“Financial Times” сонин “ОХУ-ын ерөнхийлөгч Владимир Путин саяхан Санкт-Петербургт Стив Виткоффтой уулзахдаа гал зогсоох гол нөхцлийн талаар одоогийн фронтын шугамын дагуу цэргийн ажиллагааг зогсоож, Крым болон Оросын цэргүүдийн хэсэгчлэн эзэлсэн Украины дөрвөн бүсийн нутаг дэвсгэрээс Киевийн нэхэмжлэлээс татгалзахыг санал болгов” гэж мэдээлсэн. Мөн Цагаан ордон “АНУ-ын тусгай элч Виткофф энэ долоо хоногт Орост дахин айлчлах болно” гэж мэдэгдсэн билээ. Үүний дараа Украины ерөнхийлөгч В л а д и м и р З е л е н с к и й өнгөрсөн мягмар гаригт Киевт болсон хэвлэлийн бага хурал дээр “Украин улс Крым Орост эзлэгдсэнийг хуулиар хүлээн зөвшөөрдөггүй, энд яриад байх зүйл байхгүй. Энэ бол манай Үндсэн хуулиар заасан зүйл. Энэ бол бидний нутаг дэвсгэр, Украины ард түмний нутаг дэвсгэр. Лондонд Украины төлөөлөгчид зөвхөн гал зогсоох бүрэн нөхцөлийн талаар ярилцах бөгөөд үүний дараа л Оростой хэлэлцээ хийх боломжтой” гэж мэдэгдсэн. Мөн өнгөрсөн лхагва гаригт Лондонд албаны хүмүүс уулзах үеэр Украины Тэргүүн шадар сайд бөгөөд Эдийн засгийн сайд Юлия Свириденко “Киев хэлэлцээ хийхэд бэлэн, гэхдээ бууж өгөхөд бэлэн биш. Манай ард түмэн энх тайвны дүрд хувирсан царцаасан мөргөлдөөнийг хүлээн зөвшөөрөхгүй. Крымийг эзлэн авсныг бид хэзээ ч хүлээн зөвшөөрөхгүй. Х э р э в Н А Т О – г и й н гишүүнчлэлийг зөвшөөрөхгүй б о л У к р а и н ч у у д б и д ирээдүйн түрэмгийллийг таслан зогсооход хангалттай хүчтэй, мөнхийн энх тайвныг хангахуйц аюулгүй байдлын баталгаа шаардах болно” гэж мэдэгдэв. Бас Европын Холбооны дипломат албаны тэргүүн Каяа Каллас өнгөрсөн мягмар гаригт Франс Пресс а г е н т л а г т я р и л ц л а г а өгөхдөө “Вашингтон энхийн хэлэлцээрийн нэг хэсэг болгон Крымийг Оросын нутаг дэвсгэр гэж хүлээн зөвшөөрвөл алдаа болно. Европын Холбоо хэзээ ч тус хойгийг Оросынх гэж хүлээн зөвшөөрөхгүй. Крым бол Украин” гэж хэлсэн. Харин АНУ-ын ерөнхийлөгч Дональд Трамп Украины у д и р д а г ч В л а д и м и р З е л е н с к и й н х и й с э н мэдэгдлийг шүүмжилж, ө ө р и й н ” T r u t h S o c i a l ” хуудсанд “Хэлэлцээнд их хохирол үзүүлж байгаа Барак Обамагийн ерөнхийлөгч байх үед олон жилийн өмнө алдсан Крым Оростой хийж буй энхийн хэлэлцээнд хэлэлцэх сэдэв биш… Украины нөхцөл байдал хүнд байна. Зеленский улс орноо бүхэлд нь алдахаасаа өмнө энх тайван тогтоох, эсвэл дахин гурван жил тулалдах боломжтой. Надад Оростой ямар ч нийтлэг зүйл байхгүй, гэхдээ би долоо хоногт амиа алдаж байгаа таван мянган орос, украин цэргийг аврах хүсэлтэй байна” гэж бичжээ. Үүний дараа Axios агентлаг “АНУ- ын Төрийн департаментын тэргүүн Лондон руу явахгүй байх шийдвэр гаргав” гэсэн бол “The New York Times” сонин “АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга Марко Рубио АНУ-ын ерөнхийлөгч Дональд Трампын хэлэлцээр хийх гол