мэдээ
Бенгал үүлдрийн муур DNN.mn

НАЙДАНГИЙН НАРВАНЧИН
2024 оны 8 сарын 19

313

Өнгөрөгч долоо хоногт манай улсын нэгэн иргэн дэлхийн есөн удаагийн аваргын удамтай 50 сая төгрөгийн үнэтэй муураа алджээ. Цахим орчинд олж өгсөн хүнд таван сая төгрөгийн шагналтай гэж зарлаж, олон нийтээрээ шуугиан боллоо. Та бүхэнд бенгал үүлдрийн муурны тухай танилцуулж байна.
Үүсэл гарал
Бенгал үүлдрийн муурны тухай хамгийн анх 1889 онд английн артист Харрисон Вайр “Our cats and All about them” номондоо тэмдэглэн үлдээж байжээ. Тэрээр хамгийн анхны муурны үзэсгэлэнг Лондон хотод 1871 онд зохион байгуулж байсан гэдгээрээ түүхэнд нэрээ үлдээсэн. Хожим Жан Милл хэмээх муур үржүүлэгч эмэгтэй бенгал үүлдрийн муурыг бий болгосон. 1986 онд Олон улсын муурны холбоо албан ёсоор уг үүлдрийг шинэ үүлдэр хэмээн хүлээн зөвшөөрч 2000-аад онд гэхэд бенгал нь хамгийн алдартай үүлдрүүдийн нэг болсон юм.
Гадаад төрх
Өмнөд азид элбэг байдаг зэрлэг муурыг гэрийн тэжээвэр мууртай эвсэлцүүлж, үүний үр дүнд зэрлэг муур шиг гадаад төрхтэй ч гэрийн тэжээвэр муур шиг нөхөрсөг, эелдэг үүлдэр бий болжээ. Бенгал муур нь зэрлэг муур шиг өвөрмөц толботой, гантиг үслэг хээ угалзаараа алдартай. Хамгийн гол нь ирвэс шиг өвөрмөц гадаад төрхтэй. Тэд бор, хар, улбар шар, мөнгөлөг зэрэг янз бүрийн толбон өнгөтэй байж болно. Мөн булчинлаг биетэй ба урт сүүлтэй. Тус үүлдрийн муур нь нүдний торлог бүрхэвчийн хатингаршил зэрэг эрүүл мэндийн цөөн хэдэн өвчинд өртөмтгий. Насанд хүрэгчдийн бенгал муурны жин, хүйсээс хамаарч өөр өөр байна. Насанд хүрсэн эрэгтэй бенгал муур дунджаар 4.5-6.8 кг жинтэй бол насанд хүрсэн эмэгчин нь 3.2-4.5 кг жинтэй. Гэсэн хэдий ч зарим бенгал муурнууд есөн кг хүртэл таргална. Насанд хүрсэн эрэгчин бенгал муур 25.4-40.6 см өндөртэй байх бол эмэгчин нь 20.3-30.5 см өндөртэй байна. Уртын хувьд насанд хүрсэн эрэгчин бенгал 86-101.6 см, эмэгчин бенгал 76.2-89 см хооронд хэлбэлздэг. Бенгалын муурны хэмжээнд нөлөөлдөг гол хүчин зүйл бол генетик. Хоёр том бенгалыг хамтад нь үржүүлэх юм бол илүү том үр удам гаргах магадлалтай. Хоолны дэглэм, дасгал хөдөлгөөн бенгал муурны хэмжээг тодорхойлоход чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Учир нь илчлэг ихтэй хооллолт, хөдөлгөөний дутагдал нь жин нэмэхэд хүргэдэг. Тэдний жингээс үл хамааран бүх бенгал муур зохих анхаарал халамж шаарддаг. Тэднийг тэнцвэртэй хооллож, тогтмол дасгал хийлгэж, малын эмчид тогтмол үзүүлэх нь бенгал муурыг арчлахад чухал. Их Британийн мал эмнэлгийн бүртгэлд хийсэн судалгаагаар бенгалын дундаж наслалт 8.5-11.7 жил.
Зан араншин
Бусад зэрлэг муурнаас гаралтай эрлийзээс ялгаатай нь байгалийн зэрлэг авир араншин багатай. Уг муур нь эзэндээ маш эрх, дотно байдаг ба маш ухаалаг, амьдралын идэвх өндөртэй, хөгжилтэй. Тэднийг тоглуулахын тулд эзэд нь зориулалтын тоглоом, авирч, үсрэх боломжтой өндөр тоглоомнууд суурилуулж өгдөг.Бенгал муур бусад муурны адил өөрийгөө байнга цэвэрлэж байдаг. Тэдний тав тухтай хэвтэр нь хүрээлэн буй орчныг ажиглах боломжтой өндөрлөг газар. Мөн байгалийн араншин нь давамгайлсан тул аль болох нуугдаж болох газар унтах дуртай аж. Ухаалаг, сониуч зантай, идэвхтэй. Тэд бас маш эелдэг бөгөөд эздийнхээ дэргэд байх дуртай. Бенгалуудыг тоглоом тоглоход сургаж болно.
Үнэ
Бенгал муурны үнэ нь үржүүлэгч эсвэл үрчлэх байгууллага, нас, амьтны удам угсаа зэрэг хэд хэдэн хүчин зүйлээс хамаарч өөр өөр байж болно. Бенгалыг үржүүлэгчид болон тэжээвэр амьтан үрчлэх агентлагууд харшил үүсгэдэггүй үүлдэр гэж үздэг. Муурны харшилтай хүмүүст харшлын урвал үүсгэх магадлал багатай. Тиймээс, муурны харшилтай хүмүүс уг муурны төлөө багагүй мөнгө зарахад бэлэн. Бенгал үүлдрийг цэврээр нь хадгалахын тулд үржүүлэгчид үржлийн хөтөлбөртөө маш их цаг, мөнгө зарцуулдаг. Ийм учир бенгал зулзага ихэвчлэн 1500-3000 ам.долларын үнэтэй. Чанартай зулзага 5000 ам.долларын үнэтэй ч байдаг. Тэднийг эрүүл, урт наслуулахын тулд үрчлэгч тус муурны онцлогтой сайтар танилцсан байх хэрэгтэй. Сонирхуулахад, бенгалаас үнэтэй Ашера үүлдрийн муурны үнэ 100 мянган ам.доллараас эхэлдэг байна.
Бенгал муур юу иддэгвэ?
Бенгал муур нь шувууны мах, мах, загас зэрэг уургаар баялаг хоол хүнсээр хооллоно. Тэдний өвөг дээдэс болох Азийн зэрлэг муур нь шувуу болон бусад мэрэгч амьтдаар хооллодог байжээ. Бенгал муурыг хангалттай уургаар тэжээх хамгийн сайн арга бол байгалиас гаралтай макро шим тэжээлээр баялаг муурны хоолоор хооллох юм. Тухайлбал, бенгал муурыг шинэхэн махаар хийсэн түүхий хоолоор хооллох нь ашиг тустай. Мэдээж малын эмчийн зөвлөгөөгөөр тэднийг түүхий махаар бүрэн хооллоно. Эсвэл хоолонд нь түүхий мах нэмж уургийн хэрэгцээг нь нөхөж болно. Бенгал муур тахианы маханд тун дуртай байдаг аж. АНУ-ын ихэнх мужуудад бенгал муур эзэмшихийг хуулиар зөвшөөрдөг. Гэсэн хэдий ч зарим мужууд тэжээхийг хориглосон. Учир нь уг үүлдэр нь зэрлэг амьтдын эрлийз тул өвчин тээж, бусад гэрийн тэжээвэр амьтдад халдаах эрсдэлтэй гэж үздэг.





