УДБЭТ-ын төгөлдөр хуурч, дуурийн концертмейстр Б.Оюунгэрэлтэй ярилцлаа.

---

-Урлагтай хэрхэн холбогдож байсан бэ. Багш тань ямар хүмүүс байсан бэ?

-Би төгөлдөр хуурч мэргэжилтэй. Монгол Улсын консерватори буюу хуучнаар “Хөгжим бүжиг” гэж байхад нь суралцаж төгссөн. СУИС-д мөн мэргэжил дээшлүүлсэн. Төгөлдөр хуурч бол хамгийн олон жил суралцаж төгсдөг мэргэжил. 18 жил сурч байж энэ мэргэжлийн бүрэн дипломоо аваад ажилладаг. Миний анхны багш бол С.Наранцэцэг. Багш маань төрийн соёрхолт, ардын жүжигчин Ж.Чулуун гуайн бэр, Монгол улсын урлагийн гавьяат зүтгэлтэн, Ардын жүжигчин Ч.Чинбат багшийн гэргий сайхан багш байдаг. Дараа нь дунд сургуулиа Ц.Шаравцэрэн багшийнхаа удирдлагад төгссөн. Багш маань одоогийн Монгол Улсын консерваторийн захирал. Бакалаврынхаа боловсролыг СУИС-д ардын жүжигчин Т.Цолмон багшийнхаа удирдлагад төгссөн. Магистраа Монгол улсын урлагийн гавьяат зүтгэлтэн Н.Ганчимэг багшийнхаа удирдлагад суралцаж төгссөн. Багш нартайгаа ганцаарчилж хичээллэдэг болохоор насан туршийн холбоо харилцаатай байдаг онцлог мэргэжил.

-Та балетын төгөлдөр хуурчаар хэдэн жил ажилласан бэ?

-Би 1998 онд 16 настайдаа ДБЭТ-т балетын төгөлдөр хуурчаар орж байлаа. Балетын төгөлдөр хуурч бол балетийн бүх хөгжмийг тоглоно гэсэн үг. Балет тоглох хүртлээ маш их бэлтгэл сургуулилт шаардлагатай байдаг. Тэр олон бэлтгэл дээр симфони найрал хөгжмийн дөч, тавин хүн шууд орж ирээд бүжигчдэд хөгжмийг тоглож өгөх боломж байхгүй. Бичлэгээр сургуулилт хийх боломж байхгүй. Оркестрын хөгжмийг нь төгөлдөр хуурч орж ирээд тоглож өгөөд сургуулилт, бэлтгэлээр хангаж өгдөг.

Театрын төгөлдөр хуурч гэдэг бол нэн чухал, бараг ховордсон шахуу мэргэжил болчхоод байна. Балетын төгөлдөр хуурчаараа 10 жил ажилласан. 1998-2008 онд ажиллаж байх хугацаанд тоглогдсон бүх балет дээр би ажилласан. “Хунт нуур”, “Жизель”, “Шелкунчик”, “Ромьёо Жулетта”, “Уран хас”, “Үйлийн гурван толгой” гэх мэт тухайн үед тоглогдож байсан бүх балет дээр ажиллаж байсан. Тайзан дээр гарахгүй мөртлөө миний уран бүтээлийн жагсаалтад зайлшгүй орох шаардлагатай бүтээл болж байгаа юм. 2008 оноос хойш Монгол Улсын консерватори, СУИС дээр бас хөгжмийн болон дуулаачийн концертмейстрээр ажиллаж байсан. Тэр хоорондоо хувийн уран бүтээл тоглолтуудаа хийж байгаад 2016 оноос хойш БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ы Урлагийн дээд сургуульд багшилж байгаад 2020 онд ирээд, 2022 оноос хойш ДБЭТ-таа буцаж ажилдаа орсон, дуурийн концертмейстрээр ажиллах саналыг надад тавьсан. Сүүлийн хоёр жилд театрт тоглогдсон бүх дууриуд дээр ажилласан байна. Одоо театрын урын санд байгаа бүх дуурийг гүйцээхэд хоёр гуравхан дуурь үлдээд байна.

