИХ “Үгүй” гэх эрх байхгүй байх. Шударга ёс тогтооё гэж байгаа “Шударга ёс” эвсэл ойлгох байх. Бие даагч нар өөрсдөө тэмцэгчид. МАН-ынхан өөрсдөө Хууль зүйн байнгын хорооны тогтоол гарга­сан. Дээр нь 50 хувиа төлсөн. Тиймээс хуулийг дэмжих байх гэж найдаж байгаа.

Х.ЦЭНД–АЮУШ