Энэтхэг улсын нийслэл Шинэ Дели хотоос: 

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх 2025 оны аравдугаар сарын 13–16-нд Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улсад төрийн айлчлал хийж, хоёр улсын стратегийн түншлэлийг шинэ түвшинд гаргах зорилготой олон талт уулзалт, хэлэлцээ, соёлын арга хэмжээнд оролцов. Энэ айлчлал нь Монгол, Энэтхэгийн дипломат харилцаа тогтоосны 70 жилийн ойтой давхцсан нь түүхэн ач холбогдолтой байв.

Дээд түвшний уулзалтууд ба хамтын тунхаг

Айлчлалын гол хэлэлцээ аравдугаар сарын 14-нд Хайдарабад ордонд болж, Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, Ерөнхий сайд Нарендра Моди нар ганцаарчилсан болон өргөтгөсөн уулзалт хийв. Талууд ардчилал, харилцан хүндэтгэлд тулгуурлан стратегийн түншлэлийг гүнзгийрүүлэх, худалдаа, эрчим хүч, боловсрол, соёлын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх зорилгоо бататгасан хамтарсан мэдэгдэл гаргав.

Хэлэлцээний өмнө удирдагчид мод тарих ёслол үйлдэж, Монголын “Тэрбум мод” болон Энэтхэгийн “Ээждээ зориулсан нэг мод” хөдөлгөөнийг уялдуулах замаар уур амьсгалын өөрчлөлттэй тэмцэх хамтын үүргээ бататгасан нь айлчлалын бэлгэдэл болов.

Хамтын ажиллагааны голүрдүн

Айлчлалын үеэр хоёр тал худалдаа, эдийн засаг, эрчим хүч, боловсрол, соёлын салбарыг хамарсан арав гаруй баримт бичигт гарын үсэг зурсан.

Үүнд Монгол–Энэтхэгийн газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг төлөвлөсөн хугацаанд нь дуусгах, Улаанбаатар–Дели, Амрицар чиглэлд шууд нислэг эхлүүлэх, Монгол Улсыг Нарны эрчим хүчний олон улсын холбоонд элсүүлэх, батлан хамгаалах хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх, Монголын оюутан, багш нарыг Энэтхэгт сургах хөтөлбөрийг нэмэгдүүлэх, мөн цахим визийг үнэ төлбөргүй олгох зэрэг шийдвэрүүд багтжээ.

Эдгээр нь хоёр улсын хамтын ажиллагааг илтгэх төдийгүй иргэдийн хоорондын ойлголцол, харилцааг бодитоор өргөжүүлэх алхам гэж дүгнэж байна.

Эдийн засаг ба дэд бүтэц

Айлчлалын үеэр талууд эдийн засгийн харилцааг бодит төсөл, хөрөнгө оруулалтаар дэмжих шаардлагыг онцоллоо. Дорноговь аймагт баригдаж буй газрын тос боловсруулах үйлдвэр нь энэ хамтын ажиллагааны гол төсөл юм. Энэхүү үйлдвэр нь Энэтхэгийн хөнгөлөлттэй зээлээр хэрэгжиж, Монгол Улсын түлшний хараат байдлыг бууруулах стратегийн ач холбогдолтой.

Мөн хоёр улс гуравдагч улсын боомт, тээврийн гарцыг хамтран ашиглах, бүс нутгийн холболтыг сайжруулах чиглэлд бодит арга хэмжээ авахаа илэрхийлэв.

Соёлын “зөөлөн хүч”

Айлчлалын соёлын хөтөлбөрийн хүрээнд Шинэ Дели хотноо “Монголын сайхан орон” урлагийн тоглолт болж, монгол уран бүтээлчид морин хуур, хөөмий, бий биелгээ, уртын дуугаа толилуулав. Тоглолт Энэтхэгийн үзэгчдийн алга ташилтаар өндөрлөж, хоёр улсын ард түмний сэтгэлийн гүүрийг бэхжүүлсэн зөөлөн хүчний илэрхийлэл боллоо.

Айлчлалын уур амьсгал

Шинэ Дели хотын халуун агаар, өнгө, дуу чимээ, олон ургалч соёлын орон зайд Монголын төлөөлөгчид дасан орох нь өөрөө соёлын сургамж байв. Сэтгүүлчийн хувьд энэ айлчлал бол улс төр, эдийн засгийн хэлэлцээнээс гадна ард түмний ойлголцлын үнэ цэнийг биечлэн мэдрэх мөчүүдийн цуврал байлаа.

Хэлэлцээний завсар Энэтхэгийн хэвлэл мэдээллийнхэнтэй санал солилцож, бизнесийн төлөөлөгчидтэй ярилцах үеэр хамтын ажиллагаа бодит үр дүнгээр л хэмжигддэгийг олон хүн онцолж байв.

Дүгнэлт

Энэтхэгийн тал айлчлалд өндөр ач холбогдол өгч, хүндэтгэлийн дэг журмыг бүрэн хангасан нь хоёр орны стратегийн итгэлцлийг бататгасан нотолгоо боллоо. Харин Монголын хувьд энэ айлчлал эдийн засгийн төрөлжилт, эрчим хүчний хараат байдлыг бууруулах, боловсрол, технологийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх прагматик боломж байв.

Гурван өдрийн айлчлал найрамдлын үгийг бодит үйлдэл болгон хувиргаж, хоёр улсын харилцаанд шинэ эрч хүч, шинэ итгэл өглөө.

Найрамдлыг үгээр бус, бодит хэрэгжилтээр хэмжих цаг иржээ.

 

М.Мядагбадам