Д.Нацагдоржийн гэргий Пагмадуламын амьдралаас сэдэвлэсэн киноны шүүмж нийгэмд хэсэг шуугив даа. Уг шуугиан дунд төрийн хошой шагналт Донровын Намдаг алдарт “Цаг төрийн үймээн”-ийхээ Оюундарийн дүрийг Пагмадуламыг бодож бичсэн гэх яриа бодогдоод байлаа. Үүнийг уншигч та бүхэнд хуваалцахыг хүссэн минь энэ. Түүнээс Пагмадуламын тухай ярих гэсэнгүй, киноны тухай бүр ч хүссэнгүй. Эдүгээ 90 настай золгож буй Намдавын Дагвадорж багш Намдаг гуайн тэгж хэлэхийг оюутан ахуйдаа сонссон байдаг. “Цаг төрийн үймээн”-ий дундуур ёстой солонго шиг татаад арилдаг хэсэг бол Балданцэрэн гүн, Оюундарь хоёрын хайр дурлал.

Балданцэрэн гүн Сүхбаатартай уулзчихаад нэгэн хаалганы өмнө бөмбөн дугуйт сүйх тэрэг байгааг хараад дэргэдүүр нь өнгөрөх ахуйд шударга хөгжмийн аялгуу сэтгэл татан цуурайтна. Өөрийн эрхгүй хаалганы зүг амьсгаа даран ойртоход хөгжмийн авиа чангарсан төдийгүй өнөөх үзэсгэлэнт эмэгтэйн дуулах нь сонстоно.

Энэ эмэгтэй Оюундарь байлаа. Жамъян багшийндаа ирж хичээлээ давтаад сүйх тэргээрээ буцах гэж байгаа нь тэр. Түүний гоо сайхан царай, оюун билэг төгөлдөр магнай, уран тунгалаг хоолой, шударга цохьдог сайхан гар тэр бүрээрээ сэтгэлд нь бодогдож Балданцэрэн гүн анх харсан даруйд л татагдан хүсэл тэмүүлэл нь оргилдог билээ л.

Гэвч тэр хоёрын хайр Оюундарийн гунигт үхлээр төгсдөг. Намдаг гуайн зохиолыг Лодойдамба гуай анх уншчихаад Балданцэрэн гүнг гол баатрын хэмжээнд өргөх, Оюундарийн дүрийг шинээр нээхийг зөвлөсөн байна. Хоролын Зандраабайды гуай тэр тухай бичсэн. Лодойдамба гуайн зөвлөснөөр Намдаг гуай тухайн цагийн хамгийн өндөр боловсролтой, хамгийн сайхан эмэгтэй хэн байж болох вэ гэж бодсоны эцэст Нацагдоржийнх нь Пагмадулам л сэтгэлд нь буусан байх. Тиймээс Оюундарийн дүр гайхалтай шижир болсон аж. Пагмадулам бол Пунцагийн Бадарч найрагчийн хэлснээр “Шанзны эгшигнээс тасарсан дусал хар нулимс, ханзны халуунд хавчуулагдсан ширхэг цагаан сувд” байжээ.

Н.Гантулга