саналуудын нэгийг Украин няцаасан учир хэлэлцээрийн дараагийн ш а т а н д о р о л ц о х о о с татгалзсан байна. Рубио хэрвээ АНУ-ын тавьж буй саналд ойрын өдрүүдэд ахиц дэвшил гарахгүй бол Вашингтон Украины дайныг зогсоох хэлэлцээрээс зайгаа барина гэж анхаарууллаа” гэж мэдээлэв. Мөн АНУ, Г е р м а н , И х Б р и т а н и , Францын дипломат албаны тэргүүн нар Лондонд болох хэлэлцээнд оролцохгүй болсон нь тодорхой болов. Их Британийн Гадаад хэргийн яам “Европын орнууд болон АНУ-ын Гадаад хэргийн я а м н ы т э р г ү ү н н а р ы н уулзалтыг тодорхойгүй хугацаагаар хойшлуулсан. Хэлэлцээр лхагва гаригт үргэлжлэх боловч доод түвшинд явагдах болно” гэж мэдэгдэв. The Guardian сонин “Уг хурал хэвлэл мэдээллийн төлөөлөгчдөд хаалттай болно” гэж онцолсон бол Sky News “Дээр дурдсан таван орны ахлах албан тушаалтнууд Британийн нийслэлд зөвлөлдөх болно” гэж мэдээлжээ. Удалгүй Лондонд Украины дайныг зогсоох талаар зөвлөлдөх уулзалт эхэлж, хамгийн түрүүнд Украины Батлан хамгаалахын сайд Рустем Умеров Британийн сайд Жон Хили, Гадаад хэргийн сайд Андрей Сыбиха Британийн сайд Дэвид Ламми нар уулзав. Их Британийн Гадаад хэргийн сайд Ламми “Вант улсын эрх баригчид АНУ, Украин болон Европын х о л б о о т о н о р н у у д т а й Оросын хөршийнхөө эсрэг явуулж буй дайныг зогсоож, шударга, урт удаан энх тайван байдлыг хангах зорилгоор хамтарсан хүчин чармайлт гаргаж байна. Сибига, Умеров нартай хийсэн уулзалт бидний аюулгүй байдлын эгзэгтэй мөчид болж өнгөөрөв” гэж өөрийн X хуудсанд бичээд уг зөвлөлдөх уулзалтад о р о л ц о г ч д ы н з у р г и й г нийтлэв. Их Британийн Батлан хамгаалах яамны т э р г ү ү н м ө н Л о н д о н д Америкийн төлөөлөгчдийг т э р г ү ү л ж б у й А Н У – ы н Ерөнхийлөгчийн тусгай элч Кит Келлогтой уулзсан бол Европын комиссын төлөөлөгч Гийом Мерсиер “ Б р ю с с е л ь У к р а и н д энх тайвныг тогтоох бүх дипломат хүчин чармайлтыг дэмжиж байна. Европын комисс Лондонд болж буй хэлэлцээнд оролцогчидтой холбоотой байгаа бөгөөд Украины асуудлыг энхийн з а м а а р з о х и ц у у л а х а д чиглэсэн НҮБ-ын дүрмийн хүрээнд хийгдсэн бүх алхмыг сайшааж байна. Украин тогтвортой энх тайван тогтоох нөхцөлийг тодорхойлох ёстой гэсэн Европын Холбооны байр суурь хэвээр байгаа бөгөөд энхийн гэрээ байгуулах нь Украин, эсвэл Европын холбоогүйгээр явагдах б о л о м ж г ү й . Е в р о п ы н холбооны хувьд Украины тусгаар тогтнол, нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдал болон тус улсын бүрэн эрхт байдлын зарчмуудыг дагаж мөрдөх нь гол нөхцөл хэвээр байгаа. Крым бол Украиных” гэж мэдэгдэв. Ийнхүү олон судлаачдын “Түүхэн шийдвэр гарна” гэж хүлээж байсан Лондонгийн уулзалт хүлээсэн үр дүнд хүрсэнгүй. Энэ бүхний цаад учрыг энгийн үгээр тайлбарлавал ийм юм. Г е р м а н ы “ О р о с ы г дайнаас гаргаж, Балтийн гурван улсыг авна” гэсэн болзолтой өгсөн мөнгөөр В.