Төгс буянт болон одон орон талаасаа Монголчуудын уламжлалт сар шинийн баяр 2 сарын 27-нд тохиосон билээ. Харин монгол шар зурхайн ёсоор бол сарын өмнө болох бид шинэлэх байсан. Зурхайчид энэхүү зурхайн талаар ярихдаа, “Манжийн хааны үед зохиогдсон энэ зурхай нь Хятад Солонгос гээд дорнын соёлтой орнуудад хэрэглэгддэг. Харин Монголчууд эрт дээр үеэсээ Төгсбуянт зурхайгаар шар шинийн баяраа хийж ирсэн” гэж хэлж байна. Мөн энэ жил Төгс буянт зурхайгаар шинийн найман гэж байхгүй юм байна.

Монголчууд бид хаврын эхэн сарын 15-ныг дуустал засал номоо уншуулах сайн гэж билэгшээдэг бөгөөд шинийн 8, 15-нд бол бүр ч сайн гэж ярьдаг. Гэтэл энэ жилийн хувьд Төгсбуянтын зурхайгаар шинийн 8-ны өдөр тасарч, шинийн 7-ноос шинийн 9 рүү шууд шилжиж байна.

Монгол зурхайд билгийн тооллын өдрүүд давхарлах, тасрах, өдөр алсрах ёс түгээмэл тохиолддог. Өдөр тасарч, давхарлах нь сарны харагдах байдалтай холбоотой аж. Сар нэг одны гэр дээр хоёр хоног харагдах тохиолдолд өдөр давхарладаг. Харин нэг хоногийн дотор одны гэрийг алсалсан үед тэр өдрийг орхиж, алгасдаг гэдгийг зурхайчид тайлбарлажээ. Энэ нь билгийн хоногийн тоонд нөлөөлдөггүй. Зурхайн номонд өдөр давхар байвал урд өдрийг, тасарсан байвал хойд өдрийг нь авдаг ч энэ жилийн хувьд шинийн 8-ныг урагшлуулан тооцож ням гаригт шилжүүлж буй ажээ.

О.ӨНӨР