Улаанбурханаар өвдсөн нэн хүнд 2 хүн байна
Улаанбурхан өвчний тархалтын нөхцөл байдлын талаарх мэдээллийг ХӨСҮТ-өөс хүргэлээ. Долдугаар сарын 16-ны байдлаар батлагдсан тохиолд...
7 цагийн дараа
Наадмын өдрүүдэд гол, нуурын усанд 25 хүн амь насаа алджээ
Хүүхдүүд үерийн усанд живж нас барсан харамсалтай тохиолдлууд бүртгэгдсээр байна. Баянхонгор аймгийн нутаг дэвсгэрт “Хүүхдүүд үерийн...
6 цагийн дараа
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Киргиз Улсад төрийн айлчлал хийнэ
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын Ерөнхийлөгч Садыр Жапаровын урилгаар 2025 оны 07 дугаар сары...
5 цагийн дараа
Өнгөрсөн сард зөрчлийн хэргийн гаралт 20.8 хувиар буурчээ
Улсын хэмжээнд 2025 оны зургаадугаар сард нийт 295.704 зөрчил бүртгэгдсэн нь өмнөх тавдугаар сартай харьцуулахад 20.8 хувиар буурсан...
5 цагийн дараа
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Тажикистан Улсад төрийн айлчлал хийнэ
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Тажикистан Улсын Ерөнхийлөгч Эмомали Рахмоны урилгаар 2025 оны 07 дугаар ...
5 цагийн дараа
Сэтгэгдлүүд