-Балетын концертмейстр байхдаа П.И.Чайковскийн “Шелкунчик” буюу “Цөмөөхөй” балет дээр ажиллаж байсан гэсэн. Зул сарын баяраар хамгийн их тоглогддог балетын нэг. Одоо УДЭТ-т тоглогдож байгаа. “Цөмөөхэй”-балетын хөгжмийг тоглож байхад ямар мэдрэмж төрдөг байсан бэ?

-Энэ саржингаа театр маань “Шелкунчик”-ээр амьсгалж байна. 12 дугаар сард нэг ч дуурь байхгүй, дан “Шелкунчик” байгаа мөртлөө билет нь зарагдсан байна. Хүмүүс дахиад тоглохгүй юм уу гээд маш эрэлттэй байна. Ингэж эрэлттэй байгааг харахад сайхан байна. “Шелкунчик” бол тэр чигээр шинэ жил байдаг. Ямар ч хөгжмийг нь сонссон шууд гялтганасан цас, тачигнасан өвлийн үдэш, сэнгэнэсэн агаар, жавар мэдрэгддэг. П.И.Чайковскийн балетуудаас дэлхийн оргил гурван балет нь “Шелкунчик” буюу “Цөмөөхэй”, “Нойрссон гүнж”, “Хунт нуур” юм. Бүх балет нь нэг хөгжмийн зохиолчийн балет мөртлөө тус тусдаа өөрийн гэсэн онцлогтой. “Шелкунчик” бол миний хамгийн хайртай, тоглох дуртай балетуудын нэг. Ялангуяа “том адажио, цэцгийн вальс” гэж ярьдаг хөгжим хэзээд сэтгэлийн минь утсыг хөндөөстэй, аз жаргалыг мэдрүүлдэг. Хөгжим, гоо зүй, бүжиг, дуу гээд хүний амьдралдаа мэдэрч, таашааж болох хамгийн дээд зэрэглэлийн мэдрэмж бол балет, дуурийн хөгжимд байдаг. Стресс ихтэй хотод ийм сайхан ажил хийж байгаа тулдаа сэтгэл өөдрөг амьдардаг байх даа гэж боддог.

-Бие даасан ямар концерт, тоглолтыг хийж байв. Уран бүтээлээс гадна тэмцээн уралдаан чухал байдаг байх?

-2007-2014 оны хооронд бие даасан концертуудаа идэвхтэй тоглож байсан. Энэ жилүүдэд ганцаарчилсан болон хамтарсан 10 гаруй концертыг зохион байгуулж тоглохдоо гадаадын болон дотоодын уран бүтээлчдийг урьж тоглож байсан. Тоглолтоо УДБЭТ-ын симфони найрал хөгжимтэй, Улсын филармонийн симфони найрал хөгжимтэй гээд том хэмжээний концертуудыг тавьж байсан. Уран бүтээлч хүний хувьд өөрөө зардлаа гаргаад идэвхтэй үедээ том тоглолтуудаа хийсэндээ баяртай байдаг. Бидний хувьд уран бүтээлээс гадна тэмцээн уралдаан чухал байр суурь эзэлдэг. Хамгийн чухал тэмцээнээсээ дурьдвал төрийн соёрхолт, ардын жүжигчин С.Гончигсумлаа гуайн нэрэмжит мэргэжлийн төгөлдөр хуурчдын уралдаанаас 2009 онд тэргүүн байрыг хүртэж байсан. 2014 онд зохиогдсон “Ф.Шопен ба XXI зууны Монгол” нэртэй олон улсын төгөлдөр хуурчдын II уралдаанд тусгай байр эзлэж байлаа.

Г.БАЛГАРМАА