Ленин Орост төрийн эргэлт хийж, Хөрөнгөтний хувьсгалаар бий болсон төр, засгийг нь тарааж орхив. Үүний дараа Америкийн жүүдүүд большевикуудтай хуйвалдан Цагаан хааны эд, зүйлсийг бөөнөөр нь худалдан авч хамтын ажиллагаагаа эхлүүлэв. Тэд хожим нь Орост Фордын машины үйлдвэрийг оруулж аль аль тал нь их мөнгө х о ж и в . Х . Ч о й б а л с а н г Монголын төрд гаргах гэж Оросуудын бэлэглэсэн олон хөнгөн тэрэгнүүд үнэндээ Хенри Фордын машин байсан хэрэг. Харин Фордын ачааны машин эхлээд “ЗИС” дараа нь “ЗИЛ” болсон билээ. Хенри Фордыг ашиг олсныг харсан барууны олон үйлдвэр ЗХУ-д орж ирэв. Харин эдгээр үйлдвэрийн эздийг И.Сталин Үйлдвэрчний эвлэлийг ашиглан ЗХУ-аас хөөн гаргав. Оросуудын луйвраар Аж үйлдвэржсэн үнэн түүх нь энэ. Америкийн жүүдүүд хожим нь Л.Брежневийн үед Италийн “FIAT”-ийг ЗХУ, Зөвлөлт Польшид оруулж ирэв. Оросууд энэ машиныг “Лада” гэх болсон. Гэхдээ Америкийн жүүдүүдийн гол орлого нь ЗХУ-ыг задлахгүй байлгаж, тэднийг дайсан хэмээн сурталдаж барууны талх, гурил худалдан авсан татвар төлөгчдийн мөнгөөр трактор бус танк хийж, дайн өдөөж, тэдний үр хүүхдүүдийг дайнд явуулан баяжихад о р ш и ж б а й в . Э д г э э р жүүдүүд л АНУ-ын атомын бөмбөг хийх аргыг оросуудад өгч, огт гэмгүй эрдэмтэн, судлаачдыг хэлмэгдүүлж, бүр америк эхнэр, нөхрийг хамтад нь “золигт гаргаж” байсан билээ. Тэд ЗХУ-ын дараа ОХУ-ыг задлахгүй, а т о м ы н б ө м б ө г т э й н ь үлдээсэн. Харин өнөөдөр АНУ-ын ерөнхийлөгчийн Ойрхи Дорнод хариуцсан тусгай элч, Трампын охины хадам аав, үл хөдлөх х ө р ө н г и й н Т р а м п ы н хамтрагч, тэрбумтан Стив Виткофф АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга, Ерөнхийлөгчийн Украины асуудал хариуцсан тусгай э л ч и й н ө м н ү ү р о р о н самбаганаж байна. Түүний ард ОХУ-тай шууд холбоотой Леонид Валентинович Блаватник гэх Оросын цагаач жүүд, Америк тэрбумтан байгааг барууны хэвлэлүүд бичиж байна. Харин жинхэнэ жүүд эзэд нь мэдээж бидэнд мэдэгдэхгүй далд үлдэнэ. Барууны сэтгүүлчид эднийг “Дэлхийн нууц засгийн газар” гэж шүүмжилдэг. Тэдний өнөөгийн зорилго нь Украины нутгийг Путинд өгч, нэр хүндийг нь аварч, Оросын одоогийн дэглэм, ОХУ-ыг хэвээр нь үлдээж цаашид ч ашиг олсоор байх явдал. В.Путин мэдээж гол нь эд нарт найдаж, Украинд довтолсон. Гэтэл Европын гол улсууд “ОХУ-ын одоогийн дэглэм байсан цагт бидний аюул арилахгүй” гэж ил тод мэдэгдэж эхлэв. Хамгийн гол нь баруунд IT компаниуд маш бага зардлаар байлдааны онгоц, пуужин үйлдвэрлэхээс хамаагүй илүү ашиг олдог болов. Мэдээж эдгээр компаниудад зэвсэг бас дайн бус аль болох олон интернэт ашиглах хүмүүс хэрэгтэй. Өөрөөр хэлбэл, Монголын анхны бөгөөд сүүлийн Богд хааны “Цаг үгүй нь үгүй” гэж бидэнд хэлж, үлдээсэн үнэн болж таарав. Бэлтгэсэн Г.АМАРСАНАА