“Бөмбөгөр ногооны Б.Мушгиа’’, ‘’ Алтан үе- Бөмбөгөр ногооныхон’’ нэртэй хоёр шинэ номын нээлт өнөөдөр Монголын театрын музейд боллоо. Эдгээр номыг ‘’Бадрангуй урлаг’’ ТББ-ынхан эрхлэн гаргажээ.

Бөмбөгөр ногоон, Бөмбөгөр ногооныхон гэдэг нэршил Монголын түүхнээ бичигдсэн тэр цаг хугацаа бол өнгөрсөн ХХ зууны хориод оны сүүлч үед хамаардаг. Ардын цэнгэлдэх хүрээлэн буюу Бөмбөгөр ногоон театр 1927 оны долдугаар сарын 9-нд үзвэрийн нээлтээ хийсэн түүхтэй. Тэгвэл энэхүү театрын түүх баримтыг эмхэтгэн сэтгүүлч Н.Нарангэрэл, Ц.Энхмаа, түүхч С.Туяа нар ном бүтээжээ. Уг номын дизайнераар Х.Номингэрэл ажиллаж, гэрэл зургийг Т.Чимгээ авсан байна.

Уг номын нээлтэд Монголын алтан үеийн нэр хүндтэй найруулагч, жүжигчид хүрэлцэн ирсэн юм.

‘’Бөмбөгөр ногоон” театраас салахгүй жүжиг үзэж, дараа нь тэнд ажиллаж байсан хүн бол урлагийн гавьяат зүтгэлтэн Батмөнхийн Мушгиа. Бөмбөгөр ногоон театрын анхдагчид болох алдартнуудаас номын дуу сонсож, дараа нь өөрөө мөрөөдлийн театртаа туслах найруулагчаар ажиллаж, урлагт зүтгэсэн тавь гаруй жилийнхээ замналыг хүүрнэсэн ‘’Бөмбөгөр ногооны Б.Мушгиа ‘’ номыг нь сэтгүүлч Д.Отгонбаяр эмхэтгэжээ.

Б. Мушгиа ‘’Бөмбөгөр ногоон театрыг хөл дээр нь босгож, нээж байсан агуу улсуудтай арав гаруй жил хамтран ажилласан. Ийм учраас би өөрийгөө алтан үеийн хүн гэж хэлэх сонирхолгүй. Харин алтан үеийнхний үргэлжлэл болж явсан хүн гэж үздэг. Өнөөдөр олон хүн цуглаад ийм сайхан үйл ажиллагаа болж байгаад баяртай байна. Би театрт ороогүй байсан бол ийм сайхан хувь тавиланг амсахгүй байсан. Театрын буян, ахмад үеийнхний надад үлдээсэн мэдлэг, туршлага, дадлага энэ бүхний буян гэж хэлмээр байна. Энэ бол намтарчилсан ном, гэхдээ би ямар улсуудтай ажиллаж байсан бэ гэдгээ илүүтэй харуулахыг зорьсон. Мөн мэдээж хэрэг уламжлалгүй шинэчлэл гэж байх биш бидний туулж өнгөрүүлсэн зам, давсан даваа өнөөдрийн уран бүтээлчдийн замнал болох ёстой гэж би ойлгодог’’ хэмээлээ.

Номыг бүтээгчдийн нэг сэтгүүлч Н.Сарангэрэл ‘’Бөмбөгөр ногоон театраас одоогийн манай алтан үеийнхэн төрөн гарсан. Таван эмэгтэй нийлээд, энэ номыг хийлээ. Сэтгүүл зүйн бүтээлүүд дийлэнхи нь байгаа ч энэ номын гол шигтгээ нь түүхч С.Туяагийн бичсэн Бөмбөгөр ногооны түүх байгаа юм. Өнөөдрийн энэхүү нээлтийг нь хийж байгаа ном бол бидний цуврал номын арав, арваннэгдэх бүтээл болж байгаа юм” гэв.

Мөн Төрийн соёрхолт, Ардын жүжигчин Н.Сувд ‘’Өнөөдөр би маш их баяртай байна. Аливаа улс орон хөгжинө гэдэг үндэстэнтэй маш их холбоотой байдаг. Театрын түүхийг бүтээхэд хувь нэмэр оруулах хоёр ч ном шинээр гарч байгаад баяртай байна. Залуучууд маань нийлж, манай шинэ үеийн мэргэжлийн театр үүсэж хөгжсөн түүхийг онол, шинжлэх ухааны үүднээс нарийн гаргасан байна гэж ойлгосон. Энэ номоор дамжуулан театрын тухай маш өргөн мэдлэг залуучуудад маань хуримтлагдана гэж найдаж байна. Би Дуурийн театрт өсч өндийсөн хүн. Гэхдээ Бөмбөгөр ногоон театрт ажиллаж байсан ахмадуудын хормойноос зүүгдэж хүн болсон болохоор энэхүү театрыг маш их хүндэлдэг” гэж ярилаа.

‘’Алтан үе – Бөмбөгөр ногооныхон’’ ном мөн л сэтгүүлч Н.Сарангэрэл, Ц.Энхмаа, түүхч С.Туяа нарын хамтын бүтээл. ‘’Бөмбөгөр ногоон’’-той холбоотой урьд өмнө төдийлөн олны сонорт хүрч, хэвлэлд гарч байгаагүй олон сонирхолтой баримтыг түүхч С. Туяа сурвалжлан олж, тухайн цаг үеийн нөхцөл ард түмний оюуны хэрэгцээтэй хэрхэн уялдаж байсан гэдэг талаас түүхийг нь өгүүлснээрээ судлаачийн хувьд хувьд үнэ цэнэтэй бүтээл болсон гэж мэргэжлийнхэн дүгнэжээ.

Б.УЯНГА